مسئولان عراقی و ناظران منطقه ای می گویند که بازگشایی گذرگاه مرزی عرعر میان عراق و عربستان سعودی، نشانه ای دیگر از گرم شدن روابط بین این دو همسایه است و منافع ملموسی برای مردم عراق خواهد داشت.

این گذرگاه، که استان انبار در غرب عراق را به کشور پادشاهی سعودی متصل می کند، پس از ۳۰ سال بسته بودن روز ۲۸ آبان رسماً بازگشایی شد. این گذرگاه نخست قرار بود در مهر ۱۳۹۸ بازگشایی شود، اما این کار چند بار به تأخیر افتاد.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، این دو کشور همچنین امکان بازگشایی یک گذرگاه مرزی دیگر در الجمیمه در امتداد مرز جنوبی عراق با پادشاهی سعودی را نیز تحت بررسی دارند.

بغداد گذرگاه عرعر را یک جایگزین بالقوه برای گذرگاه هایش با ایران می داند. عراق بخش بزرگی از وارداتش را از طریق گذرگاه های مرزی خود با ایران وارد می کند.

همزمان، دولت مصطفی کاظمی، نخست وزیر عراق، خواستار تسریع سرمایه گذاری خارجی، از جمله پشتیبانی سعودی، در زمینه های انرژی و کشاورزی شده است.

دولت عراق پیش بینی می کند که این اقدام از سرمایه گذاری و توسعه حمایت خواهد کرد. همزمان، ناظران عراقی در گفت و گو با دیارنا از نزدیک شدن روابط میان عراق و سعودی حمایت کرده اند. آنها می گویند که این، نشان دهنده دور شدن از ایران است.

مصطفی العرسان، معاون استاندار انبار، در این باره گفت که بازگشایی این گذرگاه مرزی «نقطه اوج جلسات مشترک میان عراق و عربستان سعودی بود؛ جلساتی که برای مدت نزدیک به دو سال جریان داشت.»

او به دیارنا گفت که این گذرگاه با استفاده از ۷۵ میلیون دلار اعتبار سعودی بازسازی شد.

این گذرگاه شامل ساختمان های مختلف، تأسیسات خدماتی، محوطه های ویژه محموله های تجاری و مسافران، سیستم های غربالگری اشعه ایکس، باسکول برای توزین کامیون ها، و دو ایستگاه برق و پالایش آب است.

او گفت که گذرگاه عرعر در سال های اخیر با ظرفیت محدود باز شده بود تا عبور زائران حج و عمره امکان پذیر شود. وی افزود که اکنون و پس از بازگشایی رسمی، این گذرگاه بار دیگر به منظور تجارت و بازرگانی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

او گفت که این گذرگاه «به منزله یک دروازه و یک شاهرگ اقتصادی حیاتی برای عراق عمل خواهد کرد.» وی یادآور شد که «از سرگیری روابط مسافرتی و تجارت بین صنایع با عربستان سعودی سبب ایجاد درآمد برای خزانه دولت، اشتغال زایی، و احیاء اقتصاد محلی خواهد شد.»

تقویت روابط عراق و سعودی

شورای هماهنگی سعودی و عراق در سال ۱۳۹۶ برای بهبود بخشیدن به روابط میان دو کشور پایه گذاری شد. این شورا پیش از برگزاری مراسم رسمی بازگشایی گذرگاه عرعر بارها تشکیل جلسه داد و به این ترتیب، روند بازگشایی را تسهیل کرد.

یک هیأت بزرگ سعودی روز ۱۸ آبان برای نهایی کردن توافق های سرمایه گذاری در بخش های کشاورزی و صنعت به بغداد سفر کرد. ارزش این توافق ها میلیاردها دلار اعلام شده است.

نشست میان سران سعودی و عراق روز ۲۰ آبان با استفاده از تلویزیون های مدار بسته برگزار شد. در این نشست آقای کاظمی با محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی،‌ دیدار کرد.

این دیدار به پایه ریزی زمینه همکاری سیاسی، امنیتی، و اقتصادی کمک کرد و درها را به روی شرکت های سعودی برای سرمایه گذاری در عراق گشود.

در گام بعدی پس از بازگشایی گذرگاه عرعر، یک وابسته بازرگانی سعودی برای خدمت به بغداد تعیین خواهد شد.

العرسان گفت که عربستان سعودی تجربه چشمگیری در بخش های مختلف، از جمله کشاورزی و دامداری، دارد. به گفته او، سعودی می تواند از طریق پروژه های کلان سرمایه گذاری، به عراق در توسعه منابعش کمک کند.

