پلانێكی نوێ دانراوە بۆئەوەی پایتەختی عێراق پاکبکرێتەوە لە رێکارە سەربازییە توندەکان دوای باشبوونی رەوشی ئەمنی و کەمبوونەوەی هێرشە تیرۆریستییەکان.

کچه‌کە، کە وەك كۆیله‌یه‌ك بۆ کاروباری ماڵەوە کڕدراوە کاتێك داعش موسڵی لەژێردەستدا بوو، لە دەرەوە زنجیرکراوە وەك سزایەك بەهۆی میزکردن بەخۆیدا.

پیاوانی ژێر تەمەنی 42 ساڵ لە ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی رژێم لەبەردەم مەترسی دەستگیرکردندان بۆ ناردنیان بۆ بنكه‌كانی راهێنانی سەربازی، چالاکوانانی ناوخۆیی دەڵێن.

هێزەکانی عێراق زنجیرەیەك ئۆپەراسیۆن ئەنجامدەدەن بۆ کردنە ئامانجی پاشماوەکانی داعش لە ناوچە بیابانییەکانی نێوان نەینەوا و ئەنبار و سەڵاحەدین.

نوێنەرانی ئەنجومەنی هاریکاری وڵاتانی کەنداو لەگەڵ نەتەوە یەکگرتووەکان و سوپای ئەمریکا لە وێرکشۆپێکدا کۆبوونەوە لە شاری کوەیت بۆ ئەوەی ئامادەکاری باشتر بکەن بۆ بەرپەچدانەوەی هاوبەش دژی هێرشی چەکی بایۆلۆژی و کیمیایی.

عێراق رێکارە ئەمنییەکانی توندوتۆڵ دەکات بەدرێژایی سنووری لەگەڵ سوریا لەکاتێکدا هێزەکانی سوریای دیموکرات گەمارۆی داعش دەدەن لەودیوه‌وه‌.

15 ئەندامی داعش کە لە سوریا دەستگیرکراون بە هاوکاری هەواڵگریی عێراقی رەوانەی عێراق کراونەتەوە بۆئەوەی دادگاییبکرێن.

ئۆپەراسیۆنەکانی پۆلیس سەرکەوتووبوون لە سوتاندنی حەشارگەکانی داعش و دەستگیرکردنی ئەوانەی داواکراون به‌ تۆمەتی تیرۆریزم یان تاوانکاری.

پسپۆڕان دەڵێن بنەبڕکردنی فەرماندە باڵا و ئەندامە پلەبەرزەکانی ئەو گروپە وێنەکەی شێواندووە و ورەی چەکدارانی کەمکردۆتەوە.

رژێم فەرمانێکی بڵاوکردەوە لە دێرەزوور کە رێنمایی هەموو ئەو هاڵاتیانەی سوریا دەکات کە لە میلیشیاکانی سەر بە پاسداراندان تا خۆیان تۆماربکەن بۆ خزمەتی سەربازی و یەدەگ.

دانیشتووانەکە بە دیارونا دەڵێن كه‌ شارەکە ئەزموونی ئاستێکی باڵاتر لە ژیان دەکات چونکە خزمەتگوزارییەکان دانراونەتەوە و بازاڕەکان کراونەتەوە.

تیمە عێراقی و نێودەوڵەتییەکان کاریانکردووە بۆ لابردنی مین و تەقەمەنییەکان و هۆشداریدان به‌ دانیشتووانە مەدەنییەکە کە مەترسی هێشتا ماوە.

ئۆپەراسیۆنێكی پشکنین دەستیپێکردووە بۆ لەناوبردنی چالاکییەکانی داعش لەو بیابانانه‌ی کە لە روتبەوە درێژدەبنەوە بۆ ناوچە سنوورییەکانی نزیك سوریا.

بەرپرسان دەڵێن ده‌ستگیركردن و دادگاییکردن و سزادان بە یاساکانی عێراق و بەگوێره‌ی بەندەکانی مافی مرۆڤی جیهانی ئەنجامدەدرێن.

چالاکوانێك بە دیارونای وت گروپەکە بەزۆر خێزانەکانی لە ماڵەکانیان دەرکردوە بۆئەوەی خانووەکانیان بۆ چەکدارەکانی خۆی بەکاربێنێت، بەتایبەتی چەکدارە بیانییەکان.

چاودێریکردنی ئه‌ژماره‌ بانکیەکان و نوسینگەکانی گۆڕینەوەی دراو بەردەوام جێبه‌جێده‌كرێن بەهاوکاریی تەکنەلۆژیای مۆدێرن و هاوکارە نێودەوڵەتییەکان.

