واشنگتن -- در حالی که مسکو به جنگ وحشیانه خود در اوکراین ادامه می دهد نگرانی های فزاینده ای پیرامون استفاده روسیه از سلاح های شیمیایی ممنوعه برای تقویت تهاجم متزلزل خود وجود دارد، همان گونه که روسیه در درگیری های گذشته این کار را کرده است.

روسیه روز ۵ اسفند به همسایه خود حمله کرد.

مقامات آمریکایی و اروپایی روز جمعه (۲۰ اسفند) می گویند، گزارش های اطلاعاتی نشان می‌دهد که ممکن است روسیه در حال آماده شدن برای استفاده از سلاح های شیمیایی علیه اوکراین باشد.

مقامات امنیتی و دیپلمات‌هایی که به شرط ناشناس ماندن با واشنگتن پست صحبت کرده اند، نسبت به تلاش احتمالی روسیه برای انجام «عملیات پرچم دروغین» برای مقصر جلوه دادن اوکراین یا دولت های غربی هشدار داده اند.

پیش از این، کاخ سفید نسبت به یک کارزار تبلیغاتی جدید روسیه زنگ خطر را به صدا درآورد؛ کارزاری که ممکن است نشان دهد کرملین در حال زمینه چینی برای مرحله تازه‌ای از جنگ است.

جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید، روز ۱۸ اسفند در چند توییت گفت، ممکن است روسیه در حال آماده شدن برای «استفاده از سلاح های شیمیایی یا بیولوژیکی در اوکراین» باشد.

از آن جایی که حرکت مسکو در اوکراین کندتر از انتظارات ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، پیش می رود، مقامات روسی اتهام زنی درباره وجود آزمایشگاه های مخفیانه تسلیحات بیولوژیکی ایالات متحده در اوکراین را تشدید کرده‌اند.

مقامات غربی گفتند که این تاکتیک مستقیماً از روی «شیوه کار» روسیه برگرفته شده است.

ساکی گفت: «این ها همه نقشه های آشکار روسیه برای توجیه حمله از پیش برنامه ریزی شده، بی‌ دلیل، و غیرقابل توجیهش به اوکراین است.»

او گفت: «اکنون که روسیه این ادعاهای نادرست را مطرح کرده و چین نیز ظاهراً این تبلیغات را تأیید کرده است، همه ما باید مراقب باشیم که مبادا روسیه از سلاح های شیمیایی یا بیولوژیکی در اوکراین استفاده کند یا از طریق اجرای یک عملیات پرچم دروغین آنها را به کار برد. این یک الگوی مشخص است.»

بنا بر گزارش روز یکشنبه خبرگزاری فرانسه، این هشدارها در حالی مطرح می شود که مقامات اوکراینی گزارش دادند روسیه در منطقه دونباس در شرق کشور از بمب های شیمیایی فسفری استفاده کرده است.

قوانین بین‌المللی استفاده از گلوله‌های فسفری سفید در مناطق پرجمعیت غیرنظامی را منع می کند، اما اجازه داده است که از آنها در فضاهای باز به‌عنوان پوششی برای سربازان استفاده شود.

اولکسی بیلوشیتسکی، رئیس پلیس پوپاسنا، واقع در حدود ۱۰۰ کیلومتری غرب شهر لوهانسک، شامگاه شنبه گفت که نیروهای روسی در منطقه او از سلاح شیمیایی استفاده کرده اند.

او در فیس بوک نوشت: «این چیزی است که نازی ها آن را 'پیاز شعله‌ور' می نامند و همان چیزی است که روسیست ها [ترکیب 'روس‌ها' و 'فاشیست‌ها'] بر شهرهای ما فرو می ریزند. رنج و آتش وصف‌ناپذیر.»

تأیید درستی این نظرات بلافاصله امکان پذیر نبوده است.

برگرفته از شیوه کار مسکو

مسکو روز جمعه جلسه ای را با مشارکت ۱۵ عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد برگزار کرد تا ادعاهای غیرمستند پیشین خود مبنی بر تأمین بودجه تحقیقات تسلیحات بیولوژیکی در اوکراین توسط واشنگتن را تکرار کند.

مقامات اوکراینی، ایالات متحده، و سازمان ملل وجود هرگونه طرح تسلیحات بیولوژیکی تحت حمایت ایالات متحده در اوکراین را تکذیب کردند.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، طی یک سخنرانی ویدیویی که روز جمعه در شبکه رسمی تلگرام خود منتشر کرد، اظهار داشت: «ادعا می شود که ما در حال مهیا شدن برای یک حمله شیمیایی هستیم.»

وی گفت: «این اظهارات واقعاً مایه نگرانی من است؛ چرا که ما بارها متقاعد شده‌ایم: اگر می‌خواهید از برنامه‌های روسیه خبردار شوید، ببینید روسیه دیگران را به چه چیزی متهم می‌کند.»

لیندا توماس گرینفیلد، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد، نگرانی هایی از این دست را در جلسه شورای امنیت ابراز کرد.

او گفت: «روسیه در اتهام زنی دروغین به دیگر کشورها در رابطه با تخلفاتی که خودش مرتکب می شود، سابقه دارد.»

دیگر دیپلمات ها ادعاهای روسیه را به عنوان توطئه هایی «وحشیانه» و «کاملاً بی معنی» رد کردند.

ایزومی ناکامیتسو، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور خلع سلاح، گفت که سازمان ملل «از هیچ برنامه تسلیحات بیولوژیکی در اوکراین اطلاع ندارد.»

