کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق (کۆمسیۆن) دەستیکردووە بە ئامادەکاری بۆ هەڵبژاردنی پارێزگاکان لە نەینەوا، کە بڕیارە دواتر لەمساڵدا ئەنجامبدرێت، بەرپرسان بە دیارونایان وت.

وتیان هەڵبژاردنەکان لەنێو توڕەیی جەماوەرییدا دژی حکومەتی خۆجێی ئه‌نجامده‌ده‌رێن بەهۆی دواخستنی پرۆژەکانی بنیاتنان و گەندەڵی بەربڵاوه‌وه‌ و هه‌ژمونی فراوانبووی میلیشیاکانی سەر بە ئێران.

وتەبێژی نوسینگەی نەینەوای کۆمسیۆن، فەرحان کیکی بە دیارونای وت: "نوسینگەی کۆمسیۆن لە پارێزگاکە دەستیکردووە بە هەنگاوی کردەیی نوێ لە ئامادەکاریدا بۆ هەڵبژاردنی داهاتووی پارێزگاکان."

وتی بڕیارە هەڵبژاردنەکە لە تشرینی یەکەمدا رووبدات.

وتی نوسینگەکە دەستیکردووە بەراهێنانی کارمەندانیو فێریاندەکات چۆن تۆماری بایۆمەتری دەنگدەران نوێبکه‌نه‌وە لە داتابەیسدا و هەموو رێکارەکانی رۆژی هەڵبژاردن بەڕێوەببه‌ن.

وتیشی ئەم هەنگاوانە "دڵنیایی ده‌دات لە پرۆسەیەکی دەنگدانی گونجاو و بێ کێشە و بەربەست کە پێشتر لە هەڵبژاردنەکانی رابردوودا کۆمسیۆن رووبەڕوویان دەبووەوە".

کیکی داوای لە دەنگدەرانی تۆمارکراوی نەینەوا کرد سەردانی نوسینگەی تۆمارکردنی پارێزگاکە بکەن و داتای هەڵبژاردنی خۆیان نوێبکەنەوە، تا دڵنیابن لەوەی کۆمسیۆن تەواوی تۆماری دەنگدەران نوێدەکاتەوە.

وتی ئەمە دڵنیایی دەدات بە دانیشتوان مافی دەنگدانیان جێبەجێبکەن.

داواکارییەکان بۆ دەرکردنی میلیشیا چەکدارەکان

رۆژنامەوانێكی خه‌ڵكی موسڵ و چالاکوانی مەدەنی، لەیس راشدی بە دیارونای وت هەڵبژاردنەکان "دەبێت چارەسەریان پێبێت بۆ گەندەڵی بەربڵاو و بڵاوبوونەوەی میلیشیاکان و نوسینگە ئابورییەکانی سەر بەوان".

وتی دۆخی ئابوریی خراپتربوو له‌گه‌ڵ دۆخی لاوازی خزمەتگوزاری وایکردووە دانیشتوانی موسڵ "حەزیان بە پرۆسەی سیاسی نەبێت و نەیانەوێت بەشداریبكه‌ن له‌ هەڵبژاردنەکاندا ئه‌گەر گۆڕانکاریی ریشەیی نەکرێت".

وتیشی هەڵبژاردنەکانی داهاتوو دەبێت ببنە هۆی لادانی سیاسییە گەندەڵەکان و هێنانەپێشەوەی ئەو سەرکردانەی "گرنگیدەدەن بە پارێزگاکە و دەیانەوێت خزمەتگوزاری و دۆخی مرۆیی باشتربکەن تێیدا".

راشدی وتی: "هەر سەرکردەیەکی نیشتمانیی هەڵبژێردراو دەبێت بیکاتە ئەرکی خۆی کە میلیشیا چەکدارەکان دەربکات لەگەڵ داخستنی نوسینگە ئابورییەکانیان، کە سەرچاوە لاوازبووەکانی شارەکە زیاتر دادەخورێنن."

هیوای دەربڕی بەوەی هەڵبژاردنەکان بتوانن رەنگدانەوەی راستەقینەی ویستی خەڵكی ناوچەکە بن "کە دەترسن بیروڕای خۆیان دەرببڕن لەمڕۆدا لەترسی دەستگیرکردن لەلایەن میلیشیاکانەوە".

'سندوقی دەنگدان چارەسەرە'

شیکاروانی سیاسی، غانم عەیفان بە دیارونای وت خەڵكی موسڵ لەژێر فەرمانڕەوایی رێکخراوی "دەوڵەتی ئیسلامی" (داعش)دا چەند ساڵێکی سەختیان بەسەربرد، کە ورەی زۆرێکی روخاند و دانیشتوانی لە بەشداریی سیاسی دوورخستەوە.

داوای لە حکومەتی فیدراڵ کرد کە دانیشتوانی موسڵ قایلبکات بەوەی سندوقی دەنگدان "چارەسەرە بۆ دامەزراندنی حکومەتێکی خۆجێی کە خزمەتگوزاری پێشکەشدەکات و کۆتایی بە ئاوارەیی دەهێنێت و تیماری کارەساتەکانی رابردوو دەکات".

داواشی لە حکومەت کرد لەو هۆکارانە بکۆڵێتەوە کە بۆچی هاوڵاتیان خۆیان بەدووردەگرت لە بەشداریکردن لە هەڵبژاردنە پەرلەمانیەکانی پێشتردا و چارەسەری گونجاو بدۆزێتەوە بۆ هاندانی دانیشتوانی موسڵ بۆ دەنگدان لە هەڵبژاردنەکانی داهاتوو.

عەیفان هۆشداریی دا لەوەی هەندێك حزبی سیاسیی هه‌ژمون و پارەی خۆیان بۆ پێشخستنی ئەو کاندیدانە خەرجدەکەن کە لەئاستی خواسته‌كانی خەڵکدا نین.

وتی دانێشتوانی هەر شارێك کە توشی شه‌ڕێكی گەورە دەبێت پێویستیان بە کاتە بۆ هه‌ستانه‌وه‌ پێشئەوەی بچنە نێو هەڵبژاردنەکانه‌وه‌ و وتیشی حکومەتی فیدراڵ دەبێت کاربکات لەپێناو ئامادەکردنی خەڵکی موسڵدا پێش هەڵبژاردنەکان.