بغداد -- گروه‌های شبه‌نظامی مورد حمایت ایران که همواره مصطفی کاظمی، نخست‌وزیر عراق، را تهدید و از پهپاد برای انجام حملات متعدد در سراسر کشور استفاده کرده‌اند مظنونان اصلی در اقدام به ترور کاظمی در آخر این هفته هستند.

پس از آنکه بامداد یکشنبه (۱۶ آبان) یک پهپاد انفجاری به اقامتگاه کاظمی در بغداد اصابت کرد، او از این حادثه جان سالم به در برد.

منابع امنیتی گفتند عاملان این حادثه سه پهپاد را از یکی از پل‌های رود دجله در نزدیکی محل حادثه پرتاب کرده بودند، که البته دو پهپاد منهدم شده است؛ این منابع افزودند که دو محافظ شخصی در اثر انفجار مجروح شده‌اند.

کاظمی پس از وقوع حمله نطق کوتاهی در تلویزیون ایراد کرد و گفت هدف یک «اقدام خشونت‌آمیز بزدلانه» قرار گرفته و چنین اقداماتی «نه سازنده کشور است و نه سازنده آینده.»

یک تیم رده‌ بالای دولتی متشکل از اعضای وزراتخانه‌ها و سازمان‌های امنیتی شروع به جمع‌آوری شواهد از محل حادثه، بررسی بقایا و مواد به‌کاررفته در انفجار و تعیین محل و مسیر پرتاب پهپادها کرده است.

کاظمی در جلسه کابینه دولت گفت: «عاملان جنایت دیروز را پیدا خواهیم کرد؛ خیلی خوب آنها را می‌شناسیم و هویتشان را آشکار خواهیم کرد.»

وی افزود این حمله «کاری نیست که هیچ فرد شجاعی انجام دهد و بیانگر خواست مردم عراق نیست. کسانی هستند که برای خدشه‌دار کردن امنیت عراق تلاش می‌کنند و می‌خواهند اینجا یک کشور گانگستری باشد، ولی ما می‌خواهیم یک کشور واقعی بسازیم.»

بازندگان ناراضی

چند ساعت پیش از وقوع حمله، سرکردگان گروه‌های متحد ایران، از جمله قیس الخزعلی، سرکرده عصائب اهل‌الحق، و هادی العامری، سرکرده سازمان بدر، کاظمی را مستقیماً تهدید کردند.

روز جمعه، نیروهای امنیتی با هواداران احزاب مورد حمایت ایران که در انتخابات مجلس در ۱۸ مهر کرسی‌های خود را از دست داده بودند درگیر شدند. آنها ادعا کرده‌اند که قربانی بی‌قانونی در انتخابات شده‌اند.

یک منبع امنیتی گفت ده‌ها تن، که اکثرشان عضو نیروهای امنیتی بوده‌اند، مجروح شده‌اند و یک معترض نیز در اثر شدت جراحات در بیمارستان جان باخته است.

اما روز دوشنبه، کمیسیون انتخابات عراق گفت طبق بازشماری دستی آرا در بعضی از جایگاه‌های اخذ رأی که موضوع شکایت گروه‌های هوادار ایران بوده، هیچ «تقلبی» مشاهده نشده است.

چند صد تن از هواداران گروه‌های طرفدار ایران روز شنبه برای اعتراض به مرز منطقه سبز نزدیک شدند و بعضی از آنها تصویر نخست‌وزیر را به آتش کشیدند و او را «مجرم» خواندند.

عمر الجنابی، خبرنگار عراقی، گروه‌های همسو با ایران را به دست داشتن در اقدام به ترور کاظمی متهم کرد.

او گفت نتایج انتخابات و حرکت برندگان برای تشکیل دولت جدید، آن گروه‌ها را به تشدید اعتراضات و تهدیدها واداشته است.

جنابی گفت این اقدام به ترور صراحتاً مؤید این نکته است که گروه‌های شبه‌نظامی برای حفظ سمت‌های دولتی و امتیازاتی که با فساد به دست آورده‌اند و همچنین حفظ نفوذ و قدرت خود دست به هر کاری خواهند زد.

خضیر عباس، شهروند عراقی، گفت این حمله نشان‌دهنده «بی‌توجهی بی‌حدو‌حصر» گروه‌های مسلح نسبت به صلح و ثبات است و این حادثه باعث انزاوی هرچه بیشتر آنها و برانگیختن خشم عمومی نسبت به رفتارهای مخربشان خواهد شد.

