نادیه مراد، کنشگر یزیدی و دنیس موکویگی، پزشک اهل جمهوری کنگو روز جمعه (5 اکتبر) به پاس تلاش های خود در مسیر مبارزه با اعمال خشونت جنسی در جنگ و درگیری در سراسر جهان جایزه صلح نوبل سال 2018 را دریافت کردند.
آن ها روز 10 دسامبر در مراسمی در اسلو جایزه را دریافت خواهند کرد.
خانم مراد 25 ساله و اولین عراقی تباری است که برنده جایزه صلح نوبل را شده است.
نادیه در روستای کوجو در سنجار در شمال عراق زندگی آرامی داشت. اما سال 2014 و زمانی که داعش منطقه را اشغال کرد، این گروه او را به ربود و سرنوشت وی برای همیشه دگرگون شد.
خانم مراد یکی از هزاران دختر و زن ایزدی بود که داعش در طی یورش آن سال به این اقلیت کردزبان ربوده شد و عناصر این گروه به وی تجاوز کردند. سازمان ملل متحد حمله داعش به یزیدی ها را نسل کشی خواند.
وی پس از فرار چهره برجسته تلاش ها برای محافظت از مردم ایزدی شد و بعدا به مقام سفیر سازمان ملل متحد برای دفاع از قربانیان قاچاق انسان منصوب شد.
او در واکنش به اعطای این جایزه گفت این پیروزی بزرگی برای همه زنانی است که از خشونت جنسی رنج برده اند.
نادیه مراد به بنیاد نوبل گفت «این جایزه، نه فقط برای من، بلکه برای همه زنان عراق و زنان سراسر جهان از اهمیت و ارزش بسیاری برخوردار است».
از دیدگاه من، اعطای این جایزه برای همه جمعیتی های کوچکی که هدف آزار و اذیت و فشار قرار گرفته اند به معنای آن است که «صدای آن ها نیز به گوش جامعه جهانی خواهد رسید».
«شجاعت غیرمنتظره»
کمیته نوبل «شجاعت غیرمنتظره» خانم مراد را ستود و گفت او «از پذیرش کدهای اجتماعی سرباز زده که او را به سکوت وادار می کنند، کدهایی که به او دیکته می کنند باید به دلیل آزار و اذیت (جنسی)، شرمسار باشد».
برهم صالح، رئیس جمهوری جدید عراق اهدای جایزه صلح نوبل به مراد را ستود و آن را به منزله «پذیرش سرنوشت و شرایط دهشتناک» جمعیت ایزدی و نیز به رسمیت شناختن «شجاعت او در دفاع از حقوق بشر قربانیان تروریسم و خشونت جنسی» خواند.
صالح گفت اعطای این جایزه به خانم مراد «برای همه مردم عراق که با تروریسم و تعصب و عقاید افراطی مبارزه می کنند، افتخار و سربلندی محسوب می شود.»
ویان دخیل، نماینده پارلمان عراق و نماینده جمعیت ایزدی در پارلمان کشور گفت «ما مملو از شادی هستیم. این (اعطای جایزه) سیلی دیگری به چهره تروریسم است».
آنتونیو گوترس، دبیرکل سازمان ملل متحد در این مورد گفته است «(مراد و موکویگی) در مسیر دفاع از قربانیان اعمال خشونت جنسی در جنگ از ارزش های مشترک ما دفاع کرده اند».
گوترس گفت خانم مراد از سال 2016 تا به حال در مقام سفر حسن نیت «اداره مواد مخدر و جرم» سازمان ملل متحد «مسیر حمایت از قربانیان قاچاق انسان، اسارت جنسی و اجرای عدالت در حق مهاجمان را ادامه داده است».
او افزود «حمایت مقتدرانه و پشتیبانی جدی وی بر مردم سراسر جهان تاثیر گذاشته و به گشودن پرونده بسیار مهم تحقیق سازمان ملل متحد در مورد جنایات دهشتناکی کمک کرده است که او و تعداد زیادی از افراد دیگر مرتکب شدند».
خانم مراد هنوز به مسیر مبارزه برای یافتن 3000 ایزدی ادامه خواهد داد که هنوز مفقودالاثر هستند.
ارتقای آگاهی جهانی
وزارت مهاجرت و جابجایی عراق فوریه سال 2016 اعلام کرد مراد را که آن زمان 23 ساله بود، برای دریافت جایزه صلح نوبل نامزد کرده بود.
