عدن -- مقامات و محققان می گویند که رهبران خارجی القاعده در یمن مشاهده شده اند. درگیری و اتحاد مشکوک آنها با حوثی های مورد حمایت ایران در یمن به آنها کمک کرده است تا به جای پایی برای خود دست یابند و فعالیت هایشان را از سر بگیرند.

در اواخر خرداد و اوایل تیر ماه، برنامه «پاداش برای عدالت» وزارت خارجه ایالات متحده سه اطلاعیه را در رابطه با وعده پرداخت پاداش در ازای ارائه اطلاعات مربوط به مکان سه رهبر القاعده در یمن را صادر کرد.

روز ۱۷ تیر ماه، این برنامه پرداخت حداکثر پنج میلیون دلار پاداش برای اطلاعات در مورد ابراهیم البنا، یک رهبر مصری القاعده و از بنیانگذاران القاعده در شبه جزیره عربستان که به عنوان رئیس امنیت آن خدمت می کرد، پیشنهاد داد.

البنا به رهبری سازمان القاعده در شبه جزیره عربستان راهنمایی های امنیتی ارائه می کرد. او به عنوان یکی از کارگزاران رهبران القاعده مستقر در ایران عمل می کند.

این برنامه با انتشار یک توییت در روز ۱۰ تیر ماه، یک پاداش ده میلیون دلاری را برای اطلاعات مربوط به ابراهیم احمد محمود القوسی، که سودانی است، پیشنهاد داد. گفتنی است که این مبلغ بیش از دو برابر مبلغ قبلی، یعنی ۴ میلیون دلار، بود.

القوسی از رهبران برجسته القاعده در شبه جزیره عربستان است که در فیلم های این گروه ظاهر می شود و انجام حملات به سبک «گرگ تنها» علیه ایالات متحده را تشویق می کند.

روز ۲۰ تیر ماه، برنامه «پاداش برای عدالت» پنج میلیون دلار پاداش برای اطلاعات در مورد خالد الباطرفی، یکی از اعضای ارشد القاعده در شبه جزیره عربستان در استان حضرموت یمن و عضو سابق مجلس شورای این گروه، پیشنهاد داد.

برنامه «پاداش برای عدالت» گفت: «در حالی که رهبران القاعده در ایران گشت و گذار می کنند و از آنجا به عنوان قرارگاهشان استفاده می کنند، خالد الباطرفی و پیروانش در حال انجام دستورالعمل های این رهبران برای ریختن خون مردم بی گناه در یمن هستند.»

«نه در حال حاضر و نه در آینده، هیچ جایی برای خائنان القاعده در یمن وجود ندارد.»

روابط القاعده با ایران

فیصل المجیدی، معاون وزیر دادگستری یمن، با اشاره به عدم وجود حملات آشکار القاعده در مناطق تحت کنترل حوثی ها، گفت که حضور رهبران خارجی القاعده در یمن وضعیت مناطق تحت کنترل دولت قانونی را پیچیده می کند.

به گفته المجیدی، بین رهبران القاعده و ایران هماهنگی نزدیکی وجود دارد. به گفته او، از سال ۱۳۸۰،‌ یعنی از زمانی که رهبران القاعده به ایران پناه بردند، ایران به آنها پشتیبانی، مسکن، و دیگر انواع کمک ها را ارائه داده است.

المجیدی خاطرنشان کرد، گزارشی که دولت یمن در سال ۱۳۹۷ به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارسال کرد شامل اطلاعاتی در مورد آزادی ۲۵۲ رهبر القاعده از زندان هایش در سال ۱۳۹۷ توسط حوثی های مورد حمایت ایران بود.

یکی از آن افراد جمال البداوی، مغز متفکر القاعده در یمن و طراح حمله به ناو آمریکایی یو اس اس کول در سال ۱۳۷۹ بود. در آن حمله ۱۷ تن از نظامیان آمریکایی کشته شدند. البداوی دی ماه ۱۳۹۷ در یک حمله هوایی در یمن کشته شد.

