یک حمله مظنون گاز شیمیایی علیه شهرکی در استان ادلب سوریه در روز سه شنبه (4 آوریل) که دست کم 58 کشته ازجمله کودکان را به همراه داشت خشم جهانی را برانگیخت و به فراخوان برای انجام تحقیق منجر شد.

این حمله درصورت تأیید یکی از بدترین حمله های شیمیایی از زمان آغاز جنگ سوریه خواهد بود.

سازمان منع گسترش سلاح های شیمیایی، (او پی سی دبلیو) درروز سه شنبه گفت که درحال «جمع آوری اطلاعات و تحلیل آنها از همه منابع موجود» درباره حمله مظنون با گاز است.

این دیده بان جهانی شیمیایی در اعلامیه ای گفت که سازمان منع گسترش سلاح های شیمیایی «شدیدا درباره حمله ادعایی شیمیایی که صبح امروزبوسیله رسانه ها در منطقه جنوبی ادلب گزارش شده است نگران است.»

به گفته دیده بان حقوق بشر برای سوریه، حمله به یک بخش مسکونی خان شیخون درساعتهای اولیه روز سه شنبه اجرا شد زمانی که یک هواپیمای جنگنده حمله هایی که با «گاز سمی» اجرا کرد.

دراین اعلامیه آمده است که 11 کودک جزو کشته شدگان بودند و دست کم 160 تن زخمی شده اند که بسیاری ازآنها حتی پس از رسیدن به تأسیسات پزشکی درحال مرگ بودند.

این دیده بان گفت که علاوه برگشته شدگان، پس از این رویداد، چندین تن با دشواری های تنفسی رو به رو بودند که همچنین به عوارضی مانند استفراغ، بیهوشی و کف از دهان منجر شده بود.

این دیده بان نتوانست ماهیت گاز یا این که چه کسانی مسئول آن بودند را تأیید کند.

درحمله های بعدی بیمارستان هدف قرار گرفت

پس از حمله اولیه یک بیمارستان که درحال مداوای قربانیان حمله بود با دوحمله هوایی مورد هدف قرارگرفت و آوار برسرکارکنان پزشکی فرود آمد.ً

این دیده بان گفت که هواپیمای نظامی نزدیکی بیمارستان را هدف قرارداد اما نتوانست تأیید کند که آیا فردی کشته یا زخمی شده است یا خیر.

یکی از مراکز سازمان نجات کلاه سفیدها در نزدیکی آن هم مورد حمله قرارگرفت.

وسیم جنید یکی از اعضای کلاه سفیدها به دیارنا گفت که پس ازحمله اولیه «یگانهای امدادرسانی به محض دریافت گزارش از تلفات اقدام کردند. این گروه ها از بوی قوی گاز شگفت زده شدند.»

جنید گفت که او «با نخستین گروه هایی که به محل رسیدند همراه بود و شاهد این بود که چندین تن از مردم از خفگی و عدم توان تنفس، چشم ها و چهره قرمز رنج می کشیدند.»

او گفت: «اکثر زخمی ها غیرنظامی بویژه زنان و بچه ها بودند.»

او گفت: «به دلیل محدود بودن ابزار موجود، اقدامهای فوری انجام شد که شامل پاشیدن آب تمیز بر زخمی ها از شلنگ های آب و پاک کردن آثار گاز و همچنین درآوردن لباسهای آنان و شست وشوی بدنهای لخت بود تا از پاک شدن آثار گاز اطمینان به دست آید.»

او افزود که چندین تن از مردم با عوارض شدید تنفسی با اقدامهای تنفس مصنوعی مورد درمان قرارگرفتند.

صالح عثمان، ساکن خان شیخون به دیارنا گفت: «مانند بقیه مردم به سوی مکانی که در حمله هوایی مورد هدف قرارگرفته بود شتافت.»

او گفت: «صحنه ای دردناک فراتر از تصور بود با پیکرهایی که همه جا درازکشیده بودند و فضا از فریاد درد پر شده بود.»

او افزود: «شاید هرگز نتوانم صحنه هایی را که دیده ام ازیاد ببرم بویژه فریاد کودکان را.»

