یک سازمان جهانی رصد استفاده از سلاحهای شیمیایی روز چهارشنبه (۸ آوریل) برای نخستین بار به صراحت رژیم سوریه را به خاطر اجرای حملات با گازهای سمی سرزنش کرد و گفت که نیروی هوایی آن کشور در سال ۲۰۱۷ سه بار از گاز اعصاب سارین و کلرین استفاده کرده است.
یک روزنامهنگار سوری به دیارنا گفت که تایید موضوع استفاده رژیم از جنگافزارهای شیمیایی ممنوعه بینالمللی در مناطق غیرنظامی از سوی سازمان منع تسلیحات شیمیایی، چندین پیامد دارد.
محمد العبدالله، روزنامهنگار سوری، گفت که یافتههای این سازمان کلید پاسخگو قرار دادن رژیم سوریه برای اقداماتش است.
او به دیارنا گفت که آنها همچنین شواهد مربوط به دروغهای رژیم سوریه و انکار آن مبنی بر این که هرگز از این مواد استفاده نکرده است را ارائه میدهند و ادعاهای رژیم مبنی بر این که اتهامات مذکور بخشی از یک کارزار رسانهای علیه رژیم است را رد میکنند.
او گفت که تایید این موضوع که نیروهای رژیم سوریه اقدام به اجرای حملات شیمیایی علیه شهرک لطامنه واقع در استان حماه در شمال آن کشور کرده اند، همچنین حامیان رژیم را نیز در این رابطه متهم میکند.
العبدالله یادآور شد که روسیه بارها گفته است که این واقعیتها فقط اتهامات بیپایه و اساس هستند.
او گفت که گزارش این سازمان همچنین اطلاعرسانیهای نادرستی که در رسانههای سوری و روسی پخش شدهاند را رد میکند. برخی از آن گزارشها مدعی شده بودند که این حملات توسط گروههای اپوزیسیون و در تلاش برای بدنام کردن رژیم و همپیمانان آن اجرا شده بودند.
العبدالله ابراز امیدواری کرد که گزارش این سازمان روند محاکمه رژیم سوریه در برابر دادگاههای بینالمللی را تسریع کند. او گفت که این حملات در چهارچوب ردهبندی جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت قرار میگیرد.
مقصر رژیم سوریه است
یافتههای این سازمان، در نخستین گزارش یک گروه تحقیقات جدید که با هدف شناسایی عاملان این حملات در جنگ جاری سوریه انجام شده، منتشر گردیده است.
کشورهای عضو این سازمان به رغم مخالفت سوریه و همپیمان آن، روسیه، دو سال پیش توافق کردند که اختیارات تازهای را برای شناسایی مقصران این حملات به این سازمان نظارتی اعطا کنند.
در گذشته، این سازمان تنها توانسته بود وقوع این حملات شیمیایی را، بدون شناسایی عاملان آن حملات، تایید کند.
در این گزارش آمده است که دو جت جنگنده سوخوی اسیو-۲۲ متعلق به نیروی هوایی [جمهوری] عربی سوریه در روزهای ۲۴ و ۳۰ مارس ۲۰۱۷ دو بمب حاوی سارین را در لطامنه انداختهاند.
این گزارش میگوید که یک هلیکوپتر نظامی سوریه نیز در تاریخ ۲۵ مارس همان سال، یک عدد کپسول حاوی کلرین را روی یک بیمارستان در همان روستا انداخته است.
سازمان منع استفاده از تسلیحات شیمیایی میگوید که ۱۰۶ تن در معرض این حملات قرار گرفتند.
درست چند روز بعد از حملات لطامنه، یعنی در تاریخ ۴ آوریل همان سال، یک حمله مرگبار دیگر با گاز سارین در خان شیخون، واقع در نزدیکی همان محل، روی داد که به کشته شدن بیش از ۸۰ نفر انجامید.
قرار است تیم سازمان منع استفاده از تسلیحات شیمیایی در آینده به یک فقره حمله دیگر با استفاده از کلرین در سال ۲۰۱۸ در شهرک دوما سوریه، که طی آن دست کم ۴۰ نفر جان باختند، رسیدگی کند.
«دستورهای صادره توسط فرماندهان ارشد»
این سازمان میگوید که تیم جدید تحقیق و شناسایی موفق به شناسایی دقیق سلسله مراتب فرماندهی نشده است، اما دستور به این حملات ناگزیر باید توسط فرماندهان ارشد صادر شده باشد.
سانتیاگو اونات-لبورده، هماهنگکننده تیم تحقیق و شناسایی، گفت: «حملاتی با چنین ماهیت راهبردی تنها میتوانستهاند بر اساس دستورهای صادره از سوی مقامات ارشد سلسله مراتب فرماندهی ارتش جمهوری عربی سوریه صادر شده باشند.»
او طی بیانیهای گفت: «حتی اگر اختیارات هم از بالا به پایین تفویض شده باشد، مسئولیت این کار نمیتواند [صرفا به ردههای پایینتر منحصر باشد.] در پایان، تیم تحقیق و شناسایی نتوانست هیچ گونه توضیح قابلتامل دیگری را شناسایی کند.»
مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده، گفت: «هر قدر هم که اطلاعرسانی نادرست از سوی حامیان [رئیسجمهوری سوریه بشار] اسد در روسیه و ایران انجام شود، باز هم نمیتواند این حقیقت را که رژیم اسد مسئول حملات متعدد با جنگافزارهای شیمیایی است، پنهان کند.»
هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان، نیز گفت: «این نقض آشکار قوانین بین المللی نباید بدون مجازات بماند.»
لوئیس کاربونه، رئیس دیددهبان حقوق بشر سازمان ملل متحد، گفت: «نتایج به دست آمده توسط سازمان منع استفاده از تسلیحات شیمیایی باید جهت حمایت از نظام عدالت کیفری در قبال مقصران مورد استفاده قرار گیرد.»
با این حال، فرناندو آریاس، رئیس سازمان منع استفاده از تسلیحات شیمیایی، گفت که تیم تحقیق و شناسایی، نه برای معرفی افراد مقصر آنجا بود و نه این قدرت را داشت که بتواند موارد عدم رعایت معیارهای موجود در رابطه با جنگافزارهای شیمیایی را شناسایی کند.
آریاس گفت که اکنون تصمیمگیری بر عهده کشورهای عضو سازمان منع استفاده از تسلیحات شیمیایی، دبیر کل سازمان ملل متحد، «و به طور کلی جامعه جهانی است تا هر گونه اقدامی که مناسب و ضروری میدانند را اتخاذ کنند.»