او گفت که این نوع کمک های توسعه ای از عراقی ها در زمینه های اقتصادی، خدمات، و توسعه پشتیبانی خواهد کرد.

یحیی المحمدی، یک نماینده مجلس عراق، بر اهمیت ارتقاء و تقویت مشارکت عراق با عربستان سعودی تأکید کرد.

او به دیارنا گفت که این مشارکت به توسعه اقتصاد عراق و ایجاد روابط نزدیک کمک خواهد کرد؛ روابطی که برای هر دو کشور سودمند خواهد بود.

وی گفت: «ما امیدواریم که بازگشایی گذرگاه عرعر آغازگر فعالیت های بازرگانی گسترده میان عراق و عربستان سعودی باشد. ما همچنین امیدواریم که این بازگشایی، معرف پروژه های سرمایه گذاری و تمایل گسترده سعودی باشد. این امر، به تلاش های بازسازی و توسعه و جذب سرمایه گذاری کمک خواهد کرد.»

المحمدی گفت: «عراق اکنون فضای مساعدی را برای سرمایه گذاری ارائه می دهد.»

وی خاطرنشان کرد، این ضروری است که عراق درهایش را به روی دیگر کشورهای عربی بگشاید و با آنها همکاری کند. او گفت که همچنین ایجاد مشارکت ها و روابط متعادل با محیط منطقه ای خود بر اساس اصل منافع مشترک، امری ضروری است.

مخالفت جناح های طرفدار ایران

ناظران عراقی می گویند که گشایش این گذرگاه و نزدیک شدن روابط عراق و سعودی جناح های هوادار ایران را خشمگین کرده است. آنها تهدید کرده اند که در برابر این گام ایستادگی خواهند کرد.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، در آستانه گشایش عرعر یکی از این گروه ها که خودش را اصحاب الکهف می نامد، بیانیه ای را در این زمینه منتشر کرد. این گروه در بیانیه مذکور «رد پروژه سعودی در عراق» را اعلام کرده است.

کاظمی روز ۲۷ آبان در یک کنفرانس مطبوعاتی این تهدیدها را محکوم کرد. او تأکید کرد که دولتش به سوی روابط نزدیکتر با عربستان سعودی و باز کردن درهایش به سوی سرمایه گذاران سعودی حرکت می کند.

به گفته ناظران، نزدیک شدن روابط عراق و سعودی سبب افزایش انزوای بین المللی ایران خواهد شد. آنها می گویند که این امر ایران را از منافع اقتصادی به دست آمده از صادرات به بازار عراق محروم خواهد کرد.

آنها به دیارنا می گویند که روابط تنگاتنگ عراق و سعودی همچنین بر نفوذ ایران و تلاش های آن کشور برای پایبند کردن عراق به توافق های امنیتی و اقتصادی - توافق هایی که در خدمت منافع عراق نیست - تأثیر خواهد گذاشت.

غازی فیصل حسین، رئیس مرکز پژوهش های راهبردی عراق، به دیارنا گفت که عراقی ها بارها از ایران خواسته اند به سیاست های خصمانه اش پایان دهد و از تهدید کردن با استفاده از نیروهای نیابتیش دست بردارد.

او گفت که با این وجود، ایران همچنان نیروهای نیابتی خود در عراق را تأمین مالی می کند و اسلحه و موشک در اختیارشان قرار می دهد. به گفته او، ایران این کار را با هدف بی ثبات کردن عراق، مسلط شدن بر آن کشور، و بهره برداری از منابعش انجام می دهد.

وی گفت که عراق یک کشور مستقل است و حق دارد با هر کسی که می خواهد بر اساس منافع راهبردی خود و بنا بر یک سیاست متعادل، روابط یکپارچه برقرار کند.

او افزود: «عربستان سعودی یک کشور ثروتمند و پیشرفته در زمینه های متعدد است. سعودی پنجمین کشور نیرومند جهان محسوب می شود.»

وی گفت که این دو کشور روابط خانوادگی، عشیره ای، و تاریخی مشترک دارند و از نقاط اشتراک دیگری نیز برخوردارند. او یادآور شد که «عربستان سعودی نقش مثبت و سازنده ای را» در عراق «ایفا کرده است.»

او گفت: «بهره برداری عراق از توانایی های موجود سعودی، به ویژه در زمینه سرمایه گذاری، امری مهم است.»

وی افزود که سرمایه گذاری کشاورزی سعودی در عراق از اهمیت حیاتی برخوردار است. به گفته او، این سرمایه گذاری شامل احیاء هزاران هکتار از زمین های کشاورزی و ایجاد صنایع غذایی و تولیدی در مقیاس بزرگ است.