از زمانی که «کیان تایر»، قدیمی‌ترین کارخانه لاستیک سازی خاورمیانه، اوایل ماه جاری تعطیل شد و حدود ۱۲۰۰ نفر بیکار شدند، کارکنان سابق این کارخانه مرتب در برابر ساختمان‌های بزرگ دولتی در تهران تجمعات اعتراضی برگزار می کنند.

این کارخانه قدیمی که طی دو دهه گذشته با مشکلات بسیاری مواجه بود، سرانجام اعلام ورشکستگی کرد و روز ۲۴ فروردین درهایش را بست.

از زمان تعطیلی کیان تایر، کارکنان سابق این کارخانه با در دست داشتن تابلوهایی با مضامین «کارگر می میرد، ذلت نمی پذیرد» و «کار، حقوق، اعتراض حق مسلم ماست» در برابر دفتر ریاست جمهوری و وزارتخانه های مختلف تجمع کرده اند.

کارکنان «کیان تایر» طی یک دهه گذشته بارها برای مطالبه حقوق معوقه‌شان برای کاری که بدون دریافت مزد انجام داده اند و شکایت از فقدان مزایا و دستمزدهای پایین اعتراض کرده اند.

در حالی که کابینه ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران، «آمادگی» خود را برای کمک به این کارخانه اعلام کرده است، هنوز هیچ اقدام مشخصی انجام نشده و کارگران برای سیر کردن شکم خانواده‌هایشان مستأصل مانده‌اند.

کارخانه «کیان تایر» در سال ۱۳۸۲ خصوصی شد و پس از آن بود که مشکلات اقتصادی شدید آن آغاز شد.

خبرگزاری دولتی «ایرنا» در گزارش روز ۲۵ فروردین خود به نقل از یک «منبع عالی رتبه» که نامی از او برده نشده، نوشت این کارخانه «مقادیر هنگفتی» از بدهی‌های خود به بانک‌های سپه و کشاورزی را نپرداخته است.

به گفته این منبع، «گزارش‌هایی حاکی از این که صاحب این کارخانه طی چند سال گذشته در زندان به سر برده است، وجود دارد.» این منبع افزوده است که مدیریت این کارخانه «عملاً» در اختیار دولت است.

اما مقامات و مدیریت کارخانه در این مورد سکوت کرده اند.

چندین رسانه داخلی به نقل از کارگران کارخانه گفتند این کارخانه در حال تولید لاستیک، البته به میزان محدود است. اما اطلاعات واضحی پیرامون میزان بدهی کارخانه یا میزان تولید آن قبل از تعطیل شدن وجود ندارد.

غفلت از یک کارخانه بزرگ

«کیان تایر» به عنوان یکی از شعبه های «بی.اف.گودریچ تایر» در سال ۱۳۳۸ در ایران تاسیس شد و در سال ۱۳۴۰ به بهره برداری رسید.

دولت ایران و «گودریچ‌تایر» هر دو در این کارخانه که به منظور تولید سالانه ۱۵ هزار تن لاستیک ساخته شده بود، سرمایه گذاری کردند.

این شرکت یکی از تولیدکنندگان بزرگ لاستیک های معمولی، لاستیک های معدنی، و لاستیک های کامیون کمپرسی، وانت، و خودروهای صنعتی و نظامی بود.

نام این کارخانه پس از انقلاب ۱۳۵۷ و زمانی که حکومت جدید مالکیت آن را در اختیار گرفت، از «گودریچ» به «کیان‌تایر» تغییر کرد. حدود ۲۰ سال پس از آن، دولت این کارخانه را به بخش خصوصی واگذار کرد.

یکی از مطالبات همیشگی کارگران «کیان‌تایر» این بود که دولت اختیار این کارخانه را در دست بگیرد؛ چرا که این کارخانه متحمل ضرر و زیان و دریافت وام هایی شده که حتی سال ها پس از خصوصی سازی آن پرداخت نشده باقی مانده است.

مدیریت و مالکیت این کارخانه چندین بار تغییر کرده است و کارگران می‌گویند این دست به دست شدن کیان‌تایر به امنیت شغلی، درآمد، و مزایای آنها لطمه زده است.

پرویز مرآتی، تحلیلگر مالی مقیم ایران، می گوید: «به رغم گذشته پربار و ظرفیت این کارخانه، این رژیم هرگز نخواسته است به کیان‌تایر یا کارگرانش توجه کند و یا به طریقی روی آن سرمایه گذاری کند.»‌

مرآتی در سال ۱۳۹۳ به عنوان مشاور مستقل مدیریت «کیان تایر» فعالیت می کرد.

گمانه زنی هایی وجود دارد مبنی بر این که غفلت رژیم ممکن است به این دلیل باشد که خودی ها و طرف های مورد علاقه رژیم هیچ منفعتی در این کارخانه ندارند.

اولویت دادن به چین، روسیه و سپاه

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که بر بخش عمده‌ای از اقتصاد و صنعت ایران سلطه دارد با برخورداری از پشتیبانی قاطع علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، تصمیم‌گیرنده نهایی در چنین مواردی است.

مرآتی گفت، این احتمال نیز وجود دارد که در تمام این مدت «یکی از آقازاده‌های رژیم» در کارخانه‌های دیگر سرمایه گذاری کرده باشد.

وی گفت: «شاید هم آنها معامله سنگینی را برای واردات کالا از مسیرهای دیگر انجام داده باشند و در نتیجه رژیم تمایلی به پشتیبانی از یکی از اعضای توانمند صنعت کشور نداشته باشد.»

به گفته ناظران، رژیم ایران به رغم شعار اصلی خود «نه شرقی، نه غربی»، صنایع داخلی را نادیده گرفته و بدون توجه به هزینه های وارده به مردم ایران، به چین و روسیه نزدیک شده است.

آنها افزودند که همزمان تهران توسعه منطقه ای و سیاست های مداخله جویانه و مخرب خود را در اولویت قرار داده و سهم عمده ای از بودجه کشور را به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی واگذار کرده است.

به این ترتیب با ادامه واردات از چین و عدم تمایل رژیم به سرمایه گذاری در تولیدات داخلی، صنایع ایران به سرعت در حال نابودی هستند.

هوشنگ کاتبی نیا، مدیر عامل یک شرکت خصوصی در تبریز، بر این باور است که رژیم عامدانه به صنایع و کارخانه های داخلی بی اعتنایی می کند.

او گفت که این امر به دلیل آن است که این کشور به چین و روسیه وابسته است.

وی گفت: «کارگران ایرانی و خانواده هایشان در آخرین جایگاه دستور کار این رژیم قرار دارند. جمهوری اسلامی ترجیح می دهد صنعت و تولید داخلی را از بین ببرد و روابط نزدیک خود با شرق را حفظ کند.»