کشور عراق بین سوریه و ایران محصور شده است و از بخت بد در مرکز مثلث قاچاق مواد مخدر منطقه قرار گرفته است که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروهای نیابتی‌اش آن را می‌گردانند. نیروهای مذکور به درآمد حاصل از آن برای تأمین مالی فعالیت‌های خود متکی هستند.

به‌گفتۀ مقامات، با توجه به ورود مواد مخدر غیرقانونی به داخل عراق از شرق و غرب، این کشور با تقویت مرزهای خود اقداماتی را برای جلوگیری از این فعالیت‌ها انجام داده است.

در جنوب‌ شرق عراق، کار ساخت خاکریز و کانال در امتداد مرز با ایران در مسیر رودخانۀ شط‌‌العرب در حال انجام است.

منابع رسمی گفتند کار ساخت استحکامات جدید در خردادماه آغاز شد و هدف آن مسدود کردن مسیرهای قاچاق مواد مخدری است که شبکه‌های قاچاق از آنها استفاده می‌کنند.

یکی از بخش‌های همین پروژه نصب سیستم‌های نظارتی برای ردیابی قاچاقچیان و تشدید کنترل بر این بخش از مرز است، چراکه برخی از این مسیرها در امتداد رودخانه یا مناطق مردابی قرار دارند و به همین دلیل نظارت بر آنها دشوار است.

تصمیم مربوط به تقویت استحکامات مرزی در اواخر بهمن‌ماه گذشته و در واکنش به اطلاعاتی گرفته شد که افزایش فعالیت‌های قاچاق مواد مخدر را نشان می‌داد. در این خصوص اتهاماتی به ایران و شبه‌نظامیان نیابتی آن در عراق وارد شد.

کار ساخت خاکریز در امتداد بخش جنوبی مرز با ایران در حال انجام است. در این منطقه تالاب‌های زیادی بین استان‌های میسان و بصره وجود دارد.

حسن ناظم، سخنگوی دولت عراق گفت این خاکریز در منطقۀ تالاب هویزه در دست ساخت است و پاسگاه‌های مرزی زیادی در امتداد آن ایجاد می‌شوند.

او گفت هدف اصلی از این اقدمات امنیتی جدید مرزی «محدود کردن تحرکات قاچاقچیان مواد مخدر و جنایتکاران بین دو کشور» است.

باندهای جنایتکار

فرماندهی عملیات مشترک عراق بر ساخت این خاکریز نظارت دارد و طول آن پس از تکمیل به بیش از ١۰۰ کیلومتر خواهد رسید.

این کار توسط یگان مهندسی رزمی وزارت دفاع با همکاری وزارت منابع آب، وزارت نفت و دولت‌های استانی بصره و میسان انجام می‌شود.

اخیراً سپهبد عبدالامیر الشمری، معاون فرماندهی عملیات مشترک عراق از منطقه بازدید کرد تا از پیشرفت کار مطلع شود.

در طرح جدید استحکامات مرزی علاوه بر ایجاد خاکریز، نصب دوربین‌های حرارتی و برج‌های مراقبت و همچنین برقراری گشت‌های منظم برای نظارت شبانه‌روزی بر مناطق مرزی نیز در نظر گرفته شده است.

غازی فیصل حسین، مدیر مرکز مطالعات استراتژیک عراق به المشارق گفت تلاش دولت برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر و جنایات سازمان‌یافته اقدام مهمی است.

او به این مسئله اشاره کرد که کنترل نامناسب مرزها و گذرگاه‌های مرزی عراق «مافیاهای مواد مخدر و قاچاق» را به ادامه دادن فعالیت‌هایشان تشویق می‌کند. او ایران و گروه‌های نیابتی آن را به فراهم کردن «امنیت و حمایت» از این باندها متهم کرد.

او گفت: «اگرچه قاچاقچیان از روش‌های غیرمتعارفی استفاده می‌کنند، اما هر روز بسیاری از آنها دستگیر می‌شوند» و در این خصوص به رهگیری شدن یک هواپیمای فوق سبک از ایران در روز ١٤ خردادماه در بصره به مقصد کویت اشاره کرد که حامل یک میلیون قرص کاپتاگون بود.

«مثلث طلایی»

به‌گفتۀ فعالان و کارشناسان، در همین حال، ایران در حال اداره کردن و پوشش‌ صنعت رو به رشد کاپتاگون در سوریه است. این صنعت با جابجایی مواد مخدر در سراسر منطقه به‌نفع سپاه پاسداران و نیروهای نیابتی آن عمل می‌کند.

آنها متذکر شدند که قاچاق غیرقانونی مواد مخدر بین سوریه، لبنان، عراق و ایران یک «مثلث طلایی» برای صادرات منطقه‌ای مواد مخدر پدید آورده است.

