شبه نظامیان مورد حمایت ایران، در عرصه مشکل آفرینی در عراق پیشینه ای طولانی دارند. آنها در عراق اقتدار دولت و نیروهای امنیتی را تضعیف می کنند و غیرنظامیانی را که بر ضد نفوذ ایران حرفی بزنند، هدف حمله یا ارعاب قرار می دهند.
دولت مصطفی کاظمی، نخست وزیر عراق، با حمایت علی السیستانی، روحانی برجسته شیعه، در واکنش به این موارد نقض حاکمیت آن کشور گام هایی را برداشته است تا نفوذ شبه نظامیان هم پیمان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را محدود کند.
علاوه بر گروه های شناخته شده ای مانند کتائب حزب الله، سازمان بدر، و عصائب اهل الحق یک مجموعه نسبتاً ناشناخته از گروه های صوری تازه تشکیل شده - به اصطلاح «شبه نظامیان پوششی» - نیز تحت فرمان ایران فعالیت می کنند.
این گروه ها فعالانه با نیروهای ائتلاف در حال جنگ با «دولت اسلامی» (داعش)، به درگیری مسلحانه می پردازند. از جمله این موارد می توان به حمله موشکی ۱۳ اسفند به پایگاه عین الاسد و حمله ۲۷ بهمن به یک مجموعه نظامی در فرودگاه اربیل اشاره کرد. این گروه ها زندگی را برای شهروندان عادی عراق نیز مصیبت بار کرده اند.
تهدید و ترور کنشگران
فهرست کنشگران عراقی که به دلیل ابراز دیدگاه های مخالف ایران هدف حمله قرار گرفته یا کشته شده اند، طولانی و در حال افزایش است.
احمد الحلو، کنشگر، روز ۱۹ بهمن در استان بابل از یک سوءقصد جان به در برد. این سوءقصد توسط افرادی انجام شد که او آنها را به عضویت در یک گروه شبه نظامی مورد حمایت ایران، موسوم به سرایا السلام، متهم کرده است.
الحلو پیشتر فاش کرده بود که به دلیل مواضعش در حمایت از اعتراضات، بارها تهدید به مرگ، اذیت و آزار، و آدم ربایی شده بود.
شامگاه ۲۵ آذر، مردان مسلح نقابدار در شرق بغداد سینه صلاح العراقی، کنشگر، را آماج پنج گلوله قرار دادند. این تیراندازی زمانی روی داد که او سوار بر یک خودروی غیرنظامی بود.
العراقی پنج فرزند داشت. او به دلیل نقش فعال خود در اعتراضات معروف بود و از منتقدان سرسخت شبه نظامیان مورد حمایت ایران در عراق به شمار می آمد.
مصطفی الجبری، کنشگر و وبلاگ نویس، روز ۱۲ آذر در استان میسان در جنوب عراق توسط مردان مسلح ناشناس ترور شد. رسانه های محلی، شبه نظامیان ایران را به اجرای آن حمله متهم کرده اند.
دو کنشگر به نام های عمر طائی و اکرم عذاب روز ۵ آذر توانستند از یک اقدام به ترور در منطقه طلیبه در شرق بغداد جان به در ببرند. در آن سوءقصد مردان مسلح ناشناس به سوی آنها آتش گشودند که در نتیجه آنها عذاب در بیمارستان بستری شد.
عاملان انجام آن حمله شناسایی نشدند. اما طلیبه یکی از مراکز قدرت شبه نظامیان هوادار ایران است.
و در روز ۱۱ آبان، مردان مسلح ناشناس عبدالناصر الطرفی الطائی، یکی از رهبران عشایر، را در برابر خانه اش در العماره، واقع در جنوب عراق، کشتند.
الطائی به عنوان یکی از پشتیبانان برجسته اعتراضات و از منتقدان سرسخت نیروهای نیابتی سپاه پاسداران در عراق شناخته می شد.
فاهم الطائی، کنشگر برجسته، آذر ماه ۱۳۹۸، تقریباً اوایل جنبش اعتراضی، زمانی که از اعتراضات برمی گشت، در کربلا کشته شد.
تصاویر ویدیویی منتشر شده در اینترنت نشان می دهند زمانی که الطائی در برابر هتل انصار در البارودی از یک موتورسیکلت پیاده می شود، موتورسیکلت دیگری از راه می رسد و یک مرد مسلح که پشت موتورسیکلت نشسته است، به سوی او شلیک می کند و سپس از محل دور می شود.
