کابل -- فروپاشی دولت افغانستان در مرداد ماه منجر به تغییرات زیادی در افغانستان شد، اما تهدید ناشی از ستیزه جویان مورد حمایت ایران همچنان به قوه خود باقی است.

نارضایتی ایران از تحولات سیاسی و امنیتی که طی چند ماه گذشته در کشور همسایه یعنی افغانستان، رخ داده به خوبی مستند شده است.

به همین منظور، ایران از طریق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پروژه خود در جهت حمایت از شبه نظامیان متشکل از افغان ها به نام لشکر فاطمیون حفظ کرده و در برخی مواقع توسعه داده است.

در حالی که فعالیت های این گروه عمدتاً بر پروژه ها و اهداف در سوریه -- از جمله ایجاد تغییرات جمعیتی برای تبدیل کردن شهرک های دورافتاده به «ایران های کوچک» متشکل از شیعیان جنگجو و متعصب و همدستی با دیگر شبه‌نظامیان همسو با ایران در حمله به نیروهای آمریکایی و متحدانش در سوریه و عراق-- متمرکز است، نگرانی ها در مورد برنامه های تهران برای این گروه در افغانستان همچنان افزایش می یابد.

در سال های اخیر درگیری ها در سوریه کاهش یافته است و این رژیم ایران را قادر ساخته که در صورت تمایل فاطمیون را به نقاط دیگر اعزام کند.

سید الیاس، یکی از فرماندهان ارشد لشکر فاطمیون، در راهپیمایی سال گذشته فاطمیون گفت: «این لشکر مجاهد فی سبیل الله اهداف بسیار بزرگی دارد و تا... ایجاد تمدن نوین اسلامی که تحقق آن یکی از دستورات محوری امام [علی] خامنه ای، [رهبر جمهوری اسلامی] بود، دست از جهاد خود بر نخواهد داشت.»

حضور رسانه ای فعال لشکر فاطمیون در تلگرام و انتشار رویدادهای جاری در ایران و سوریه نیز گواه این است که استخدام افغانستانی ها از سوی ایران در این گروه همچنان ادامه دارد.

عبدالقادر کامل، یک تحلیلگر سیاسی در شهر هرات، گفت: «فاطمیون به شدت تحت نفوذ سپاه پاسداران قرار دارند و ایران می تواند در هر کجا که بخواهد از آنها در جنگ های نیابتی‌اش استفاده کند.»

با نزدیک شدن دومین سالگرد مرگ قاسم سلیمانی، فرمانده ایرانی، و به وجود آورنده فاطمیون میراث او همچنان مهاجران افغانستانی فقیر در ایران را عذاب می دهد.

وعده های پر زرق و برق عمل نشده

فاطمیون در کمین افغانستانی های فقیر شاغل در ایران، که برای حمایت از خانواده هایشان مستأصل هستند، می نشیند. ناظران اکنون می گویند که این گروه شبه نظامی به تهدیدی جدی برای افغانستان و منطقه تبدیل شده است.

اگرچه سپاه پاسداران آمار مربوط به تلفات اعضای فاطمیون را منتشر نمی کند، اما احتمال داده می شود که هزاران مهاجر افغانستانی با شرکت کردن در جنگ های نیابتی تهران کشته شده باشند.

علی آلفونه، کارشناس مستقر در واشنگتن که فعالیت های سپاه پاسداران را رصد می کند، بهمن ماه گذشته با استناد به پایگاه داده های خود به رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی گفت که از دی ماه ۱۳۹۱ تا شهریور ماه ۱۳۹۸ حدود ۹۱۷ شهروند افغانستان در سوریه کشته شده اند.

بسیاری از افغانستانی های استخدام شده با وعده های دریافت حقوق ماهانه ویژه شبه نظامیان، دریافت شهروندی ایران، دریافت مزایا، و پرداخت های ماهانه به خانواده هایشان، به لشکر فاطمیون می پیوندند.

کهنه سربازان فاطمیون و خویشاوندان اعضای کشته شده فاطمیون شکایت کرده اند که این وعده های پر زرق و برق به ندرت جامه عمل می پوشند.

