ایالات متحده در تازه‌ترین اقدام خود برای مقابله با تجارت غیرقانونی نفت ایران، ۱۳ شرکت را که فروش صدها میلیون دلار فرآورده‌های پتروشیمی و نفتی ایران را تسهیل می‌کردند، در فهرست سیاه قرار داد.

روز ۲۶ آبان، وزارت خزانه‌داری با اعلام پنجمین دور تحریم‌های ایالات متحده بر تجارت غیرقانونی نفت ایران از خردادماه گذشته تاکنون گفت که این اقدام «نشان‌دهندۀ عزم ما برای هدف قرار دادن تلاش‌ها در جهت دور زدن تحریم‌هاست.»

به‌گفتۀ وزارت خزانه‌داری آمریکا، شرکت‌های کارگزاری که به‌تازگی تحریم شده‌اند، به نمایندگی از دلالان ایرانی فرآورده‌های پتروشیمی که پیش‌تر تحریم شده‌‌اند، کار فروش به خریداران در شرق آسیا را تسهیل می‌کنند.

این شرکت‌های کارگزار شامل شرکت بازرگانی صنایع پتروشیمی خلیج فارس، شرکت پتروشیمی تریلیانس، شرکت ملی نفت ایران، و بازوی بازاریابی آن، یعنی شرکت بازرگانی نفت‌ایران با مسئولیت محدود هستند.

برایان نلسون، معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا در امور اطلاعات مالی و مبارزه با تروریسم، گفت که دور تازۀ تحریم‌ها نشان‌دهندۀ «روش‌های پیچیدۀ دور زدن تحریم‌هاست که ایران از آنها برای فروش غیرقانونی محصولات نفتی و پتروشیمی استفاده می‌کند.»

شرکت‌های صوری عامل دامن زدن به تحریم‌ها

شرکت کارگزاری صنایع پتروشیمی خلیج فارس از طریق یک شرکت مستقر در دبی به نام «اکسس تکنولوژی تریدینگ» (با مسئولیت محدود) که ده‌ها میلیون دلار محصولات پتروشیمی را برای ارسال به چین خریداری کرده، تحریم‌ها را دور زده است.

به‌گفتۀ وزارت خزانه‌داری، یک شرکت مستقر در هنگ‌کنگ به نام «هایلانگ لجستیک اچ‌کی» (با مسئولیت محدود) نیز به‌عنوان یک شرکت صوری عمل کرده تا شرکت بازرگانی صنایع پتروشیمی خلیج فارس بتواند میلیون‌ها دلار از مشتری‌ها دریافت کند. به این ترتیب، این شرکت هنگ‌کنگی نقش شرکت بازرگانی صنایع پتروشیمی خلیج فارس در این معاملات را پنهان کرده است.

شرکت بازرگانی صنایع پتروشیمی خلیج فارس و شرکای تجاری همدست آن به‌منظور در امان ماندن از اقدامات مبارزه با پولشویی و پنهان کردن بیشتر نقش خود در معاملات، فاکتورها را دستکاری کرده‌اند.

یک شرکت مستقر در دبی به‌نام «مانچ جنرال» (با مسئولیت محدود) نیز بیش از ۱۰ میلیون دلار از محصولات پتروشیمی شرکت بازرگانی صنایع پتروشیمی خلیج فارس را با هدف فروش این محصولات به چین از طریق کارگزارانش خریداری کرده است.

در همین حال، شرکت مجتمع «ایونیان» هنگ‌کنگ، هزاران تن مواد پتروشیمی به ارزش چندین میلیون دلار را از شرکت بازرگانی صنایع پتروشیمی خلیج فارس خریداری و از طریق شرکت‌های صوری آن را پرداخت کرده تا نقش شرکت بازرگانی صنعت پتروشیمی خلیج فارس در این معاملات را پنهان کند.

یکی از این شرکت‌های صوری، شرکت «تُرگان» مستقر در هنگ‌کنگ یا مسئولیت محدود است که به ازای فروش فرآورده‌های پتروشیمی شرکت بازرگانی صنایع پتروشیمی خلیج فارس به مشتریان خارجی وجوه پرداختی را دریافت کرده است.

یک شرکت واردات و صادرات مستقر در چین به نام «ژجیانگ واندر»، نیز به همین ترتیب،‌ مواد پتروشیمی را از شرکت بازرگانی صنایع پتروشیمی خلیج فارس خریداری کرده و از طریق یک شرکت صوری متعلق به شرکت بازرگانی صنایع پتروشیمی خلیج فارس مبالغ را ارسال کرده است.

مخفی کردن منابع مالی

به‌گفتۀ وزارت خزانه‌داری، شرکت تریلیانس از سال ۱۳۹۸ تاکنون در تلاش برای فرار از تحریم‌های ایالات متحده انتقال میلیون‌ها دلار وجه نقد به حساب متعلق به شرکت «زون بازرگانی آسیا» مستقر در امارات متحدۀ عربی را سازماندهی کرده است.

همچنین، این شرکت از شرکت پتروشیمی «گلکسی اف‌زی‌ای» مستقر در امارات برای تسهیل فروش محصولات پتروشیمی مانند بوتان و پروپان عمل کرده و در این راه با نهادهای تحریم‌شده مشارکت داشته است.

