کارشناسان و مقامات رسمی به دیارنا گفتند که به رغم فعالیت‌های مداوم «دولت اسلامی» (داعش) در منطقه مرزی عراق عملیات نظامی مانع تلاش‌های این گروه برای نفوذ به کشور شده است.

عملیات‌های فزاینده امنیتی نیروهای عراقی و ائتلاف بین المللی موجب دستگیری ستیزه‌جویان و محدود شدن توانایی آنها در نفوذ از طریق مرزها شده است. با این وجود، این اقدامات امنیتی هنوز نتوانسته‌ است عملیات قاچاق داعش را به طور کامل ریشه‌کن کند.

مرکز سیاست جهانی در تاریخ ۱۶ ژوئن گزارش داد که شبکه‌های متشکل از پس‌مانده‌های داعش همچنان قادر به قاچاق کالا، افراد، نفت، اسلحه، و موادمخدر از طریق مرز آن کشور با سوریه هستند و روزانه بیش از ۱۰۰ هزار دلار درآمد کسب می‌کنند.

بنا بر اعترافات اعضای دستگیرشده داعش، این پول به تسهیل تلاش جهت نفوذ در امتداد مرز عراق و سوریه کمک می‌کند.

سرمد البیاتی، تحلیلگر امنیتی، به دیارنا گفت که این فعالیت در منطقه مرزی عراق، سوریه، و ترکیه متمرکز است.

او گفت که پس‌مانده‌های داعش از جاده‌های خاکی که کمتر به آنها نظارت می‌شود، برای قاچاق نفت، اسلحه، فرآورده‌های کشاورزی، دام، و موادمخدر استفاده می‌کنند.

البیاتی گفت که با این وجود، برخلاف گذشته که عناصر داعش می‌توانستند بدون ممانعت از مرز عبور کنند و بر منابع شهرهای تحت کنترلشان تسلط کامل داشته باشند، اقدامات کنونی آنها آن قدر گسترده نیست که بتواند درآمدهای چشمگیری را برای افراط گرایان به همراه داشته باشد.

وی گفت که کنترل مرزها نیازمند تلاش‌های امنیتی بیشتر و اعزام تجهیزات مراقبتی و نظارتی بیشتر، و همچنین بستن موارد خلاء مرزی و مستحکم‌تر کردن گذرگاه‌های مرزی با استفاده از سیم خاردار و موانع دیگر است.

او افزود: «ما طی چند سال گذشته به پیشرفت‌های چشمگیری دست یافته‌ایم، اما هنوز به مرحله‌ای که کل مرز را به طور کامل کنترل کنیم، نرسیده‌ایم.»

حمایت ساکنان محلی

داعش حمایت جوامع محلی در مناطق مرزی را از دست داده و این امر موجب شده است که عناصر این گروه از ترس افشا شدن شبکه‌های قاچاق مورد استفاده آنها و در نهایت از دست دادن آخرین منابع تامین مالی‌شان، نسبت به تحرکات‌شان محتاطانه‌تر عمل کنند.

بدر الزیادی، یک نماینده پارلمان عراق که عضو کمیته امنیت و دفاع پارلمان است، در این رابطه گفت که عناصر داعش میان تهدیدی که از سوی نیروهای امنیتی متوجه آنها است و هوشیاری ساکنان محلی که حضور آنها را گزارش می‌کنند، گرفتار شده‌اند.

او به دیارنا گفت که از طریق حمایت ساکنان محلی «نیروهای ما اکنون می‌توانند هر گونه فعالیت یا تحرک در نوار مرزی با سوریه را ردگیری کنند.»

وی اظهار داشت که اگرچه عملیات قاچاق به طور کامل ریشه‌کن نشده است، اما این اقدامات رو به کاهش بوده و پس‌مانده‌های داعش دیگر قادر به انجام ایمن فعالیت‌های غیرقانونی خود نیستند.

او گفت که آنها هدف عملیات نظامی برق‌آسا قرار گرفته و پناهگاه‌ها و تونل‌های آنها در نزدیکی مرز به شدت بمباران می‌شوند.

وی گفت: «ائتلاف بین‌المللی و همه شرکای ما همچنان به همرسانی اطلاعات و یاری‌رسانی به ما از طریق هدف قرار دادن خطوط تدارکاتی داعش و محدود کردن منابع مالی آن ادامه می‌دهند.»

عراق در حال حاضر برای تامین امنیت بخش اعظم مرز خود با سوریه از یک سیستم نظارت هوشمند استفاده می‌کند. این سیستم شامل برج‌های مراقبت، پست‌های ایست‌وبازرسی مجهز به دوربین‌ها و فناوری حسگر راه دور، و همچنین پهپاد است.

الزیادی با بیان این مطلب که همکاری نظامی نقشی محوری را در کنترل منطقه مرزی و محروم کردن داعش از منابع آن ایفا می‌کند، خواستار تقویت همکاری با نیروهای پیشمرگه کُرد در این زمینه شد.

درآمد کمتر

محمد رزاق الربیعی، کارشناس امور امنیتی، گفت که عملیات پیشگیرانه‌ای که توسط نیروهای امنیتی عراق و ائتلاف بین‌المللی به اجرا درآمده است، تلاش‌های داعش برای به حداکثر رساندن درآمد حاصله از عملیات قاچاق در امتداد مرز را ناکام گذاشته است.

منابع درآمد افراط گرایان خشکیده است و آنها دیگر نمی‌توانند مانند دوران قبل از سقوط به اصطلاح «خلافت‌»شان میلیون‌ها دلار درآمد کسب کنند.

الربیعی گفت که پس‌مانده‌های داعش از برخی خلاءهای امنیتی موجود در امتداد مرز با سوریه به منظور ورود غیرقانونی به عراق و پنهان شدن در بیابان غربی آن با کمک هسته‌های پنهانی سوءاستفاده کردند.

وی با این وجود تاکید کرد که «آنها ضعیف شده‌اند و به سادگی دستگیر و سرکوب می‌شوند.»

او گفت که اعمال فشار بیشتر بر تشکیلات تروریستی پنهان شده در امتداد مرزهای غربی به منظور محروم کردن آنها از داشتن پناهگاه‌های امن، بسیار مهم است.