تیم ‌هایی از جانب عراق و سازمان ملل متحد روز شنبه (۳ آبان) عملیات باز کردن یک گور دسته ‌جمعی را در بخش سنجار آغاز کردند؛ این گور حاوی بقایای اجساد زنان سالخورده و کودکان ایزدی است که در سال ۱۳۹۳ به دست داعش کشته شده بودند.

حسو هورمی، رئیس بنیاد ایزدیان هلند، گفت یک تیم عراقی از جانب دولت عراق و منطقه خودمختار کردی با پشتیبانی متخصصان سازمان ملل متحد و کمیسیون بین ‌المللی مفقودان مشغول باز کردن این گور است.

او به دیارنا گفت: «این گور، که گور مادران ایزدی نام دارد، حاوی بقایای اجساد ۷۸ زن ایزدی است.» اسامی و سن بیشتر زنانی که تصور می‌ شود آنجا دفن شده باشند مشخص شده است، به‌ جز هفت مورد که هویتشان همچنان نامشخص است.

او گفت ۷۱ زنی که شناسایی شده ‌اند همگی از اهالی روستای کوجو متعلق به ایزدیان بوده‌ اند. در میان این اجساد، جسد شمی صالح امان نیز دیده می ‌شود که مادر نادیا مراد فعال ایزدی و سفیر حسن نیت سازمان ملل متحد، است.

مراد روز شنبه با انتشار مطلبی در توییتر گفت: «شش سال آزگار من و دیگر بازماندگان از حق تدفین آبرومندانه عزیزانمان محروم شده بودیم.»

«امروز غرق در احساسم چرا که آن گور دسته‌ جمعی که او و دیگر زنان ایزدی در آن [بوده ‌اند] بالاخره باز شد.»

هورمی گفت این گور همچنین حاوی «بقایای اجساد ۱۲ نوجوان ۱۳ تا ۱۶ ساله است که هویتشان همچنان نامعلوم است.»

هورمی گفت که قربانیان زن اکثراً میانسال و سالخورده هستند و در میان آنها یک قربانی ۲۷ ساله نیز دیده می ‌شود که هنگام کشته شدن به دست تروریست ‌ها باردار بوده است.

وی گفت که روز ۲۵ مرداد ۱۳۹۳، داعش به بخش سنجار حمله کرده و آن زنان را از همسر و فرزندانشان جدا نموده، آنها را به جایی در نزدیکی کوه سنجار به نام صولاغ برده و پس از شلیک به آنها، اجسادشان را در همان محل دفن کرده است.

او گفت وسایل شخصی قربانیان، از جمله عینک و عصا، نیز در آن گور یافت شده است.

پیشرفت سریع عملیات

به گفته هورمی، چهار سال پیش بنیاد ایزدیان به همراه اعضای انجمن بین‌ المللی دانشمندان نسل‌ کشی از محل این گور بازدید کرده است تا بتواند اطلاعات لازم را ثبت کند و اظهارات شاهدان را مستندسازی نموده صحنه وقوع جنایت را مورد ارزیابی کامل قرار دهد.

او گفت این گور قرار بود در اسفند ماه باز شود، اما عملیات بیرون آوردن بقایای اجساد قربانیان به علت همه ‌گیری جهانی ویروس کرونا (کووید ۱۹) به تعویق افتاده است.

وی افزود: «امروز کار با سرعت زیادی در حال انجام است، به‌ خصوص بعد از اینکه کار مأموران سازمان ملل متحد در پشتیبانی از اقدامات ملی برای باز کردن گورهای قربانیان داعش تا شهریور ۱۴۰۰ تمدید شد.»

هورمی خاطرنشان کرد که از میان ۸۱ گور دسته‌ جمعی یافت ‌شده در سنجار و مناطق اطراف آن، ۱۷ گور قربانیان ایزدی از اسفند ۱۳۹۷ تاکنون باز شده است.

وی گفت که احتمال دارد کار بیرون آوردن بقایای تمام اجساد از گور دسته ‌جمعی صولاغ تا اواخر آبان ‌ماه ادامه یابد. پس از مشخص شدن نتیجه آزمایش دی ‌ان‌ آ و شناسایی تمام قربانیان، بقایای اجساد مجدداً در یک گورستان رسمی دفن خواهد شد.