خۆپیشاندانەکانی ئەمدواییەی عێراق ئاماژەن به‌ توڕەییه‌كی زۆر لە سوپای پاسدارانی شۆڕشی ئیسلامی ئێران (پاسداران) و دەستێوەردانی لە کاروباری عێراقدا، بەرپرسان و هاوڵاتیان دەڵێن.

عێراقیەکان میلیشیاکانی سەر بە پاسداران تۆمەتباردەکەن بە دزین و قۆرخکردنی سەرچاوە سروشتیەکانی عێراق بۆ خزمەتی ئێران و بەشداربوون لە بێکاری و هەژاری و کەمیی خزمەتدا لە عێراق.

توڕەییەکە دەکرێت ببینرێت لە هەندێك لەو دروشمانەی خۆپیشاندەران بەرزیانکردبووەوە، وەك "ئێران بچێتە دەرەوە، بەغدا ئازاد دەبێت".

ئێران سەرچاوەکانی عێراق تاڵاندەکات

دانیشتویەکی بەغدا کە بەشداریی خۆپیشاندانەکانی کرد و داوایکرد ناوی نەهێنرێت بە دیارونای وت: "ئێران بەرپرسە لە دۆخی خراپی ژیان و خراپیی خزمەتگوزارییە گشتیەکان. میلیشیاکانیان وڵاتەکەمان تاڵاندەکەن و تاکە سودمەندیش لێی تەنیا رژێمی ئێرانە، کە بە پارەی ئێمە خۆی بەهێزدەکات."

وتی: "خۆپیشاندەران توڕەییەکی بەرچاوی جەماوەرییان نیشانداوە بەرامبەر نفوزی ئێران و هەڕەشەی بەردەوامی بۆ سەقامگیری لە وڵاتەکەدا و ئابورییەکەشی."

وتی: "پەیاممان بۆ ئێرانیەکان و بەکرێگیراوانیان روونە: دەستێوەردانتان بوەستێنن و بهێڵن بە ئاشتی بژیین و وڵاتەکەمان بنیاتبنێین."

خۆپیشاندانەکان لە 1 تشرینی یەکەم لە بەغدا دەستیانپێکرد و هەفتەیەك بەردەوام بوون و بڵاوبوونەوە بۆ پارێزگاکانی باشوریش.

کۆی 157 کەس کوژران و لانیکەم 6,000 کەسیش برینداربوون لەکاتی خۆپیشاندانەکاندا، کە بووە هۆی قەیرانێکی سیاسی، به‌جۆرێك سەركۆمار بەرهەم ساڵح وتی پێویستی بە "دیالۆگی نیشتمانیە".

لە دانیشتنێکی نائاساییدا له‌ 8 تشرینی یەکەم، پەرلەمان پاکێجێکی چاکسازیی سەرەتایی په‌سه‌ندكرد بۆ رەواندنەوەی نیگەرانیەکانی خۆپیشاندەران. پاکێجی دووەمی چاکسازی بۆ دانیشتنی داهاتووی پەرلەمان دانراوە تاووتوێ بکرێت.

حکومەت بەفەرمی کوژراوانی بە "شەهید" لەقەڵەمداوە و خێزانەکانیان بڕێك كۆمه‌كی دارایی تایبەت وەردەگرن.

سەرکۆنەکردنی دەستێوەردانی ئێران

پسپۆڕێكی عێراقی لە پەیوەندیە نێودەوڵەتیەکاندا، هیلال عوبێدی وتی: "لە دوایین خۆپیشاندانەکاندا، خۆپیشاندەران بەئاشکرا سەرکۆنەی دزەکردن و دەستێوەردانی ئێرانیان کردووە لە کاروباریاندا لەڕێی پاسداران و بەکرێگیراوانیەوە."

بە دیارونای وت: "چەند دروشمێکی سەرکۆنەکردن کە لەلایەن خۆپیشاندەرانەوە بەرزکرابوونەوە توڕەیی زۆری دەردەخست لە عێراقیەکانەوە دژی نفوزی ئێران و کاریگەریی کەڵەکەبووی گروپە چەکدارەکان کە لەلایەن ئێرانەوە پشتیوانی دەکرێن لە دزینی سامانی گەل و هەژارکردنیان و نغرۆکردنیاندا لە بێکاری و گەندەڵی و خزمەتگوزاریی گشتیی خراپدا لە خزمەت بەرژەوەندییەکانی ئێراندا."

بەگوێرەی بانکی نێودەوڵەتی، بێکاریی لاوان لە عێراق گەیشتۆتە له‌سه‌دا 25.

وتی: "عێراقیەکان مەبەستی رژێمی ئێران باش تێدەگەن و ئەوەی کە تەنیا ئامانجی زیان گەیاندنە بە ئاسایش و سەقامگیریی وڵاتەکەیان و لەکەدارکردنی سەروەریی."