استخدام‌کنندگان ایرانی، اعضای جدید فاطمیون را به روش دیگری گمراه می کنند: به آنها می گویند که آنها از حرم ها و زیارتگاه های سوریه در برابر حملات ستیزه جویان محافظت خواهند کرد. اما آنها را به مثابه گوشت دم توپ به جنگ می فرستند.

روایت های غم انگیز

افغانستانی هایی که از ایران به کشورشان بازگشته اند، روایت هایی را درباره مهاجرانی که برای عضویت در لشکر فاطمیون ثبت نام کرده بودند، بازگو می کنند.

رضا، یکی از ساکنان استان دایکندی که خواسته است برای اشاره به او از نام مستعار استفاده شود، می گوید که عوض علی، پسر عموی ۲۴ ساله‌اش، پنج سال پیش به لشکر فاطمیون پیوست، اما پس از عزیمت به سوریه دیگر برنگشت.

رضا گفت که سپاه دو سال بعد به خانواده اش اطلاع داد که او در سوریه کشته شده است.

رضا گفت: «دولت ایران به عوض علی و خانواده‌اش قول داده بود که اگر او برای جنگ به سوریه برود، به آنها مسکن و ماهانه ۱۰ میلیون تومان معادل [۲۳۶۷ دلار] خواهد پرداخت، اما پس از کشته شدن عوض علی، چیزی به خانواده اش داده نشد.»

رضا پس از اخراج از ایران در روز یکشنبه (۲۸ آذر) گفت: «یک ایرانی نیز من را تشویق کرد که برای دفاع از حرم زینب به سوریه بروم، اما من قبول نکردم؛ چرا که متوجه شدم او دروغ می گوید.»

حسین، که تنها از نام کوچکش استفاده می کند، گفت که در زمان حضورش در ایران نیروهای ایرانی را دیده است که با وعده های دروغین جوانان هزاره افغان را به جنگ سوریه می کشانند.

مقامات ایرانی او را سه ماه پیش به ولایت هرات اخراج کردند.

او گفت: «افزون بر مردان ایرانی، تعدادی از زنان ایرانی نیز به خانه های هزاره ها در افغانستان آمدند. آنها از حمله داعش [دولت اسلامی] به حرم زینب خبر دادند و آنها را تشویق کردند که جوانانشان را برای دفاع از حرم به سوریه بفرستند.»

وی افزود: «بیش از ۱۰ تن از مردان جوانی که از محله ما [در ایران] برای جنگ به سوریه اعزام شده بودند کشته شدند، اما تنها جسد پنج تن از آنها به خانواده هایشان تحویل داده شد.»

حسین گفت: «چند تن از دوستان نزدیک من که در گذشته از اعضای فاطمیون بودند، پس از این که فهمیدند دولت ایران به آنها دروغ گفته و به تعهدات خود عمل نکرده است، به افغانستان بازگشتند.»

تهدیدی برای افغانستان

محمد اقبال نادری، یک تحلیلگر نظامی مستقر در شهر زرنج استان نیمروز، گفت که لشکر فاطمیون یک تهدید جدی برای امنیت افغانستان است.

نادری گفت: «ایران به احتمال زیاد از لشکر فاطمیون برای شعله‌ورتر کردن آتش جنگ در افغانستان، به‌ ویژه در استان های غربی، استفاده خواهد کرد.»

وی افزود: «در سال های اخیر هزاران نفر از اعضای فاطمیون به افغانستان بازگشته و در شهرهای مختلف زندگی می کنند. این افراد اگر همچنان به دستورات سپاه عمل کنند، خطر بزرگی برای افغانستان خواهند بود.»

در واقع، جواد ظریف، وزیر امور خارجه پیشین ایران، آذر ماه گذشته در مصاحبه ای با یک شبکه تلویزیونی افغانستان گفت که فاطمیون «بهترین نیروهایی هستند که دولت افغانستان در صورت تمایل می تواند از آنها استفاده کند.»

[عمر از هرات در تهیه این گزارش همکاری کرده است.]