ضحی الشمری، یک شهروند دیگر، گفت بازندگان انتخابات هر کاری از دستشان بر‌می‌آید.

پایگاه آموزش‌های پهپادی

سپاه پاسداران اخیراً پایگاه آموزشی جدیدی برای گروه‌های نیابتی خود در منطقه راه‌اندازی کرده است که در آن تمرین‌های متمرکز بر انجام حملات پهپادی انجام می‌شود.

گروه‌های شبه‌نظامی مورد حمایت سپاه از اردیبهشت‌ماه تاکنون با استفاده از پهپادهای حامل مقادیر کمی مواد منفجره حملات متعددی انجام داده‌اند، از جمله ۲ مرداد که پایگاه هوایی حریر در شمال اربیل هدف یک پهپاد بدون سرنشین قرار گرفت.

هلال العبیدی، تحلیلگر مسائل سیاسی در عراق، گفت در این پایگاه جدید، نیروهای آموزشی با نحوه کار با پهپاد و به پرواز درآوردن و تولید آن، خواندن عکس‌های هوایی، شناسایی جغرافیای محل‌های حمله و مدیریت سایر مسائل فنی آشنا می‌شوند.

او گفت: «نیروی قدس سپاه، با کمک حزب‌الله لبنان، بر این اردوگاه نظارت دارد و دوره‌های آموزشی تاکتیک‌های پهپادی را در اختیار نیروهای تازه قرار می‌دهد.»

او گفت راه‌اندازی این اردوگاه آموزشی «جزئی از تلاش بی‌وقفه ایران برای تربیت نسلی از مستشاران مجرب در زمینه پرتاب پهپادهای انفجاری است.»

تلاش ایران برای پنهان کردن دست خود

ایران اقدام به ترور کاظمی را محکوم کرد، اما این محکوم کردن‌ها جای تعجبی ندارد. این گونه لاپوشانی‌ها الگوی آشنایی برای تهران محسوب می‌شود.

طبق شواهد قانونی، ایران با مجموعه‌ای از حملات در منطقه که از طریق پهپادهای بدون سرنشین انجام گرفته ارتباط دارد، گرچه خود ایران چنین شیوه‌ای را اتخاذ کرده است تا دست داشتن در این حوادث را مخفی کند.

طبق تصاویر ماهواره‌ای و شواهد جمع‌آوری‌شده از محل‌های هدف پهپادهای انفجاری، از جمله تأسیسات مختلف در عراق و عربستان سعودی، ایران با این حملات مرتبط است.

پس از وقوع حملات بسیار مخرب ۲۳ شهریور ۱۳۹۸ که باعث از کار افتادن دو مورد از تأسیسات فرآوری نفت سعودی آرامکو در خریص و عبقیق شد شواهد دست داشتن ایران در این اقدامات تروریستی رو شد.

و در اواسط مرداد نیز پنتاگون اعلام کرد طبق تحقیقات پیرامون حمله‌ای که روز ۷ مرداد در سواحل عمان واقع در دریای عرب به نفتکش مرسر استریت صورت گرفته، شواهد واضحی مبنی بر دست داشتن ایران در آن حادثه به دست آمده است.

علاء نشوع، تحلیلگر عراقی در حوزه نظامی و راهبردی، گفت ایران ارتباط مستقیمی با حمله به کشتی مرسر استریت و حمله پیش از آن به تأسیسات سعودی آرامکو دارد.

او گفت افزون بر این، جمهوری اسلامی در قبال حملات مداوم گروه‌های نیابتی خود در منطقه نیز مسئول است، از جمله حوثی‌های یمن، حزب‌الله لبنان و گروه‌های شبه‌نظامی مورد حمایت ایران در عراق مانند عصائب اهل‌الحق و کتائب حزب‌الله.

وی گفت که پهپاد «به دلیل هزینه پایین تولید و قابلیت نفوذ و برخورد با اهداف مورد نظر، به سلاح منتخب ایران برای تهدید امنیت منطقه تبدیل شده است.

او گفت که گرچه ایران با استفاده از چنین سلاح‌هایی قصد دارد دست داشتن خود در این اقدامات را مخفی کند، اما تحقیقات بین‌المللی و شواهد به‌دست‌آمده از صحنه جنایات خلاف آن را ثابت می‌کند.

او افزود ایران «قطعات این پهپادها را برای گروه‌های نیابتی خود فراهم می‌کند و تخصص و اطلاعات مربوط به نحوه مونتاژ این تجهیزات و آموزش‌های مربوط به کار با آن را در اختیارشان قرار می‌دهد.»