فراخوان برای تحقیق

این شهرک استان ادلب به طور عمده تحت کنترل ائتلاف مخالفان قرار دارد و به طور مداوم مورد هدف حمله های هوایی رژیم و نیروهای ائتلاف قرارداشته است.

گروه ارشد مخالفان سوری، ائتلاف ملی، رژیم را به دست داشتن در این حمله متهم کرد و از شورای امنیت سازمان ملل خواست تا یک نشست فوری برگزارکند و «یک پرونده تحقیق فوری» برای این حمله بگشاید.

قرار است که شورای امنیت سازمان ملل متحد برای گفت و گو پیرامون این حمله درروز چهارشنبه جلسه برگزارکند.

یک منبع ارشد امنیتی سوریه ادعا ها مبنی بردست داشتن رژیم را رد کرد و آن را «اتهامهای دروغین» نامید و به خبرگزاری فرانسه گفت که نیروهای مخالف تلاش دارند تا «ازطریق رسانه ها به آنچه که نمی توانند در میدان دست یابند، برسند.»

ژان مارک ایرلوت وزیر امورخارجه فرانسه این حمله را «وحشیانه» توصیف کرد.

فدریکا موقرینی رئیس هیت دیپلماتیک اتحادیه اروپا درروز سه شنبه گفت که رژیم «مسئولیت اولیه» این حمله را برعهده دارد.

موقرینی در حاشیه کنفرانس اتحادیه اروپا و سازمان ملل که قراربود بر وضعیت سوریه پس از جنگ متمرکز باشد دربروکسل گفت: «امروز خبرها بسیار بد است».

او افزود: «به روشنی یک مسئولیت اولیه بر رژیم وجود دارد زیرا مسئولیت حفاظت از مردم خود را برعهده دارد نه حمله به آنان را.»

روسیه، متحد رژیم مسئولیت این حمله را انکار کرد و وزیر دفاع روسیه درروز سه شنبه گفت که این کشور هیچ حمله هوایی درنزدیک خان شیخون اجرا نکرده است.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در یک تماس تلفنی با همتای روسی خود ولادمیر پوتین درروز سه شنبه این حمله را به عنوان یک حمله «غیرانسانی» نکوهش کرد که می تواند گفت و گوهای صلح را در پایتخت قزاقستان به مخاطره اندازد.

اتهامهای مکرر تسلیحات گازشیمیایی

رژیم سوریه به طور رسیمی به پیمان منع کاربرد تسلیحات شیمیایی پیوست و تسلیحات شیمیایی خود را درسال 2013 به عنوان بخشی از توافق برای اجتناب از اقدام نظامی تحویل داد.

اما اتهامهای مکرر کاربرد تسلیحات شیمیایی بوسیله رژیم ازآن زمان مطرح شده است و تحقیقها تحت هدایت سازمان ملل متحد به سوی این رژیم بابت دست کم سه مورد حمله با گاز کلر در سالهای 2014 و 2015 اشاره دارد.

رژیم کاربرد تسلیحات شیمیایی را انکار کرده و به نوبه خود جنگجویان مخالف را به استفاده از سلاح های ممنوع متهم می کند.

حمله روز سه شنبه درست چند روز پس از آن انجام شد که نیروهای رژیم به استفاده از تسلیحات شیمیایی در یک ضد حمله در استان مجاور حمص متهم شدند.

سازمان منع گسترش سلاح های شیمیایی که درسال 1997 برای ازبین بردن این سلاح ها ایجاد شد از سال 2014 به منظور نظارت بر اتهامهای کاربرد تسلیحات سمی، چندین فقره مأموریت در سوریه انجام داد.

احمد اوزومکو مدیر کل این سازمان در گزارشی درماه مارس به شورای امنیت سازمان ملل متحد گفت: «هشت رویداد ادعا شده از کاربرد تسلیحات شیمیایی از ابتدای سال 2017 ثبت شده و هم اکنون دردست تحلیل است.»

دراین گزارش آمده است که هیئتهای حقیقت یاب، از پیش در حال تحقیق رویدادهایی در شرق شهر حلب، حومه غربی حلب، جنوب حمص و شمال حماه، حومه دمشق و ادلب بوده اند.