سوریه و روسیه همزمان با جلسه روز دوشنبه (۱۰ آذر) نماینده های کشورهای عضو سازمان جهانی ناظر بر سلاح های شیمیایی با فشارهای تازه ای روبرو شدند. این دو کشور به استفاده از سلاح های شیمیایی متهم شده اند.

این جلسه همزمان با «روز یادبود همه قربانیان جنگ افزارهای شیمیایی» برگزار شد.

سازمان منع سلاح های شیمیایی با انتشار یادداشتی در شبکه های اجتماعی اعلام کرد «سایه سنگین استفاده از سلاح های شیمیایی جان قربانیان بی شمار نظامی و غیرنظامی را در سراسر جهان گرفته است.»

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد با انتشار پیامی به مناسبت یادبود این روز گفت استفاده از چنین سلاح هایی تحت هر شرایطی، توسط هر کسی و در هر نقطه ای «غیرقابل تحمل و نقض جدی قانون بین المللی است.»

وی گفت «برای استفاده از چنین سلاح های دهشتناکی هیچ توجیهی وجود ندارد. همه ما باید متحد و هم پیمان باشیم و برای پیشگیری از استفاده از این نوع سلاح ها و یا خطر استفاده از آن ها عزم راسخ داشته باشیم.»

او همچنین تصریح کرد مصونیت استفاده از سلاح های شیمیایی غیرقابل پذیرش است.

او افزود «شناسایی و پاسخگویی و مجازات کسانی که از سلاح های شیمیایی استفاده می کنند و یا در گذشته استفاده کرده اند از اهمیت بسیاری برخوردار است. این تنها راهکار ایفای مسئولیت اخلاقی ما به قربانیان جنگ افزارهای شیمیایی است.»

فراخوان برای تحریم حکومت سوریه

در جلسه روز دوشنبه کشورهای عضو سازمان منع سلاح های شیمیایی مصرانه از روسیه خواسته شد تا «شفافیت به خرج دهد» و شرایطی را تشریح کند که در مرداد ماه برای مسموم کردن آلکسی ناوالنی، چهره مخالف دولت از گاز اعصاب نوویچوک استفاده کرده بود.

کشورهای عضو سازمان منع سلاح های شیمیایی در این جلسه خواهان تحریم حکومت سوریه شدند. بازرسان حکومت سوریه را متهم کرده اند که در یکی از حمله های سال ۱۳۹۶ از گاز سارین استفاده کرده بود.

روسیه و سوریه به کرات این اتهامات را رد کرده اند.

فرناندو آریاس، رئیس سازمان منع سلاح های شیمیایی، گفت سوریه ۹۰ روز فرصت داشت تا نوع سلاح هایی که در حمله به روستای الطامنه استفاده کرده بود، اعلام کرده و محل نگهداری بقیه این سلاح ها را افشا کند، اما دمشق به این ضرب الاجل توجه نکرد.

آریاس گفت که «جمهوری عرب سوریه به هیچ یک از اقدامات توجه نکرده است.»

او خاطرنشان کرد روند پیشرفت عملکرد حکومت سوریه برای اجرای شروط توافقنامه سال ۱۳۹۲ هنوز «شکاف ها، ناسازگاری ها و مغایرت های» بسیاری دارد. پس از حمله حکومت سوریه به مردم غوطه و برپایه مفاد این توافقنامه، دمشق باید همه سلاح های شیمایی خود را نابود می کرد. گمان می رود سوریه با گاز سارین به این منطقه حمله کرده بود. در این حمله ۱ هزار و ۴۰۰ نفر از ساکنان غوطه کشته شدند.

لویی واسی، سفیر فرانسه گفت فرانسه پیشنهاد کرد که سازمان منع سلاح های شیمیایی سوریه به دلیل بی توجهی به ضرب الاجل های مقرر باید از «حقوق و مزایای» خود محروم شود. وی افزود ۴۳ کشور عضو این سازمان از این پیشنهاد حمایت کردند.

حق رای سوریه در سازمان منع سلاح های شیمیایی، محرومیت از اظهارنظر در مورد مسائل این سازمان از جمله این حقوق و مزایایی هستند که دمشق از آن ها محروم خواهد شد. سوریه سال های طولانی است که از اتهامات مربوط به استفاده از سلاح های شیمیایی طفره رفته است.

اعمال فشار بر روسیه در جلسه سازمان منع سلاح های شیمیایی

دولت ها و سیاستمدارهای غربی کرملین را مسئول مسمومیت ناوالنی می داند و روسیه برای مسموم کردن این فرد تحت فشار قرار گرفته است.

سازمان منع سلاح های شیمیایی وجود آثار گاز اعصاب نوویچوک متعلق به دوران شوروی (سابق) را تایید کرده است. براساس اعلام این سازمان، آثار این گاز در بیمارستانی در آلمان پیدا شد که ناوالنی در آن بستری بود.

او گفت که سازمان منع سلاح های شیمیایی هنوز در حال مذاکره با روسیه است تا بتواند برای تحقیق در مورد این سانحه یک گروه حقیقت یاب به این کشور اعزام کند.

۵۵ کشور عضو این سازمان، از جمله ایالات متحده، ژاپن، کانادا، استرالیا و تعداد زیادی از کشورهای اروپایی با انتشار بیانیه مشترکی حمله به ناوالنی را «با شدیدالحن ترین ادبیات ممکن محکوم کردند.»

کشورهای عضو مصرانه از روسیه خواستند تا «با افشای سریع و شفاف شرایط استفاده از حمله با سلاح های شیمیایی در خاک روسیه ... به این امر کمک کند.»

سازمان منع سلاح های شیمیایی ۱۹۳ عضو دارد و در سال ۱۳۹۲ به دلیل فعالیت های این سازمان در مسیر نابودی ذخایر سلاح های شیمیایی سراسر جهان جایزه صلح نوبل را دریافت کرد.