بحران سوخت تمام نقاط سوریه را درگیر کرده، به‌نحوی که فرآورده‌های نفتی از بازار حذف شده و قیمت‌ها در بازار سیاه سر به فلک کشیده است؛ این مسائل باعث شده است تا مردم سوریه در زندگی روزمرهٔ خود با مشقت‌های بیشتری روبه‌رو شوند.

این بحران با اعتراضات مردمی نسبت به نهادهای دولتی تشدید شده، که ریشه اعتراضات نیز خشم مردم از رژیم سوریه است که نیروهای نظامی خود و شبه‌نظامیان وابسته و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به شهروندان سوری ترجیح می‌دهد.

اعتبارات نفتی، طبق روال معمول، روانهٔ این نیروها می‌شود، که تضاد آشکاری با شرایط زندگی بیشتر غیرنظامیان دارد.

محمود مصطفی، اقتصاددان سوری و استاد دانشگاه دمشق، به المشارق گفت: «به‌دلیل تقاضای بالا برای سوخت در فصل زمستان، انتظار بحران فعلی سوخت می‌رفت».

وی افزود، اما دولت سوریه به‌جای آنکه با اتخاذ تدابیر کنشگرانه از بروز بحران جلوگیری کند، «ساکت ماند و پس از بروز بحران، افزایش چندبرابری قیمت‌ها را اعلام کرد».

سهمیهٔ سوخت شهروندان به ۲۰ لیتر در هفته کاهش یافته و رژیم سهمیهٔ اختصاصی مینی‌بوس‌ها را در حالی کاهش داده است که آنها همچنان ارزان‌ترین وسیلهٔ نقلیه برای مردم سوریه هستند.

او گفت در حال حاضر، قیمت رسمی یک لیتر بنزین ۴۹۰۰ لیره سوریه است و بهای سوخت دیزل نیز به ۵۴۰۰ لیره افزایش یافته است. اما از آنجا که سوخت در بازار موجود نیست، قیمت‌ها در بازار سیاه به بیش از ۱۳۰۰۰ لیره برای بنزین و ۸۰۰۰ لیره برای سوخت دیزل افزایش یافته است.

از سوی دیگر، گاز خانگی نیز به یک کالای لوکس تبدیل شده چون قیمت یک کپسول گاز به بیش از ۲۵۰٫۰۰۰ لیره افزایش یافته است.

آقای مصطفی گفت این بحران باعث «افزایش دیوانه‌وار قیمت‌ها» شده است و افزود فرآورده‌های نفتی و خیلی از ضروریات اولیهٔ دیگر برای بسیاری از خانواده‌ها آن‌قدر گران شده که دیگر توان خرید آن را ندارند.

مصطفی گفت: «خدمات برق، مخابرات و اینترنت الآن تقریباً به‌طور کامل قطع شده و از همه مهم‌تر آنکه سال تحصیلی نیز به تعلیق درآمده است چون دانش‌آموزان از عهدهٔ هزینه‌های رفت و آمد برنمی‌آیند».

وی افزود به‌نظر نمی‌رسد راهکار عاجلی برای این بحران وجود داشته باشد.

او گفت بحران کنونی «علی‌رغم تداوم خط اعتباری ایران، که در ماه دو میلیون بشکه [نفت] برای سوریه تأمین می‌کند، شدیدترین بحران از زمان آغاز جنگ سوریه در سال ۱۳۹۰ به‌شمار می‌رود».

اعتراضات مردمی

نزار بوعلی، فعال محلی، به المشارق گفت: «افزایش قیمت سوخت به‌طور اخص و قیمت کالاهای مصرفی به‌طور کلی ساکنان شهر سویدا را به اعتراض واداشته است».

او گفت: «بعضی از آنها به ساختمان دولت محلی سویدا یورش بردند و آن را به آتش کشیدند. این حوادث باعث کشته شدن یک مأمور پلیس و یک غیرنظامی شد.»

به‌گفتهٔ او، سوخت تا بیش از ۱۰ روز در منطقه پیدا نمی‌شده و به‌دلیل ناتوانی سازمان‌های دولتی در انجام اقدامات لازم برای حل مسئله، تنش‌ها تشدید شده است.

او گفت در تمام این مدت، خودروهای ارتش سوریه و شبه‌نظامیان طبق روال معمول کار می‌کنند، گویی که اصلاً بحرانی وجود ندارد، «که مؤید آن است که سوخت موجود از دید بازار مخفی می‌شود و منحصراً برای رژیم و شبه‌نظامیان در نظر گرفته می‌شود».

بوعلی گفت: «مسئولان دولتی سعی می‌کنند اوضاع را آرام نگه دارند و شهروندان را متقاعد کنند که به خیابان‌ها نریزند و در تظاهراتی که ۱۰ روز است ادامه دارد شرکت نکنند، اما فایده‌ای نداشته است».

او گفت با توجه به افزایش «دیوانه‌وار» قیمت‌ها و نبود برق و خدمات اولیهٔ وابسته به آن، بحران رو به تشدید است.

«شهر ارواح»

محمد البیک از غوطهٔ شرقی گفت خودرویی به‌جز خودروهای متعلق به شبه‌نظامیان هوادار رژیم یا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در خیابان‌های دمشق دیده نمی‌شود.

او گفت: «این موضوع باعث بعضی از اعتراضات شد، گرچه نیروهای رژیم سریعاً دست به سرکوب زدند و از ترس گسترش آن در مقیاس گسترده، تجمع در بسیاری از اماکن را ممنوع اعلام کردند».

وی افزود دمشق و روستاهای اطراف آن، به‌ویژه در شب، مثل «شهر ارواح است، چون طی هر ۱۰ ساعت، برق به‌سختی به‌مدت نیم ساعت وصل می‌شود».

او گفت نبود برق و سوخت لازم برای به‌کار انداختن ژنراتورها صاحبان فروشگاه‌ها و کارخانه‌ها را وادار کرده است تا زودتر از حالت عادی تعطیل کنند.

آقای بیک گفت دیدن «صف‌های طولانی شهروندان و همچنین کارمندان و دانشجویان در ایستگاه‌های حمل و نقل عمومی و کنار اتوبوس‌های خصوصی» کاملاً شایع است».

او گفت بسیاری از مردم «ساعت‌ها بی‌فایده منتظر می‌مانند و در نهایت مجبورند به‌جای دانشگاه و محل کار به خانه‌هایشان برگردند»، که این موضوع باعث شده است دولت روز یکشنبه را نیز به روزهای تعطیل هفته اضافه کند.