تریلیانس در بهمن‌ماه ۱۳۹۹ به‌عنوان واسطۀ فروش میلیون‌ها دلار فرآورده‌های نفتای ایران از طریق شرکت پتروشیمی خارگ به مقصد امارات عمل کرده است.

تریلیانس برای پنهان کردن منبع وجوه و نهادهای طرف معامله از شرکت پتروشیمی گلکسی به‌عنوان یک شرکت صوری استفاده کرده است.

اوایل امسال، شرکت تریلیانس از یک شرکت مستقر در امارات به‌نام «نیوتن تریدینگ اف‌زی‌ای» برای دریافت ده‌ها هزار تن فرآورده‌های نفتای ایران به ارزش ده‌ها میلیون دلار استفاده کرده است. مقصد بخش عمده‌ای از این محصولات امارات متحده عربی بوده است.

این شرکت برای فروش ده‌ها هزار تن پارافین میلیون‌ها دلار به حساب‌های متعلق به یک شرکت مستقر در امارات، به‌نام «سام فایو پتروشیمی تریدینگ»، واریز کرده است. این شرکت به عنوان یک شرکت صوری برای فروش فرآورده‌های پتروشیمی تولیدکنندگان ایرانی عمل می‌کند.

در بهمن‌ماه گذشته، شرکت «ادگار کامرشیال سلوشن» که از شرکت‌های صوری وابسته به تریلیانس است، با استفاده از حساب یک شرکت هنگ‌کنگی به نام «بارزا استایل مود» مبالغ پرداختی برای فروش هزاران تن پلی‌اتیلن کم‌چگالی را دریافت کرد.

بنا بر اعلام وزارت خزانه‌داری، این اقدام با هدف مبهم کردن نقش شرکت‌های ادگار و تریلیانس در این معامله انجام شد.

اواخر سال ۱۴۰۰، یک شرکت مستقر در چین به‌نام شرکت بازرگانی واردات و صادرات آسیای شرقی ارسال یک محمولۀ نفتی به یک مشتری خارجی برای شرکت ملی نفت ایران و بازوی بازاریابی آن، یعنی شرکت بازرگانی نفت ایران، را تسهیل کرد.

شرکت بازرگانی عمومی شرق آسیا نیز به‌عنوان یک شرکت صوری برای تسهیل پرداخت بدهی‌هایی به ارزش ده‌ها میلیون دلار از محل فروش نفت توسط شرکت ملی نفت ایران عمل کرده است.

تحریم‌های قبلی نفت ایران

هم‌زمان با تلاش‌های مضاعف جمهوری اسلامی برای دور زدن تحریم‌های ایالات متحده، ماه گذشته نخستین پالایشگاه نفت فرامرزی ایران در ونزوئلا به بهره‌برداری رسید.

رسانه‌های ایران روز ۲۵ مهر گزارش دادند، پالایشگاه «ال‌پالیتو»، روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفت پالایش خواهد کرد.

جواد اوجی، وزیر نفت ایران، ساخت و راه‌اندازی یک پالایشگاه نفت فرامرزی را «رؤیای ۴۳ سالۀ جمهوری اسلامی» توصیف کرد.

در ۱۵ تیرماه، ایالات متحده ۱۵ تولیدکنندۀ محصولات نفتی و پتروشیمی، شرکت‌ حمل و نقل، و شرکت صوری را به‌دلیل نقض تحریم‌های نفتی تهران تحت تحریم قرار داد.

این اشخاص حقیقی و حقوقی از شبکه‌ای از شرکت‌های صوری مستقر در خلیج فارس برای تسهیل فروش و حمل و نقل غیرقانونی نفت و محصولات نفتی و پتروشیمی به شرق آسیا استفاده می‌کرده‌اند.

شهریورماه گذشته، وزارت خزانه‌داری تحریم‌هایی را بر یک شبکۀ بین‌المللی شرکت‌های مرتبط با فروش صدها میلیون دلار فرآورده‌های پتروشیمی و نفتی ایران به مشتریانی در جنوب و شرق آسیا اعمال کرد.

این اقدام، هم‌زمان با گزارش‌هایی مبنی بر افزایش صادرات نفت ایران به چین در ماه‌های خرداد و مرداد و نقض تحریم‌ها، در حالی صورت می‌گیرد که ایران در مواجهه با افزایش رقابت نفت خام روسیه در بازار، مجبور به کاهش قیمت‌های خود شده است.

یک شبکۀ بین‌المللی قاچاق نفت و پولشویی تحت هدایت مقامات نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و مورد حمایت دولت روسیه، روز ۴ خرداد هدف تحریم‌های ایالات متحده قرار گرفت.

به‌گفتۀ وزارت خزانه‌داری ایالات متحده، این شبکه که توسط دولت روسیه و سازمان‌های اقتصادی دولتی پشتیبانی می‌شود، فروش صدها میلیون دلار نفت ایران را در جهت تأمین منافع نیروس قدس سپاه و حزب‌الله لبنان تسهیل کرده است.

این در حالی است که مردم ایران با فقر فزاینده، بیکاری، و تورم سرسام آور مواجه هستند.

اما ناظران می‌گویند که سود حاصل از این تجارت غیرقانونی به جیب هیچکس جز سپاه پاسداران و هم‌دستان آن، و نیز شبه‌نظامیان نیابتی ایران در منطقه که برای برهم زدن صلح و ثبات منطقه تلاش می‌کنند، نمی‌رود.