ئەمریکا پێنجشەممە (11 حوزەیران) رایگەیاند کە لە چەند مانگی داهاتوودا ژمارەی سەربازەکانی لە ئەمریکا کەمدەکاتەوە لەکاتێکدا ناکۆکی لەنێوان دوو وڵاتەکەدا کەمبۆتەوە لەژێر سایەی سەره‌کوەزیرانە نوێیەکەی بەغدا کە دۆستی ئەمریکایە.

ئەمریکا بەڵێنیدا پشتیوانیی ئابورییە لاوازەکەی عێراق بکات و رێنەدات بکەوێت، لەکاتێکدا دوو وڵاتەکە یەکەمین دیالۆگی ستراتیژییان ئه‌نجامدا لە ماوەی زیاتر لە دەیەیەکدا.

بارگژییەکان گەیشتنە لوتکە لە دوای هێرشێکی ئەمریکا بۆسەر بەغدا لە کانونی دووەم، کە بووە هۆی کوشتنی جەنەڕاڵی ئێرانی قاسم سولەیمانی و فەرماندەی عێراقی ئەبو مەهدی موهەندیس، كه‌ به‌دوایدا بەشێک لە ئەندامانی پەرلەمان لە بەغدا داوای وەدەرنانی نزیکەی 5,200 سەربازی ئەمریکییان کرد لە وڵاتەکە.

لە بەیاننامەیەکی هاوبەشدا، ئەمریکا رایگەیاند کە هۆکاری گەڕانەوەی سەربازانی بۆ عێراق لە 2014 -- بۆ تێكشكاندنی "دەوڵەتی ئیسلامی" (داعش) -- سەرکەوتنی بەرچاوی بەخۆوه‌ بینی.

بەگوێرەی بەیاننامە هاوبەشەکە: "دوو وڵاتەکە رازیبوون بەوەی لەژێر رۆشنایی ئەو بەرەوپێشچوونە گرنگەی لە لەناوبردنی هەڕەشەکانی داعشدا هاتۆتە ئاراوە، لە چەند مانگی داهاتوودا ئەمریکا بەردەوامدەبێت لە کەمکردنەوەی ژمارەی هێزەکانی لە عێراق."

"ئەمریکا دووپاتیدەکاتەوە کە چاوی لەسەر بوونی هیچ بنکەیەکی هەمیشەیی یان ئامادەیی سەربازی هه‌میشه‌یی نییە لە عێراق و داواشی ناکات."

هاوپەیمانان کەمبوونەوه‌ بۆ سێ بنکە لەم چەند مانگەی دواییدا، کە پێشتر دەیان بنکەیان هەبوو.

بەهۆی سنوورداركردنی گەشتکردنه‌وه‌ له‌ئه‌نجامی ڤایرۆسی کۆرۆناوە، ئەو گفتوگۆیانەی بڕیاربوو لە ئاستی باڵادا لە بەغدا بەڕێوەبچن لە کۆنفرانسێکی ڤیدیۆیی ئۆنلایندا بەڕێوەچوون.

سەرچاوەیەکی پەرلەمانی کە نەیوست ناوی ئاشکرابکرێت، بە دیارونای وت کۆبوونەوەکە کەشێکی "زۆر ئەرێنی" هەبوو.

وتی دوو وەفدەکە گفتوگۆیانكرد له‌سه‌ر "بونیادنانی پەیوەندیی درێژخایه‌ن کە لە بەرژوەندی هەردوو وڵاتدا بێت".

وتیشی جەختیانکردەوە لەسەر ئەوەی ئەو بنەمایانەی لە رێکەوتنی کارنامەی ستراتیژی 2008 لەنێوان بەغدا و واشنتۆندا هه‌یه‌، "بنەمای دیالۆگەکە" پێکبهێنن.

هه‌روه‌ها وتی: "کۆبوونەوەی دیکەش لە داهاتوودا رێکدەخرێن لەپێناو گەیشتن بە هاوپەیمانییەکی ستراتیژیی بەهێزدا."

بەگوێرەی بەیاننامە هاوبەشەکە، کۆبوونەوەیەکی دیکە لەلایەن "کۆمیتەیەکی باڵای هەماهەنگیی دیالۆگی ستراتیژی" لە واشنتۆن دی سی، "پێدەچێت لە تەمموزدا" رێکبخرێت.

پاراستنی بنکەکانی ئەمریکا لە عێراق

عێراق لە بەیاننامە هاوبەشەکەدا بەڵێنی پاراستنی بنکەکانی ئەمریکای دا کە دووچاری چەندین هێرشی موشەکی بوونەتەوه‌ کە گروپەکانی پەیوەندیدار بە ئێرانەوە تۆمەتباردەکرێن بە ئەنجامدانیان.

چوارشەممەی رابردوو، چەند کاتژمێرێک پێش ئەوەی گفتوگۆکان دەستپێبکەن، موشەکێکی کاتیوشای دیکە ناوچەی سەوزی کردە ئامانج بەبێ ئەوەی هیچ قوربانییەکی لێبکەوێتەوە.