وتیشی دۆخی ناوچەکە لە تەقینەوەی ئان و ساتدایە، بەتایبەتی دوای هێرشکاریی ئێران بەرامبەر کۆمپانیای نەوتی سعودی ئارامکۆ لە کۆتایی ئەیلولدا.

عوبەیدی وتی ئەوەی ئێران لە عێراق دەیکات هەمان شتە كه‌ لە ناوچەکە دەیکات، هه‌روه‌ك چۆن رژێمی ئێران بەردەوامە لە دروستکردنی چەندین کێشەدا لە سوریا و لوبنان و یەمەن.

وتیشی ئێران "هێشتا هەوڵدەدات کاریگەریی لەسەر ئاسایشی ناوچەکە دابنێت بە بەکارهێنانی گروپی تائیفیی دڵسۆز کە راهێنانیان پێدەکات و سەرچاوەی دەسەڵاتیان پێدەدات بۆ تێکدانی سەقامگیریی ناوچەکە و سەپاندنی هەژمونی خۆی".

ئێران هەوڵدەدات خەڵكی عێراق دابەشبکات

چاودێران دەڵێن سەرکردەکانی ئێران بەهیوان دەلاقەیەك لەنێوان خەڵكی عێراق و حکومەتەکەیاندا دروستبکەن بە بەردانی جڵەوی میلیشیاکانی سەر بە پاسداران تا بەشێوەی تووندوتیژ خۆپیشاندانەکان سەرکوتبکەن.

پەرلەمانتارێكی پێشووی عێراق، میسال ئالوسی وتی: "خەڵكی ناوچەکە تێگەیشتوون و وریان دەربارەی نیازەکانی رژێمی ئێران و هەوڵەکانی بۆ کەمبایەخکردنی سەروەری و سەقامگیریی وڵاتەکانیان."

بە دیارونای وت: "ئەم رژێمە سوورە لەسەر راکێشانی خەڵکی ناوچەکە بۆ نێو پێکدادان و تێوەگلاندنیان لە سیاسەتی دنەدەرانەدا دژی دراوسێکانیان کە تەنیا دەبێتە هۆی کێشە و زیانی ئابوری."

وتی: "پاسداران پەنادەباتە بەر چالاکی زیانبەخش کە کاریگەرییان هەیە بۆسەر ئاسایشی هەرێمی بە بەهێزکردنی گروپە چەکدارەکان تا سەقامگیریی وڵاتەکان تێکبدات و هێرش بکاتە سەر بەرژوەندییە ئابوری و سیاسییەکانیان."

ئالوسی وتی خۆپیشاندانەکانی عێراق پشتڕاستیدەکەنەوە کە عێراقیەکان دەیانەوێت کۆتایی بە نفوزی ئێران بهێنن و سەربەخۆیی سیستمی سیاسی عێراقیان دەوێت، تا چاکسازیی راستەقینە چارەسەری کێشەی گەندەڵی و بێکاری زۆر و نزمیی ئاستی خزمەتگوزاریی گشتی بکات.

وتیشی: "توڕەیی خەڵکی عێراق بەرامبەر دەستێوەردانی ئێران بەرزبۆتەوە و ئەمەش روونە چونکە دروشمەکان دووبارە سەرکۆنەی ئەم دەستێوەردانە دەکەن لە هەر خۆپیشاندانێکدا کە دەکرێت لەلایەن عێراقیەکانەوە و داوای ئەوە دەکەن دۆخیان باشتر بکرێت."

داوای خۆپیشاندانی ئاشتیانە

ئاژانسی فرانس پرێس رایگەیاند كه‌ بانگەواز لەسەر تۆڕە کۆمەڵایەتیەکان بڵاوبۆتەوە بۆ خۆپیشاندانی نوێ رۆژی هەینی (25 تشرینی یەکەم)، لە ساڵیادی دەستبەکاربوونی حکومەتەکەی سەرەکوەزیراندا، عادل عەبدولمەهدی.

لە پۆستێکی فەیسبوكدا لە 19 تشرینی یەکەم، سەرکردەی شیعەی خاوەن کاریگەری عێراقی، موقتەدا سەدر بە پشتیوانانی وت: "مافی خۆتانە بەشداری بکەن له‌ خۆپیشاندانه‌كاندا."

پشتیوانیی خۆی زیاترکرد بە وتنی: "ئەوانەی نایانەوێت بەشداریی ئەم شۆڕشە بکەن دەکرێت شێوەیەکی دیکە هەڵبژێرن وەك سندوقی دەنگدان لە هەڵبژاردنێکدا کە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی سەرپەرشتی بکات بەبێ سیاسییەکانی ئێستا."

داوای لە پشتیوانانی کرد بەئاشتیانە خۆپیشاندان بکەن.

وتی: "وا چاوەڕانیتان لێدەکرێت كه‌ چەکدار بن، بەڵام پێموانیە ئێوە [چەکدار] بن."