ئەو مانۆڕە هاوبەشە، کە لە ناوچەی حەمرای ئیماراتی عەرەبی دەکرێت، ئامانجی بەهێزکردنی هەماهەنگی و ئامادەکاریی جەنگییە لە دۆخی هەبوونی هەڕەشەی ئەمنیدا.

شیکاروانێك بە دیارونا دەڵێت ئەو تیرۆرکردنانەی رەخنەگرانی عێراقی له‌لایه‌ن ئێرانه‌وه‌ 'بەشێكن لە سیاسەتی رژێمی ئێران بۆ له‌ناوبردن'.

سەرچاوەیەک له‌ ناوچەکە بە دیارونای وت رژێم هەوڵدەدات چەك بە دانیشتوانی سوەیدا نەهێڵێت و خزمه‌تی سەربازیی بەزۆر پیادەبکات.

بەپشتیوانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی، هێزە کوردییەکان زنجیرەیەك هێرشیان ئەنجامدا بۆ بنەبڕکردنی پاشماوە چالاکەکانی داعش لە سلێمانی و پارێزگاکانی دراوسێی.

هێزە ئەمنیەکان ماوەیەکە بەدوای پاشماوە و شانە نوستووەکانی داعشدا دەگەڕێن لە بیابانی ئەنبار و لە دەوروبەری قائیم و بەنێو سنووردا بۆ سوریا.

چالاکوانێك وتی ماوەیەکە رژێمی سوریا دەستبەسەرکردنی بەرفراوان ئەنجامدەدات و تەرکیز دەخاتە سەر دەوروبەری دەرعا و حه‌وزی یەرموك.

چالاکوان و مەدەنیەکانی سوریا ماوەیەکە خۆپیشاندان ئه‌نجامده‌ده‌ن دژی ده‌ركردنی سزای مەرگ له‌لایه‌ن ئەو هاوپەیمانێتیە توندڕەوەوه‌ بۆ ئەمجەد مالیح.

راهێنەرە فەرەنسییەکان چەندین دەورەیان بەڕێوەبردووە بۆ سەربازە عێراقییەکان بۆئەوەی تواناکانی شەڕکردنیان و بەرپەچدانەوەی هێرشەکان پتەوبکەن.

چوار چەکدار خۆیان لەو زنجیرە چیایەی باکوری خۆرئاوای موسڵ شاردبووه‌وە، کە بەکاریاندەهێنا وەك شوێنی دەستپێکی هێرش بۆسەر گوندەکانی ئەو نزیکانە.

ئەو پرۆژە پێنج ساڵییە بۆ نۆژەنکردنەوەی مزگەوتی نوریی سەدەی 12 و منارە لارەکەی بە پارەی بەخشینی ئیمارات بەڕێوەدەچێت.

هەڵمـەتێكی نوێ تائێستا 12 چەکداری داعشی دەستگیرکردووە کە دزەیانکردبووە ناو شارەکە بۆئەوەی هێرش ئەنجامبدەن دژبە دانیشتووانەکە و هێزە ئەمنییەکان.

هەندێك لەو میلیشیایانه‌ی لەژێر چەتری حەشدی شەعبیدان لەدوای داعش رەتیدەکەنەوە هێزەکانیان بکشێننەوە لە ناوچە رزگارکراوەکان.

دانیشتوانی ئیدلیب کە ئامادەی پرسەکە بوون داوایان لە هاوپەیمانییە توندڕەوەکە کرد ئەنجامدەری تاوانەکە سزابدەن.

موسڵ هەوڵەکانی زیادکردووە بۆ لابردنی تەرمی ئەندامانی گروپەکە لەژێر داروپه‌ردووه‌كاندا.

داعش دەستیکردووە بە كردنه‌ ئامانجی موختارەکان، کە ماوەیەکە کاردەکەن بۆ پاراستنی کۆمەڵگەکانیان لەدژی ئەو گروپە بە هاوکاریی دەسەڵاتداران.

پارێزەرێك دەڵێت ئەو سزای مەرگانەی لەلایەن دادگای تاوانی دیمەشقەوە ده‌رده‌كرێن دژی سەرکردە توندڕەوەکان، لەنێویاندا بۆ ئەبو محەمەد جۆلانی، تەنیا سەرنجڕاکێشانی خەڵكە بۆ رژێم.

هێرشێکی ئاسمانی عێراق بۆسەر گردبوونەوەیەکی داعش لە شارۆچکەی سوسەی سوریا زیاد لە 40 ئەندامی گروپەکەی کوشت.

