به گفته تحلیلگران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای جا به جا کردن نفت تحریم های بین المللی اعمال شده علیه ایران را زیر پا می گذارد. این اقدام سپاه عواقب فاجعه باری را برای اقتصاد ایران و به طور بالقوه برای بهداشت عمومی منطقه به همراه داشته است.

ورود و خروج مخفیانه شناورهای مرتبط با ایران به بنادر کلیدی منطقه، از جمله بندر مهم فجیره در امارات به گمانه زنی ها و ترس از اینکه خدمه این کشتی ها در گسترش ویروس کرونا نقش دارند، دامن زده است.

تعدادی از استان های جنوب ایران، جایی که بندرهای اصلی در آنها واقع شده است، به دلیل شیوع کووید-۱۹ در مناطق قرمز یا نارنجی قرار دارند.

به گفته مقامات بهداشتی خوزستان، پزشکان در این استان چندین سویه جدید ویروس کرونا را در بیماران مشاهده کرده اند.

در آغاز این هفته، وزارت بهداشت ایران گزارش داد که طی هفته گذشته تعداد افراد بستری شده مبتلا به کووید-۱۹ در استان هرمزگان به میزان ۵۰ درصد افزایش داشته است.

سال گذشته، در اوج شیوع ویروس کرونا رژیم ایران سپاه را مأمور مدیریت شیوع این بیماری کرد و مقدار زیادی پول به آن اختصاص داد.

دولت ایران و سپاه پاسداران برای سوءمدیریت با این همه گیری و نیز به دلیل استراتژی های تبعیض‌ آمیز و بی نظم توزیع واکسن، با انتقادات گسترده ای رو به رو شد.

در حالی که تانکرهای حامل نفت و کشتی های حمل بار مدام از بنادر ایران خارج می شوند، عدم موفقیت جمهوری اسلامی در جلوگیری از شیوع بیشتر ویروس و توزیع بی نظم و تبعیض آمیز واکسن ها سبب بروز نگرانی در منطقه شده است.

دور زدن تحریم ها

حیدر حمیدی، کنشگر ایرانی حقوق بشر، گفت که بندرهای جنوبی ایران «برای سپاه از اهمیت راهبردی ویژه ای برخوردار هستند.»‌

وی گفت: «این ها مجراهایی هستند که از طریقشان نفت و سایر مواد را قاچاق می کنند، بدون آن که مجبور شوند اقدامات پیشگیرانه لازم برای محدود کردن شیوع این بیماری همه گیر را اجرا کنند.»

بر اساس گزارش ۲۱ اردیبهشت مؤسسه خاورمیانه، ایران موفق شده است تحریم های نفتی خود را با استفاده از طیف وسیعی از تاکتیک های اجتناب دور بزند و نفت خود را به خریداران در چین، سوریه، ونزوئلا، و جاهای دیگر انتقال دهد.

در این گزارش آمده است: «بازار پیچیده نفت منطقه خلیج فارس این تاکتیک ها را تسهیل کرده است. ایران به طور هوشمندانه ای از خطوط شلوغ حمل و نقل دریایی خلیج فارس و هزارتوی تأسیسات تولیدی و مراکز تجاری بهره برداری کرده است تا منشأ نفت خود را پنهان کند.»

در گزارش مؤسسه خاورمیانه آمده است که روش های ایران شامل انتقال از کشتی به کشتی و آمیختن محموله های نفت خام ایران با محموله های فله سایر کشورها است.

ایران همچنین شناورهایی را کنترل می کند که زیر پرچم سایر کشورها فعالیت می کنند.

بر اساس وب سایت «وسلترکر»، در مرداد ماه گذشته پرچم های چهار شناور از جمله «اکاترینا»، به دنبال تحقیق در مورد این ادعا که آنها با نقض تحریم ها مخفیانه نفت ایران را حمل کرده اند، از آنها گرفته شد.

وسلترکر گفت: «این کشتی ها همه در سال ۱۳۹۹ مخفیانه به آب های ایران رفته و میلیون ها بشکه نفت را بارگیری کرده بودند.»

در این گزارش آمده است: «این سفرها بخشی از عملیات پیچیده ای بود که توسط شناورهای ایرانی و خارجی انجام شد. در این عملیات، کشتی ها داده های مربوط به ردیابی خود را دستکاری می کردند تا دخالت خود در نقض تحریم های آمریکا را مخفی کنند.»‌

پیوندها به نیروی قدس

شرکت ملی نفت ایران، وزارت نفت ایران، و شرکت ملی نفتکش ایران، به همراه چندین شرکت صوری، شرکت های تابعه و مدیران وابسته به آن سازمان ها تحت تحریم های ایالات متحده قرار دارند.

هر سه این شرکت ها با نیروی قدس سپاه مرتبط هستند. گفتنی است که ایالات متحده، نیروی قدس سپاه را به عنوان یک سازمان تروریستی تعیین کرده است.

به گفته فتحی السید، کارشناس امور ایران در مرکز مطالعات منطقه ای و راهبردی خاورمیانه، شرکت ملی نفتکش ایران بیش از یک دهه است که به طور کامل توسط شرکت های تحت مالکیت یا وابسته به سپاه کنترل می شود.

وی گفت: «در نتیجه، سیاست کلی این شرکت، به ویژه در مورد تأمین مالی، دور زدن تحریم های بین المللی، و قاچاق کالا، با اهداف و برنامه های سپاه مطابقت دارد.»

او افزود: «این خط مشی معضل سیاسی ایران را تعمیق بخشیده، انزوای منطقه ای و بین المللی آن را افزایش داده، و بحران مالی خزانه داری ایران را تشدید کرده است.»‌

السید گفت: «خط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، نماینده ناوگان دریایی ایران است که شرکت های تابعه زیر پرچم این کشور فعالیت می کنند. این خط کشتیرانی دارای کشتی های متعددی است که در مجموع بیش از ۱۰۰ کانتینر و تانکر نفت دارند.»‌

وی گفت که شاخص ترین این شرکت های تابعه خزر، الفجر، و شرکت ایرانی-هندی هستند.

خط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نیز تحت تحریم های خزانه داری آمریکا قرار دارد.

او گفت: «نقض بی پروای تحریم ها توسط آنها ... آنها را در معرض تحریم های بیشتری قرار خواهد داد. این امر بحران مالی گریبانگیر اقتصاد ایران را تشدید خواهد کرد.»