Çar zarok di nav heft qurbanîyên sivîl de hatin kuştin roja Çarşemê (4ê Mijdarê) di bombebarandina rejîma Sûrî li ser parêzgeha Idlibê ya li bakur û rojavayê Sûrîyayê, Rewangeha Sûrî bo Mafên Mirov got.

Bombebarandin li ser bajarê Idlibê û bajarokên Erîha, Ihsim, Kefreya, Mereyan, Belşûn, Belyûn, Şenan, el-Bera û Dêr Sunbilê bû, çalakgerê Idlibê Museb Esaf ji Diyaruna re ragihand.

Bomberandina herî dijwar li Erîhayê da, Rewangehê got û anî ziman ku herwiha 20 sivîl li seranserî herêma Idlibê ya heta asteke mezin li jêr kontrola hevalbenda tundrew Tehrîrî el-Şam e hatin birîndarkirin.

Rewangehê got, "rejîmê bi topavêjê û mûşekên li pey hev sibehê avête gelek beşên Idlibê, heft sivîl kuştin, di nav wan de çar zarok".

Sibehê zû dest pê kir, bombebarandina gelek deverên niştecihî li bajarê Idlibê deverên wê ên dûrdest armanc kirin, Esaf ji Diyaruna re got.

Wî got kuzarokên hatin kuştin diçûne fêrgehê.

Wî got ku herwiha du xebatkarên mirovî hatin kuştin û sivîlekî din ê ku di hundirê mala xwe de hat kuştin.

Esaf got ku tîmên Xûzeyên Spî dora 20 sivîlan gihestin, di nav wan de jin û zarok, ber navendên bijîşkî da ku werin dermankirin.

nîşanine piçûk li ser astengkirina Rûsî

Bê piştgirîya yekser a ku Rûsya ji rejîma Sûrî re dabîn dike, ew dê nikaribe ti pêngavên serbazî yên sîstematîk bi cih bîne, rojnamevanê Sûrî Muhemed Ebdullah ji Diyaruna re ragihand.

Wî daxuyand ku hêzên Rûsî operasyonên serbazî yên ji alîyê re jîmê ve tên bicihanîn bi rê ve dibe, ev tê wateya ku çi kirina serbazî ku rejîm li enîyên şer dike divê ji alîyê artêşa Rûsî ve were qebûlkirin û piştgirîkirin.

Wî got ku nîşaneke piçûk derbarê astengkirina Rûsî heye, tevîbûyerên dubare ên sivîl di wan de hatin kuştin û şermezarkirina navdewletî ji Rûsyayê re bo destwerdana wê ya serbazî bo piştgirîkirina rejîma Sûrî.

Wî bêrûmetîya Rûsyayê derbarê kirinên wê de destnîşan kir û daxuyand ku berî vê wê îlan kir ku operasyonên serbazî li ser erdê bi dawî bûne û got ku hêzên wê dê di operasyonên serbazî de beşdar nebin, tevî hemû delîl berevajî vê yekê ne.

Di heman demê de, parêzgeha Idlibê li ber tevlihevîyê çûye, wî got.

Areas controlled by Tahrir al-Sham have become unsafe for civilians, ji ber hevalbenda tundrew destwerdan nekir da nehêle operasyonên revandin, dizî kuştinê çêbibin û dijberên xwe girtin, çalakgeran got.

Wê pevçûn bi komên hevrik re kir, azadîya xelkê sînordar kir di rêya ji nû ve aktîvkirina sîstema el-hesa ("polîsê olî"), zor li bêwaran kir ku ji kampan derkevin and buhayê sotemenîyên bilind kir da ku dahatan bo gencîneyên xwe yên taybet çêke.

Tisra belavbûna vayrûsa koronayê

Di heman demê de, li kampên bêwarîyê yên Idlibê yên mişt xelk, bêwarên Sûrî û xebatkarên mirovî ji belavbûna vayrûsa korona ya nû (COVID-19) ditirsin, dema ku halet berdewam zêde dibin.

"Li bakur û rojava, haletên teqezkirî şeş caran li meha bûrî zêde bûn, herwiha zêdebûna haletan li kampên bêwarîyê û cihên biwarbûnê," Sekreterê giştî yê NY bo kar û barên mirovî Mark Lowcock heftîya bûrî got.

Desthilatdarîya tendirustîyê li bakur û rojavayê Sûrîyayê bi awayekî fermî 5,075 haletên COVID-19 di nav wan de 42 haletên mirinê îlan kir

Ji wan, bêtirî 860 halet di nav stafên guhdana tendirustî de û teqrîben 330 kesên li kampan hatin tomarkirin, hejmaran heftîya bûrî ev yek dîyar kir.

Li birêveberîya tendirustîya Idlibê, Dr. Yehya Nihmê got ku ji niştecîyan hat xwestin ku çavdêrîya durbûna civakî bikin, tevî ew mikur hat ku ev yek "bêje ne pêkan e" di bi sedan biwarbûnên ketûber ên nefermî yên li herêmê belav in.

Kêm xelk li kampan maskan li xwe dikin. Gelek nikarin maskan bikirin yan wan bi awayekî rêzkî biguherin, ji bilî cêlên bo paqijkirina destan.

Jibo piranîya xelkê, xwarin, derman û pêdivîyên fêrgehê bi gelekî girîngtir in.

Nihmê got,"rejîm û hêzên Rûsî berpirs in bo bêwarkirina van xelkan û bo şertûmercên bobelat ên aniha ew di wan de dijîn" .

Li biwarbûneke nefermî li Qaha Idlibê, Muhemed Omer pejirand ku xwestina ji xelkê ku xwe di bajarekî konan de îzole bikin tiştekî ne rastbîn e.

"Ew jime re dibêjin, 'Dernekevin. qerebalixê çênekin'. Lê em di konine ku kêmî nîv mitrê di nav wan de ye dijîn," bavê çar zarokan, ku ji ber şer berî heşt salan bêwar bû, got.

Wî got, "Ew maskeke tenê didine me hemûyan, ên ku emrê wan zêdey pênc salan e weke ku ew têr dike. Lê ew têr nake".

Omer, ê ku weke ajokerê kemyoneke avê kar dike, got ku ew nikare li hundirê kampê bimîne ji ber ew hewce ye ku pereyan bi dest bixe.

"Eger ez di konê xwe de bimînim, ez dê çawa bijîm? Çawa ez dê bixum?"