سپس الطائی در حالی که خم شده است، تلو تلو خوران وارد ساختمان می شود.
به گفته منابع، الطائی پیش از مرگ احزاب نامشخصی را به دست داشتن در تلاش برای ترور کنشگران عراقی متهم کرده بود.
بازداشت اعضای شبکه بصره
نیروهای امنیتی عراق در مقابله با این گروه های مورد حمایت ایران موفق به کسب دستاوردهایی شده اند. یکی از تازه ترین نمونه های آن روز ۲۶ بهمن و زمانی روی داد که نیروهای اطلاعاتی عراق چهار عضو یک شبکه ۱۶ نفره را در شهر بصره در جنوب عراق دستگیر کردند. این افراد مظنون به کشتن معترضان و روزنامه نگاران منتقد بودند.
اطلاعات عراق که همچنان برای شناسایی دیگر اعضای این شبکه تلاش می کند، در مورد وابستگی بازداشت شدگان توضیحی نداده است. این افراد به کشتن احمد عبدالصمد، روزنامه نگار عراقی، و کنشگران دیگران اعتراف کرده اند.
عبدالصمد که از حامیان آشکار جنبش اعتراضی بود، دی ماه ۱۳۹۸ به همراه صفا غالی، فیلمبردار خود، در بصره کشته شد. آنها در یک خودرو پارک شده در نزدیکی یک پاسگاه پلیس بودند. جنبش اعتراضی مهر ماه ۱۳۹۸ در عراق آغاز شد.
با این حال مشاوران برجسته دولت اذعان کرده اند که تحقیقات اطلاعاتی آنها مشخص کرده است که مرتکبان این خونریزی از اعضای گروه های قدرتمند شبه نظامی بودند.
یک مشاور با اشاره به هشام الهاشمی، کارشناس برجسته افراط گرایی، گفت: «برای نمونه، ما می دانیم که چه کسی هشام را کشت. اما نمی توانیم آنها را تحت پیگرد قرار دهیم.»
الهاشمی روز ۱۶ تیر زمانی که بیرون خانه اش در شرق بغداد در حال سوار شدن به خودروی خود بود، هدف تیراندازی سه مرد مسلح موتورسیکلت سوار قرار گرفت. او بعداً بر اثر جراحات وارده درگذشت.
او صدایی معتبر بر ضد جناح های افراطی از جمله «دولت اسلامی» (داعش) بود و مرتباً با او درباره سیاست داخلی عراق و شبه نظامیان عراقی مورد حمایت ایران رایزنی می شد.
به دنبال این حمله، کنشگران به همرسانی پیام هایی در شبکه های اجتماعی پرداختند. در این پیام ها الهاشمی تأیید می کرد که توسط کتائب حزب الله تهدید به مرگ شده است.
تعیین یکی از شبه نظامیان به عنوان تروریسم
وزارت خارجه ایالات متحده روز ۲۴ دی عبدالعزیز المحمداوی معروف به ابوفدک، رهبر سابق کتائب حزب الله، را به عنوان یک «تروریست جهانی به طور ویژه معین شده» تعیین کرد.
به گفته وزارت خارجه، کتائب حزب الله مسئولیت اجرای حملات بی شماری در عراق را بر عهده گرفته است که از آن جمله می توان به حملات انجام شده با بمب های دست ساز، حملات با آتش غیرمستقیم، حمله با موشک انداز آر پی جی، و عملیات تک تیراندازی اشاره کرد.
این گروه همچنین در سرقت اخیر و گسترده منابع دولتی عراق و قتل، ربایش، و شکنجه معترضان مسالمت آمیز و کنشگران در عراق دست داشته است.
وزارت خارجه افزود که المحمداوی با همکاری نیروی قدس سپاه پاسداران برای شکل دادن مجدد نهادهای امنیتی رسمی دولت عراق به دور از هدف واقعی شان که دفاع از دولت عراق و جنگیدن با داعش است، تلاش کرده بود.
این وزارتخانه خاطرنشان کرده است که شبه نظامیان مورد حمایت ایران در خشونت های فرقه ای در عراق، از جمله ربودن صدها مرد از مناطق آزاد شده از سلطه داعش، نقش داشته است؛ مردانی که بسیاری از آنها هنوز مفقود هستند.