چند زندانی سابق و یک نگهبان اخیراً به بی بی سی گفته اند که زنان مسلمان در اردوگاه های «بازآموزی» چین در منطقه شین جیانگ به شکل سازمان یافته مورد تجاوز، شکنجه، و آزار جنسی قرار می گیرند.
جزئیات دقیق این تحقیقات طولانی مبتنی بر گواهی شهود موجب شگفتی جامعه بین المللی شده است. جامعه جهانی پیش از این نیز موضوع نقض حقوق بشر در شین جیانگ توسط رژیم چین را یک اولویت به شمار می آورد.
شاهدان و بازداشت شدگان سابق روایت شکنجه های انجام شده توسط شوک الکتریکی را توصیف کرده اند. این شکنجه ها شامل تجاوز جنسی توسط نگهبانان با استفاده از میله های برقی، محرومیت از غذا خوردن، ضرب و جرح، تجاوز دسته جمعی، و عقیم کردن اجباری بوده است.
شکنجه ای طراحی شده برای «از بین بردن روحیه همه»
تورسونای زیاودون ۴۲ ساله، مجموعاً نه ماه را در اردوگاه های بازداشت شدگان در چین گذرانده است. نخستین بار او در سال ۱۳۹۵ برای مدت یک ماه بازداشت شد، و نوبت دیگر بازداشت او در سال ۱۳۹۷ بود.
زیاودون گفت که نخستین دوره حضور او در بازداشتگاه نسبتاً آسان بود. او پس از گذشت یک ماه زخم معده گرفت و آزاد شد.
شوهر او که یک قزاق بود و او نیز بازداشت شده بود برای کار کردن به قزاقستان بازگشت؛ اما مسئولان گذرنامه زیاودون را نگه داشتند و به این ترتیب او را در شین جیانگ گرفتار کردند.
دو سال بعد، به زیاودون دستور داده شد که به یک پاسگاه پلیس محلی مراجعه کند. به او گفته شد که به «آموزش های بیشتر» نیاز دارد.
او گفت که نیروهای پلیس نخست موهای بازداشت شدگان را کوتاه کردند و آنها را مجبور کردند در سلول هایشان برنامه های تبلیغاتی تماشا کنند.
به گفته زیاودون، آنها سرانجام مورد معاینه های پزشکی - معاینه هایی که توضیحی درباره آنها داده نمی شد - قرار گرفتند. وی گفت که به آنها قرص هایی داده شد و هر ۱۵ روز یک بار به آنها به زور «واکسنی» می زدند که باعث به وجود آمدن حالت تهوع و بی حسی می شد. مسئولان به زور در رحم آنها دستگاه کار می گذاشتند و یا آنها را سترون (نازا) می کردند.
زیاودون به شرح وحشت های شبانه پرداخته است.
او می گوید که «هر شب» مردان چینی نقاب دار به سلول ها می آمدند تا زنانی را که می خواستند انتخاب کنند و به یک «اتاق سیاه» ببرند؛ اتاقی که فاقد هر گونه دوربین های نظارتی بود.
زیاودون گفت که برخی از زنان که برده شده بودند، دیگر هرگز بازنگشتند. به گفته او، زنانی که باز می گشتند نیز تهدید می شدند که مبادا بلاهایی را که بر سرشان آمده بود به دیگران بگویند.
وی گفت: «شما نمی توانید به کسی بگویید که چه اتفاقی افتاد؛ شما فقط می توانید دراز بکشید. طوری طراحی شده است که روحیه همه را نابود کند.»
زیاودون گفت که آنها چندین شب او را بردند.
او در حالی که آشکارا از به یاد آوری این خاطرات ناراحت بود، گفت: «آنها فقط تجاوز نمی کنند، بلکه سراسر بدنتان را گاز می گیرند؛ شما نمی دانید که آنها انسان هستند یا حیوان. آنها به هیچ یک از بخش های بدن رحم نکردند.»
زیاودون گفت: «من سه بار آن را تجربه کردم. و فقط یک نفر نیست که شما را آزار می دهد، فقط یک شکارچی ندارید. هر بار دو یا سه مرد بودند.»
گلزیره اولخان، یک زن قزاق از شین جیانگ که به مدت ۱۸ ماه در سیستم اردوگاهی بازداشت بود، گفت که او مجبور بود زنان اویغور را لخت کند و به آنها دستبند بزند و سپس آنها را با مردان چینی تنها بگذارد. پس از آن هم او اتاق ها را تمیز می کرد.