وضاح الیمن عبدالقادر، تحلیلگر سیاسی، گفت که پیشنهادهای اخیر پاداش «در پاسخ به اطلاعات جمع آوری شده از نظارت بر تحرکات این گروه در مناطق تحت کنترل حوثی ها، به ویژه استان البیضا» ارائه شد.

وی گفت، تحرکات القاعده در البیضا «کاملاً در برابر چشم حوثی ها» است. او شبه نظامیان مورد حمایت ایران را به استفاده از مسئله القاعده به عنوان بهانه ای برای جنگ خود علیه دولت قانونی یمن به منظور پیشبرد دستور کار رژیم ایران، متهم کرد.

عبدالقادر خاطرنشان کرد، اعتراف القوسی مبنی بر دریافت دستوراتی از القاعده و رهبری آن در ایران برای ضربه زدن به منافع آمریکا، بر نگرانی ها و هشدارهای مربوط به از سرگیری فعالیت القاعده با حمایت ایران تأکید می کند.

وی گفت که همکاری میان القاعده و حوثی ها بر اساس منافع مشترک صورت می گیرد و توسط ایران کنترل می شود تا منافع خودش را، که شامل استفاده از وضعیت یمن به عنوان اهرم فشار در مذاکرات توافق هسته ای است، تأمین کند.

عبدالقادر هشدار داد که تجدید حیات فعالیت های القاعده، در مناطق تحت کنترل دولت پیامدهای منفی خواهد داشت، و چالش های بیشتری را به موانع و چالش هایی که این دولت هم اکنون با آن روبروست، قرار می دهد.

او گفت که این ها شامل فشار از سوی مجلس انتقالی جنوبی و حمله حوثی ها برای تصرف مأرب می شود.

المجیدی و عبدالقادر هر دو اظهار داشتند که ظهور مجدد القاعده خواستار تشدید تلاش های بین المللی برای مبارزه با تروریسم است.

آنها افزودند، این امر همچنین بر لزوم تقویت توانایی های ارتش و سازمان های امنیتی یمن، به ویژه در استان های جنوبی، و افزایش آگاهی در مورد خطرات افراط گرایی در جامعه یمن، تأکید می کنند.

سوءاستفاده افراط گرایان از بی ثباتی

محمود الطاهر، تحلیلگر سیاسی، گفت که گروه های افراطی مانند القاعده از کشورهای ناپایدار مانند یمن که زمینه های مناسب را برای رشد و اجرای پروژه هایشان مهیا می کنند، سوءاستفاده می کنند.

وی گفت: «رهبران القاعده که به یمن آمده بودند، توسط ایران فرستاده شده بودند به تا نیروهای دولتی حمله کنند و به حوثی ها کمک کنند تا در یمن تسلط یابند.»

وی گفت: «این همان چیزی است که ما طی چند سال گذشته در البیضا، جایی که حوثی ها از حضور القاعده استفاده کرده و ادعا کردند که با این گروه می جنگند، شاهد بودیم.» او افزود که احتمال دارد که این دو گروه با یکدیگر هماهنگ هستند.

وی با اشاره به نقش حوثی ها در طولانی شدن آن [جنگ] گفت: «تا زمانی که یمن همچنان غرق در یک درگیری خونین باشد، مبارزه با گروه های تروریستی امکان پذیر نیست.»

عبدالسلام محمد،‌ رئیس مرکز پژوهش و مطالعات ابعاد، گفت که به دلیل درگیری جاری [دولت یمن] با حوثی ها، رهبران القاعده و «دولت اسلامی» (داعش) قادر به بازگشت به یمن بوده اند.

محمد گفت: «حضور ایران و حوثی ها به معنای ایمنی القاعده و داعش است.»

وی افزود با توجه به آن چه گفته شد، داعش و القاعده «بسیار ضعیف تر از آنچه تصور می شود» هستند که این در نتیجه شکست های متوالی است که در سال های اخیر متحمل شده اند و جوامع محلی برای نبرد با آنها قیام کرده اند.

او گفت که بیشتر یمنی ها این گروه های افراطی را با قتل و خشونت مرتبط می دانند و نمی خواهند با آنها ارتباطی داشته باشند.