مقامات محلی گفتند که گروه های شبه نظامی تحت حمایت ایران برای اجرای توافق نامه بین دولت عراق و منطقه خودمختار کردنشین کارشکنی می کند. این توافقنامه در مورد وضعیت منطقه سنجار در غرب نینوا عقد شده و گروه های شبه نظامی باید از این منطقه عقب نشینی کنند.

در این تفاهمنامه مشترک به مدیریت امور مدنی، روند بازسازی و بازگشت افراد آواره داخل کشور اشاره شده است. این موافقت نامه روز ۱۸ مهر امضا شد.

براساس شروط توافقنامه، دولت فدرال و منطقه خودمختار کرد در سنجار یک اداره مشترک تأسیس می کنند و نیروهای دولت فدرال با همکاری با نیروهای کرد بر امنیت منطقه نظارت می کنند.

برپایه مفاد این توافقنامه، همه گروه های مسلح، از جمله نیروهای بسیج مردمی باید از منطقه عقب نشینی کنند. اما گروه های شبه نظامی تا امروز از ترک مواضع خود و عقب نشینی از این منطقه خودداری کرده اند.

مقامات گفتند که سرپیچی از شروط این توافق نامه مانعی پیش روی دولت عراق است که تمایل دارد نشان دهد به اجرای این توافقنامه و حل و فصل همه مسائل مهم باقیمانده منطقه کردنشین متعهد است.

مصطفی کاظمی، نخست وزیر عراق روز ۲۵ آبان در بغداد در دیدار با هیأتی از سنجار بر تعهد دولت خود به یافتن راهکارهایی برای مشکلات منطقه تأکید کرد.

کاظمی گفت «راه حل باید از درون ظهور کند و نه از دل جناح ها و گروه های خارجی». او خاطرنشان کرد «قانون برای نهادن بنیان یک دولت توانمند کافی است ... دولتی که تنوع قومی و نژادی و دینی را تقویت می کند.»

وی تاکید کرد ما این تنوع و گوناگونی «را عامل قدرت می بینیم و نشانه ضعف نیست.»

نجیروان بارزانی، رئیس دولت منطقه ای کردنشین هم بر عزم خود برای اجرای توافقنامه سنجار تاکید کرد. او خاطرنشان کرد این توافقنامه خدمتی «به همه اقشار مختلف جامعه عراق» است.

رد کردن توافقنامه سنجار توسط شبه نظامیان

ناظران به دیارنا گفتند گروه های شبه نظامی طی سال های اخیر از اختلاف های سیاسی بین دولت فدرال و منطقه کردنشین سوء استفاده کرده اند تا نفوذ خود را در منطقه گسترش دهند.

شیخ مزاحم الحویت سخنگوی یکی از عشایر نینوا گفت «حداقل ۱۵ هزار عنصر شبه نظامی به سنجار اعزام شده اند.»

او به دیارنا گفت «این شبه نظامیان بین حدود ۱۷ جناح مسلح وابسته به ایران توزیع شده اند، کتائب حزب الله، عصائب اهل الحق، حرکات النجبا، لشکر بدر، لشکرهای سید الشهدا و لشکرهای امام علی از جمله این گروه های مسلح هستند.

الحویت گفت «کتائب حزب الله و گروه های شبه نظامی دیگر مخالفت خود با توافقنامه سنجار را اعلام کردند، آن ها قصد دارند در اجرای آن کارشکنی کنند و مفاد آن را نادیده بگیرند.»

وی گفت که سپاه پاسداران حتی در مونت سنجر پایگاهی دارد تا بر فعالیت های گروه های شبه نظامی نظارت کند. او خاطرنشان کرد (حضور) گروه های شبه نظامی یک «مانع عمده» برای عادی سازی شرایط و حصول اطمینان از برقراری ثبات است.

او گروه های شبه نظامی را متهم کرد «زندان های سری» دارند و عشایرعرب ساکن غرب سنجار و معدود ایزدی هایی که به منطقه بازگشته اند را مورد آزار و اذیت قرار می دهند.

زیاد السنجری، تحلیلگر سیاسی و خبرنگار عراقی به دیارنا گفت که سنجار به دلیل موقعیت جغرافیایی منطقه برای ایران و گروه های نیابتی آن از اهمیت راهبردی برخوردار است.

او گفت که این منطقه از غرب هم مرز سوریه است و مجرایی برای انتقال ستیزه جوها و انواع سلاح و برای فعالیت های قاچاق درآمدزا محسوب می شود.

شرایط «بسیار نامساعد» منطقه سنجار

السنجری گفت که گروه های شبه نظامی مخالف سنجار هنوز سعی می کنند از هر گونه تلاش برای عادی سازی شرایط جلوگیری کنند.

او افزود در نتیجه شرایط منطقه کماکان اسف بار و نامساعد است. وی خاطرنشان کرد گروه های شبه نظامی بخش های وسیعی از مناطق آزادشده از کنترل داعش را اشغال کرده و آن ها را به پایگاه های نظامی بدل کرده اند. یکی از این مناطق جرف الصخر واقع در جنوب بغداد است.

او تصریح کرد داعش ساکنان سنجار را قتل عام و زندانی کرد و آن ها را به اسارت گرفت و تعداد زیادی از آن ها آواره شدند. اکنون هم گروه های شبه نظامی این مناطق، زندگی مردم سنجار را تحت نظارت دارند و همین امر سبب می شود که از ترس حمله و اقدامات تلافی جویانه به محل زندگی خود بازنگردند.

حسام عبدالله، رئیس مرکز ثبت اسناد اقوام ایزدی گفت «توافقنامه سنجار امیدها برای پایان دادن به درد و رنج ایزدی را زنده کرده بود. بیشتر ایزدی ها هم اکنون در منطقه کردنشین در اردوگاه ویژه افرادی که در داخل کشور آواره شده اند، روزگار می گذرانند.»

او به دیارنا گفت که کلاً ۳۰۰ هزار ایزدی در این اردوگاه ها اقامت دارند.

وی خاطرنشان کرد «در حال حاضر چندین نیرو به منطقه سنجار اعزام شده اند، علاوه بر آن بقایای داعش هم هنوز منطقه را در معرض تهدید قرار می دهند و همین عوامل از جمله موانع اصلی بازگشت جمعیت آواره هستند.»

او تاکید کرد اگر توافقنامه بدون کارشکنی اجرا شود، مردم تشویق می شوند به آوارگی خود پایان دهند و بازگشت آن ها به امنیت و ثبات این منطقه اداری کمک می کند.

او پیشنهاد کرد برای اجرای همه مفاد مطرح شده در این توافقنامه جدول های زمانی ویژه تعیین شود.