باربارا وودوارد، سفیر بریتانیا در سازمان ملل متحد، گفت که روسیه از شورای امنیت استفاده کرده است تا «مجموعه‌ای از نظریه‌های توطئه وحشیانه، کاملاً بی اساس، و غیرمسئولانه» را بیان کند.

او گفت: «بگذارید که من آن را به شیوه‌ای دیپلماتیک بیان کنم: این اظهارات کاملاً بی معنی هستند. حتی ذره‌ای مدرک معتبر مبنی بر این که اوکراین برنامه تسلیحات بیولوژیکی دارد، وجود ندارد.»

بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا، روز پنجشنبه هشدار داد که ممکن است روسیه در اوکراین تسلیحات شیمیایی مستقر کند.

جانسون خطاب به بت ریگبی از خبرگزاری «اسکای نیوز» گفت: «به هر حال، من برای شما یک پیش‌بینی دیگر خواهم کرد، و آن این است که چیزهایی که پیرامون سلاح‌های شیمیایی می‌شنوید، مستقیماً بر اساس شیوه کار آنها [روسیه] است.»

«آنها در آغاز از سلاح های شیمیایی که توسط مخالفانشان یا آمریکایی‌ها ذخیره شده است، صحبت می کنند. و زمانی که خودشان از سلاح های شیمیایی استفاده می کنند - و من می ترسم چنین کاری بکنند - آنها .... یک نیرنگ نظامی، یک داستان جعلی آماده اجرا دارند.»

«سرنوشت‌ساز»

یک مقام ارشد ناتو در تشریح نگرانی فزاینده پیرامون حملات احتمالی شیمیایی در اوکراین، گفت که این نگرانی ناشی از «اطلاعات جدید و همچنین پیشینه روسیه در این تاکتیک‌هاست.»

این مقام اظهار داشت، این تاکتیک ها شامل «بمباران سنگین، تسطیح شهرها، پس از آن استفاده از سلاح های شیمیایی پاکسازی جنگجویان مقابل، و سپس انکار و اجرای عملیات‌های پرچم دروغین» است.

هر گونه استفاده از گازهای سمی در اوکراین به منزله نقض معاهده بین المللی چند دهه ای است که این نوع سلاح ها را ممنوع می کند.

آندژی دودا، رئیس‌جمهوری لهستان، روز یکشنبه گفت که استفاده از سلاح های شیمیایی توسط مسکو در تهاجم این کشور به اوکراین «سرنوشت‌ساز» است و مستلزم آن است که ناتو در مورد این جنگ بازنگری کند.

او گفت، در این صورت ناتو باید اقدامات بعدی خود را به طور جدی مورد بررسی قرار دهد.

او که به زبان لهستانی و با ترجمه هم‌زمان انگلیسی صحبت می‌کرد، افزود: «پس از آن، این اقدام نه تنها برای اروپا، نه تنها برای بخش ما در اروپا... بلکه برای کل جهان خطرناک است.»

دودا گفت، پوتین به ویژه از آنجا که قبلاً در این جنگ «از نظر سیاسی» شکست خورده بود، به هر وسیله ای متوسل خواهد شد، در حالی که از نظر نظامی دیگر قادر به پیروز شدن در آن نیست.

جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، روز جمعه گفت که روسیه در صورت استفاده از سلاح‌های شیمیایی در اوکراین «بهای سنگینی» خواهد پرداخت. وی هم‌زمان متعهد شد از تحریک مسکو به «جنگ جهانی سوم»‌ خودداری کند.

موارد استفاده در گذشته

مسکو پیوسته تلاش کرده است تا مانع از تحقیقات در مورد استفاده از سلاح های شیمیایی شود، در حالی که می‌کوشد تا تقصیر را به گردن دیگران بیاندازد و اطلاعات نادرست را منتشر کند.

کرملین سابقه استقرار گازهای عصبی غیرقانونی علیه مخالفان رژیم را دارد، که شامل مسمومیت الکسی ناوالنی، رهبر اپوزیسیون روسیه، در سال ۱۳۹۹ و سرگئی اسکریپال، مأمور پیشین کا گ ب، در سال ۱۳۹۷ با ماده عصبی نوویچوک می شود.

مسکو دست داشتن در هر دو حادثه را رد می کند.

در سوریه، روسیه به رژیم بشار اسد کمک کرد تا استفاده از سلاح های شیمیایی علیه مردم خودش را مخفی کند.

پس از اینکه سازمان منع سلاح های شیمیایی (اُپی‌سی‌دبیلو) در گزارشی در سال ۱۳۹۸ تأیید کرد که در بر علیه شهر دوما که تحت تسلط مخالفان قرار دارد، از کلر استفاده شده است، روسیه تلاش کرد تا به پنهان کردن چنین حملاتی کمک کند.

این کشور گزارش سازمان منع سلاح های شیمیایی را رد کرد و مدعی شد که این جنایت توسط داوطلبان امدادرسانی به سوریه موسوم به کلاه سفیدها «صحنه‌سازی شده» بود.

واشنگتن پست روز جمعه گزارش داد که در سوریه این حملات شیمیایی همراه با عملیات پرچم دروغین - کاری که مقامات روسی غالباً انجام می‌دهند - اجرا می شد و این گونه وانمود می شد که جنگجویان اپوزیسیون خودشان در پس این حملات قرار داشته اند.