داعش زمانی که گروه در اوج قدرت قرار داشت از راه قاچاق نفت، غارت بانک ها و تجارت آثار هنری و باستانی و ذخایر ملی غیرقابل جایگزین ثروت مالی هنگفتی گردآوری کرده بود و از این پول برای تامین بودجه عملیات خود استفاده می کرد.

بنا به گزارش هایی که منتشر شده است، این گروه در دوران حاکمیت وحشت آفرین خود در عراق و سوریه فقط از فروش درآمدهای نفتی ماهی 50 میلیون دلار درآمد داشت.

داعش به هنگام اشغال موصل 500 میلیون دلار از بانک های این شهر غارت کرده بود، این در حالی است که این گروه از تجارت و فروش آثار هنری و باستانی رقمی بین 150 تا 200 میلیون دلار درآمد کسب کرده بود.

داعش پس از بیرون رانده شدن از مناطقی که دورانی تحت کنترل داشت و با جدایی تعداد زیادی از اعضای خود روبرو شده بود هم اکنون از نظر مالی با فقدان منابع مالی درآمد روبرو شده است.

کارشناس های عراقی در گفتگو با دیارنا می گویند این شرایط گروه را ناچار کرده است تا «از مسیرهای سنتی تر» در پی منابع مالی جایگزینی باشد.

مارشال بیلینگسلی، دستیار وزیر خزانه داری در امور تامین منابع مالی گروه های تروریستی ماه گذشته و پس از مرگ ابوبکر البغدادی، رهبر داعش گفت منابع مالی این گروه به احتمال بسیار از یک نظام «متمرکز» به یک سیستم پراکنده و بی نظم تغییر خواهد کرد.

ایاد العنبر، کارشناس سیاسی در گفتگو با دیارنا می گوید عناصر داعش در مناطقی به جز عراق و سوریه به طور فزاینده ای به شبکه های سری و مخفیانه ای متکی شده اند که کمتر زیر فشار کنترل و نظارت دقیق و نزدیک قرار دارد.

او گفت «(داعش) بار دیگر به خشونت، آدم ربایی، اخاذی و مالیات گیری و کمک های اهدایی اجباری متوسل شده است که شیوه های ابتدایی برای کسب درآمد هستند و این راه ها می توانند آخرین پناهگاه این گروه باشد».

او گفت داعش برای از سرگیری عملیات خود در پی یافتن بهشت امن در مناطق آفریقا و یا آسیا بوده است که شکاف های امنیتی و یا درگیری های ادامه دار وجود دارند.

العنبر گفت که اما این گروه در ارتباط با امور مالی خود با موانع متعددی روبرو خواهد بود چون سیستم پولی جهانی اقدامات خود برای پیگیری همه منابع گردآوری پول برای گروه های تروریستی، از جمله «شیوه های سنتی» را با جدیت و شدت بیشتری اتخاذ می کند.

او می گوید وزارت خزانه داری ایالات متحده نهادها و افراد متعددی را شناسایی کرده است که از گروه های افراطی حمایت می کنند و این وزارتخانه دارایی های آن ها را مسدود و تبادلات مالی آن ها را متوقف کرده است.

او افزود این اقدامات از دسترسی داعش به پولی ممانعت به عمل می آورد که داعش از مسیر انتقال پول از فعالیت هایی که می تواند زیر چتر فعالیت های خیریه پنهان شوند، به دست می آورد.

منابع مالی داعش نابود می شوند

جلیل خلف، کارشناس امنیتی در گفتگو با دیارنا می گوید تحریم های ایالات متحده منابع مالی اصلی داعش را نابود کرده است.

او می گوید تلاش های بین المللی و ایالات متحده برای نظارت و کنترل دارایی ها و انتقال پول از مسیر بانک ها راهکار موفقی برای مسدود کردن کانال های مالی تروریست ها بوده است.

او می گوید به علاوه «هواپیماهای نیروهای عراقی و نیروهای ائتلاف بین المللی در دوران جنگ موفق شدند تعداد زیادی از پایگاه های این گروه تروریستی در عراق و در سوریه را نابود کنند که انبار پول نقد و مرکاز قاچاق نفت و فلزات ارزشمند بودند».

خلف خاطرنشان کرد تلاش های اخیر داعش برای کسب درآمدهای ناچیز و گردآوری منابع مالی «از این واقعیت حکایت می کند که این گروه در بستر مرگ روزگار می گذراند و منابع مالی این گروه تحلیل رفته است.

وی گفت که تحت شرایط کنونی گردآوری مبلغ قابل توجهی پول برای داعش «غیرممکن» است چون منابع مالی گروه تحلیل رفته است و عملیات رسانه ای گروه با چالش های بسیاری روبرو است و روحیه ستیزه جوهای آن بسیار ضعیف شده است.

او گفت این گروه در موضعی قرار ندارد که بتواند عملیات جنگی زمینی اجرا کند.

طالب محمد کریم، جامعه شناس در گفتگو با دیارنا می گوید داعش که از نظر عملیاتی ناتوان شده است، در موضع غیرقابل تصوری قرار دارد.

او می گوید ذخایر نقدی که این گروه گردآوری کرده بود آن را به یکی از ثروتمندترین گروه های افراطی بدل کرده بود «اما این ثروت در پی تلاش های خارق العاده عراق و شرکای بین المللی آن به سرعت به باد هوا رفت».

وی تاکید کرد تلاش ها و همکاری مشترک برای مبارزه با منابع مالی که به صورت غیرقانونی کسب می شوند، ادامه دارند.

کریم افزود در شرایطی که داعش به احتمال بسیار به تلاش های خود برای یافتن منابع مالی جایگزین ادامه می دهد، اما این گروه قادر نخواهد بود برای مدت طولانی هزینه های خود را تامین کند چون تلاش های بین المللی برای کنترل و زیر نظر گرفتن این گروه همواره بهتر می شوند.