چالاکوانان بە دیارونا دەڵێن ئەو هاوپەیمانێتیە توندڕەوە ماوەیەکە چالاکوانان و مەدەنیەکان دەڕفێنێت بۆ بێدەنگکردنی رکابەران و کۆکردنەوەی پارەی بارمتە.

سەرکردەکانی گروپەکە، کە بەرپرس بوون لە دانانی چوارچێوەی گشتیی ئایدۆلۆژیا رادیکاڵەکەی یەك بە یەك شکستیان هێناوە.

چالاکوانێك وتی ئەو هاوپەیمانێتیە توندڕەوە بەسەر بینای بەڕێوبەرێتی تەندروستیی بەخۆڕایی ئیدلیبیدا دا لە کەفر نەبل و ژمارەیەك پزیشکی دەستگیرکرد.

لە وتاره‌كه‌یدا لەمیانی ساڵیادی سەرکەوتن بەسەر داعشدا، سەرەکوەزیران وتی لەئێستادا عێراق دەتوانێت ده‌ستبكات به‌ چارەسەركردنی کۆمەڵێك ئاستەنگی دیکە.

لەماوەی کەمتر لە مانگێكدا، 5,000 خێزان لە دەوربەری پارێزگاکانی ئیدلیب و حەما ئاوارەبوون، زۆرێکیان تائێستا شوێنی نیشتەجێبوونیان به‌ده‌ستنه‌هێناوه‌.

چەکدارەکە بەشداربووە لە کوشتنی سەدان کەسی سەر بە خێڵی ئەلبونەمردا لەنێوان 2014 و 2015.

عێراق 500 پرۆژەی بنیاتنانەوەی لە سێکتەری خزمەتگوزاری تەواوکردووە لەکاتێكدا چاوەڕێی کۆمەکەی دارایی نێودەوڵەتییە کە بەڵێنیپێدراوە.

بەرپرسان دەڵێن ئەو مەدەنیانەی زۆر ناڵاندویانە بەدەستی داعش, ئامادەیی زۆرتریان تێدایە زانیاری بدەن لەسەر چالاکییه‌ گوماناویه‌كان.

خوێندکاران رێپێوان ئەنجامدەدەن و داوای گەڕانەوەی 13 مامۆستای زانكۆ دەکەن بۆسەر کارەکانیان کە دژایه‌تی تەحریر شامیان ده‌كرد.

بڕی چەکەکانی ئەو گروپە کەمبۆتەوە لە ئەنجامی بە ئامانجگرتنیان له‌ ئۆپەراسیۆنی ئەمنی و بەرگرتندا بە دەستڕاگەیشتنیان بە چەکی نوێ.

چالاکوانێك وتی شەڕ لەنێوان ئەو دوو لایەنەدا دروستبوو دوای ئەوەی ناکۆکییەك لەسەر کۆنترۆڵی شارۆچکەی جەداریا سەریکێشا بۆ شەڕی توند.

فەوجی ئەرکی 1 ماوەیەکە بڵاوکراوەتەوە بۆ ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنی ئاستی باڵا دژی پاشماوەکانی گروپەکە و بەهێزکردنی ئاسایش.

پسپۆڕان بە دیارونا دەڵێن خوێندنی گشتی دەناڵێنێت بەدەست کەمیی بینای خوێندنگەوە، کە بۆتە هۆی ئامادەنەبوونی بەردەوامی خوێندکاران.

ئەو کەمپە گەورەیە، کە شوێنی ئەو خێزانانە بوو لە دەست توندوتیژیی داعش هەڵاتبوون، دادەخرێت دوای ئەوەی کاربەدەستانی عێراق دوایین پاشماوەی دانیشتوانیان گەڕاندەوە شوێنەکانی خۆیان.

ئەو هاوپەیمانێتیە توندڕەوەوە به‌دوای هونەرمەند ئەحمەد خەلیل جەلەلدا دەگەڕێت بەهۆی دروستکردن و وێنەكێشانی ئەو پۆستەرانەوه‌ كه‌ لە خۆپیشاندانەکاندا بەرزدەکرێنەوە.

میلیشیاکانی سەربە پاسداران لە سوریا برەوده‌ده‌ن بە مەزهەبی ویلایەتی فەقیهـ، کە داوای دڵسۆزی بۆ رابەری باڵای ئێران دەکات.

دوای ئەوەی بارانێکی بەخوڕ لە پارێزگاکە باری، یەکشەممە لە نەینەوا دۆخی نائاسایی راگەیەندرا.