ستار نوروز، سخنگوی این وزارتخانه در آن زمان در گفتگو با دیارنا گفته بود هدف ما از نامزدی (نادیه مراد) این بود که می خواستیم «جامعه جهانی را از درد و رنج و شوربختی زنان عراق به طور کلی و زنان ایزدی به طور خاص تحت حاکمیت داعش آگاه کنیم».
او افزود «او به نماد چالش و دشواری زنان در برابر نیروهای تیره و تاریکی بدل شده است که در پی اسارت و تحقیر افتخار و آبروی آن ها هستند».
مراد روز 16 دسامبر سال 2015 و زمانی که آشکارا و با شجاعتی بی سابقه در صحن شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد اسارت و بردگی و تجاوز عناصر داعش به خود سخنرانی کرد به عنوان تصویری از قربانیان داعش ظهور کرد.
در آن زمان مقامات عراقی در گفتگو با دیارنا تاکید کردند که خبر نامزدی خانم مراد عاملی برای دلگرمی و بالا بردن روحیه همه قربانیان اقدامات تروریستی و قدمی به سمت افشای جنایات بیشتری است که داعش علیه بشریت اعمال کرده است.
خانم مراد در گفتگو با دیارنا از نامزدی خود استقبال کرد و آن را به عنوان فرصتی برای افشای موارد نقض حقوق بشر توسط داعش و پیشگیری جوانان از پیوستن به گروه های افراطی و شبیه آن خواند.
مراد بی پرده صحبت می کند
خانم مراد در طی سخنرانی دسامبر سال 2015 خود در صحن شورای امنیت سازمان ملل متحد و شهادت در جلسه ای که در زمینه قاچاق انسان در شرایط درگیری های مسلحانه ایراد کرد گفت «تجاوز برای نابودی زنان و دختران و به منزله ابرازی مورد بهره برداری قرار گرفت که آن ها به طور قطع هیچگاه دیگر نتوانند زندگی عادی داشته باشند».
او در این سخنرانی شرایطی را تشریح کرد که در اوت سال 2014 به همراه 150 خانواده ایزدی دیگر ربوده شده بودند.
او تاکید کرد «آن ها در طی مسیر ما را تحقیر کردند. به بدن های ما دست می زدند و به تن ما دست درازی می کردند». او افزود ستیزه جویان داعش در موصل دخترهای این خانواده ها را به عنوان «هدایا» تبادل می کردند.
او گفت در پی اعتراض به مردی که می خواست او را ببرد، وی را مورد ضرب و شتم قرار داده بود و او از وحشت مرد اول به مرد دیگری التماس کرده بود که او را ببرد.
وی تاکید کرد مرد دوم از او خواست تا دینش را تغییر دهد اما او از این کار سرباز زده بود. این مرد از او خواسته بود تا با او ازدواج کند و بعد از چند روز او را مجبور کرده بود تا به جناح نظامی وی بپیوندد و بعد او را وادار کرده بود تا لباس هایی بپوشد که پیکرش را نمی پوشاندند.
او گفت که چطور این مرد او را مورد ضرب و شتم قرار می داد و از او می خواست تا لباس هایش را در بیاورد و او را با گاردها در اتاقی تنها می گذاشت که آن ها علیه او در حدی مرتکب جنایات می شدند تا این که او از هوش می رفت». او گفت «من التماس می کنم و عاجزانه از شما می خواهم به طور کامل از شر داعش خلاص شوید».
مراد به مدت 3 ماه اسیر بود و بعد موفق شد فرار کند.
او در صحن سازمان ملل متحد گفت «من در یک دوره سه ماهه به اسارت درآمدم، فروخته شدم، ده ها بار در موصل، تلعفر و الحمدانیه اجاره داده شدم، من از مادرم و خواهر و برادرهایم جدا شدم و از آن زمان تا به حال موفق نشده ام مادرم را ببینم».
افشای جنایت های داعش
خانم مراد در سال 2016 در گفتگو با دیارنا گفت «این یک مسئله انسانی است که به هویت دینی، مذهبی، فرقه ای، نژادی و یا سیاسی ارتباطی ندارد».
او گفت «هدف من افشای جنایات داعش علیه بشریت و هشداری به نسل جوان است تا به سازمان های افراطی همچون داعش نپیوندند».
خانم مراد گفت «این واقعیت که من نماینده این پرونده انسانی هستم که از آن استقبال شده است و بسیاری در سراسر جهان از آن استقبال کرده اند به واقع به منزله پیروزی علیه داعش محسوب می شود».
او افزود نابودی ایدئولوژی افراطی و یافتن یک راهکار بین الملی برای احترام به حقوق زنان و کودکان در مناطق جنگی در همه کشورهای سراسر دنیا بزرگترین پیروزی محسوب خواهد شد.