جمعه المسالمه، فعال مدنی ساکن درعا به المشارق گفت در سوریه، «حزب‌الله با حمایت لشکر اطلاعات نظامی و لشکر چهارم رژیم سوریه، چند مرکز تازه برای تولید کاپتاگون راه‌اندازی کرده است».

فرماندهی لشکر چهارم بر عهدۀ ماهر اسد، برادر رئیس‌جمهوری سوریه است.

المسالمه گفت: «در مناطق مختلف درعا و سویدا، چند مرکز شدیداً حفاظت‌شده شناسایی شده است و اطلاعات تأیید شده‌ای در دست است که در این مراکز مقادیر زیادی از مواد خام مورد استفاده در ساخت [کاپتاگون] وجود دارد.»

او گفت قرص‌های تولید‌شده در کارخانه‌های منطقۀ مرزی لبنان و سوریه یعنی دیر عطیه در نزدیکی کوه‌های قلمون، مناطق روستایی دمشق شامل عسال الورد، رنکوس، قره و القصیر در حمص نیز در این مراکز جدید ذخیره می‌شوند.

او همچنین اشاره کرد: «یک کارخانۀ بزرگ دیگر در حمص موسوم به مدیکو و کارخانۀ دیگری در مناطق روستایی لاذقیه به نام کارخانۀ البسا وجود دارد.»

المسالمه گفت نیروهای نیابتی مورد حمایت ایران در سوریه با برخی از ساکنان محلی که به‌خاطر «معامله و قاچاق مواد مخدر به خارج از سوریه» معروف هستند، همکاری می‌کنند و از آشنایی آنها با جغرافیای منطقه بهره می‌گیرند.

او گفت این کار به سپاه پاسداران کمک کرده است تا سریعاً سیستم یکپارچه‌ای را برای تولید و توزیع مواد مخدر با هدف کسب سود «در اسرع وقت» ایجاد کند.

جاه‌طلبی‌های توسعه‌طلبانه

شیار ترکو، پژوهشگر امور ایران، گفت سپاه پاسداران برای گروه‌هایی که در زمینۀ ساخت و فروش مواد مخدر غیرقانونی دست دارند، پوشش فراهم می‌کند.

او گفت به‌نظر می‌رسد سپاه پاسداران در حال ایجاد «مثلث طلایی» تازه‌ای در منطقه شامل لبنان، عراق و سوریه برای وارد کردن سیل‌آسای این مواد به خاورمیانه است.

بشیر البسام، وکیل سوری گفت تمرکز سپاه پاسداران بر تبدیل کردن جنوب سوریه به منطقۀ تولید مواد مخدر نشان می‌دهد که این نیرو «قصد دارد صادرات خود را به کشورهای همسایه مانند اردن و عراق گسترش دهد.»

او افزود: «هدف از این کار پوشش دادن وسیع‌ترین منطقۀ ممکن بدون نیاز به جابجایی در داخل سوریه و همچنین توزیع کردن فعالیت‌ها بین کارخانه‌های قدیمی واقع در القصیر، القلمون و مناطق روستایی دمشق و کارخانه‌های تازه تأسیس است».

به‌گفتۀ او: «این مناطق امکان صادرات را به‌صورت دریایی و از طریق لاذقیه فراهم می‌کنند. چراکه لاذقیه به‌طور کامل تحت کنترل متحدان نزدیک لشکر چهارم و سایر سازمان‌های امنیتی است که اعضای خانوادۀ اسد بر آنها تسلط دارند.»

البسام گفت: «این اقدام علاوه بر ارسال مواد مخدر به بنادر لبنان از طریق حمل‌ونقل زمینی صورت می‌گیرد» و افزود این فرایند «به این دلیل امکان‌پذیر است که حزب‌الله کنترل بیشتر گذرگاه‌های زمینی بین لبنان و سوریه را در دست دارد».

او گفت: «طرحی که در مورد کارخانه‌های جدید وجود دارد این است که در صورت لزوم از آنها برای صادر کردن مواد مخدر از طریق اردن، عراق و ایران به خلیج فارس استفاده شود.»

البسام گفت آنها چنین کاری را بسته به منطقه‌ای که قصد صادرات به آنجا را دارند از طریق پهپادها یا اخیراً با استفاده از گلایدرها یا از طریق مسیرهای زمینی معمول انجام می‌دهند.

نیروهای مسلح اردن در روز ٢٢ خردادماه اعلام کرد تلاش برای قاچاق ٩۰۰،۰۰۰ قرص کاپتاگون و ١٥٤ ورقه حشیش کوچک از سوریه به این کشور را خنثی کرده است.

ادارۀ کل کنترل مواد مخدر عربستان در روز چهارشنبه (٨ تیرماه) اعلام کرد تلاش برای قاچاق بیش از ٣/٥ میلیون قرص آمفتامین در جده را خنثی کرده است. این قرص‌ها در محمولۀ سنگ و لوازم باغبانی در بندر اسلامی جده پنهان شده بودند.