دیپلۆماتکارێکی باڵای ئەمریکا و شارەزای رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، دەیڤد شێنکەر وتی: "کێشە گرنگەکەی گروپە چەکدارەکان دەمێنێتەوە، ئەو میلیشیانەی سەر بە ئێران کە لە وڵاتەکەدان و لە دەرەوەی دەسەڵاتی حکومەتدا چالاکیەکانیان ئەنجامدەدەن."

وتی: "بەرکەوتنە سەرەتاییەکانمان لەگەڵ حکومەتەکەی [سەره‌کوه‌زیرانی نوێ مستەفا] کازمی دەریدەخات کە ئەوان پابەندن بە بونیادنانەوەی سەربەخۆیی، کۆنتڕۆڵكردنی ئەو میلیشیانە و بوونی دەزگای ئەمنیی یەکگرتوو لە وڵاتەکەدا."

وتیشی ئەو میلیشیانە وەک مەترسییەک دەمێننەوە "نەک تەنیا بۆ ئێمە بەڵکو بۆ حکومەتی عێراق و سەقامگیریەکەی".

ئەمریکا راشیگەیاند کە هانی وەبەرهێنان و ریفۆرمی ئابوری دەدات لە عێراقدا، کە لە ساڵی رابردوودا بەهۆی خۆپێشاندانە گەورەکان لە دژی بێکاری و گەندەڵییەوە وڵاتەکە دۆخێکی نالەباری بەخۆوەوە بینی.

شێنکەر وتی: "ئێمە پشتیوانی له‌ حکومەتە نوێیەکە دەکەین لەڕێی ناوەندە ئابورییە نێودەوڵەتیەکانه‌وه‌ بۆ یارمەتیدانیان لە ئاڵەنگاریی کۆڤید-19 و دابەزینی داهاتی نەوت."

بارگرژییەکان هێوربوونەوەیان بەخۆوە بینیووە لەو کاتەوەی کازمی -- سه‌رۆكی پێشووی هەواڵگری کە پەیوەندییەکی نزیکی لەگەڵ ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی هەیە لە ناوچەکە -- لە ئایاردا وەک سەره‌کوەزیرانی عێراق دەسەڵاتی گرتەدەست.

لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانیدا پێنجشەممە سەره‌کوەزیران وتی هەر دیالۆگێک لەگەڵ ئەمریکا "پێش هه‌موو شتێك سەروەریی عێراق و بەرژەوەندیەکانی و به‌شداریی مه‌رجه‌عیه‌تی (ئایینی نەجەف) و پەرلەمان ره‌چاوده‌كات".

کازمی وتی: "ئێمە سەروەریی عێراق بەهەدەرنادەین."

"نامانەوێت عێراق ببێتە مەیدانی ناکۆکیەکان، بەپێچەوانەوە، دەمانەوێت ببێتە هەرێمێكی ئاشتی."

پشتیوانی ئەمریکا

شارەزایه‌كی بواری سەربازی، جەلیل خەلەف بە دیارونای وت دیالۆگەکە ئاسانکاری دەکات بۆ "هەماهەنگیكردن به‌جۆرێك ئەمنیەت و سەروەریی عێراق بپارێزێت و هەروەها پێویستیی به‌ هاوبەشیی دوولایەنە کە پشتیوانی بكات له‌ پێداویستییه‌ ئەمنییەکانی".

وتی میلیشیاکانی سەر بە ئێران و پارتە سیاسییەکان "دەبێت واز له‌ هه‌ڵوێستیان بهێنن بۆ پشتیوانیکردنی ئەجه‌ندای ئێران و چاویان لە بەرژەوەندییەکان[ی عێراق] بێت".

جگه‌ له‌ ئەمنیەت و رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی تیرۆریزم، گفتوگۆکانی پێنجشەممە باسیان لە بابه‌ته‌ سیاسی و ئابوری و وزە و کەلتورییەکان کرد.

ئەمریکا رایگەیاند کە پابەندده‌بێت بە یارمەتیدانی عێراقه‌وه‌ لە "رێکخستنی هەڵبژاردنێکی ئازاد و دادپەروەرانه‌ و شەفافدا و پشتیوانیکردنی یاسا و مافی مرۆڤ و مافی کەمینەکان، گەڕانەوەی ئاوارەكان و ئاسانکاریکردن بۆ گەڕانەوەیان بۆ نێو کۆمەڵگە".

هەروەها کاردەکات بۆ پێشخستنی توانای زانکۆکانی عێراق و به‌ده‌ستهێنانه‌وه‌ی كه‌له‌پووره‌كانی عێراق.

سەرچاوە پەرلەمانییەکە وتی عێراق "پێویستی بە ئەزموون و کاریگەریی ئەمریکا هه‌یه‌ لە مەیدانی نێودەوڵەتیدا."

وتی: "گرنگە گفتوگۆکان بمانگەیەننە هاوبەشییەک کە لە ئاستی ویستی سەقامگیری و بەرەوپێشچوونماندا بێت، بەبێ هیچ کاریگەرییەکی زیانبەخش لەسەر ئەمنیەت و بەرژەوەندییەکانمان."