او به بی بی سی گفت: «کار من این بود که لباس های آنها را از کمر به بالا دربیاورم و به آنها دستبند بزنم تا نتوانند حرکت کنند.» او برای نشان دادن نحوه کار مچ های دو دستش را پشت سرش قرار داد.
اولخان گفت: «پس از آن، من آن زنان را در اتاق تنها می گذاشتم و یک مرد -- یا یک مرد چینی از بیرون و یا یکی از مردان پلیس -- وارد می شد. من در سکوت کنار در می نشستم و وقتی آن مرد اتاق را ترک می کرد، آن زن را می بردم تا دوش بگیرد.»
او گفت که مردان چینی پول می پرداختند تا زیباترین زندانیان جوان را انتخاب کنند.
او گفت که توان مقاومت یا مداخله نداشت.
«پیچیدن طنین جیغ ها در سراسر ساختمان»
زیاودون گفت که بازداشت شدگان همچنین ساعت ها از وقتشان را با خواندن سرودهای میهن پرستانه چینی و تماشای برنامه های تلویزیونی میهن پرستانه درباره شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین، سپری می کردند.
او گفت: «شما فکر کردن به زندگی خارج از اردوگاه را فراموش می کنید. من نمی دانم که آیا آنها ما را شست و شوی مغزی داده بودند یا این که از اثرات جانبی تزریق ها و قرص ها بود. اما شما نمی توانید به چیزی جز این که ای کاش شکمتان سیر بود، فکر کنید. محرومیت غذایی بسیار شدید است.»
به گفته یک نگهبان سابق اردوگاه، کارکنان این اردوگاه ها به منظور تنبیه تخلفاتی مانند حفظ نکردن دقیق کتاب هایی درباره شی، از محرومیت غذایی استفاده می کردند.
او که با استفاده از یک تماس ویدیویی از خارج چین و از کشوری دیگر با بی بی سی صحبت می کرد، گفت: «بازداشت شدگان بی تردید انواع مختلفی از شکنجه را تجربه کرده اند.»
او گفت که نگهبانان اردوگاه از «دستگاه های ویژه دادن شوک الکتریکی» برای اخذ اعترافات اجباری در مورد انواع چیزهایی که جرم محسوب می شد، استفاده می کردند.
او گفت: «آن اعترافات در قلب من هستند.»
قلب نور صدیق، یک زن ازبک از شین جیانگ، از جمله آموزگاران زبان چینی بود که مجبور شده بود به زندانیان درس بدهد.
صدیق در جریان ادای شهادت خود به پروژه حقوق بشر اویغور، گفت که «چهار نوع شوک الکتریکی وجود داشت: صندلی، دستکش، کلاهخود، و تجاوز مقعدی با یک میله.»
او گفت: «صدای جیغ در سراسر ساختمان طنین انداز می شد. من هنگام ناهار و حتی گاه زمان هایی که در کلاس بودم، آنها را می شنیدم.»
سایرا گل سایوتبای، یکی دیگر از آموزگارانی که مجبور شده بود در این اردوگاه ها تدریس کند، گفت: «تجاوز امری معمول بود.»
او شرح داد که چگونه شاهد تجاوز گروهی و علنی به یک زن جوان بود. به گفته او، کارکنان این اردوگاه آن زن جوان را مقابل حدود ۱۰۰ بازداشتی دیگر آوردند تا به زور اعتراف کند.
سایوتبای به بی بی سی گفت: «پس از آن افراد پلیس در برابر چشم همه به نوبت به او تجاوز کردند.»
«در زمان انجام این آزمایش، آنها افراد را به دقت زیر نظر داشتند و هر کسی را که مقاومت می کرد، مشتش را به هم می فشرد، چشمانش را می بست، یا به طرفی دیگر نگاه می کرد، برای مجازات می بردند.»
«اعمالی به وضوح شیطانی»
تازه ترین موارد گواهی شهود، خشم مسئولان ایالات متحده و بریتانیا را برانگیخته است. دولت های این دو کشور پرچمدار محکوم کردن عمومی اقدامات رژیم چین در شین جیانگ بوده اند.
دولت ایالات متحده ماه گذشته اعلام کرد که اقدامات پکن به منزله «نسل کشی» است.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا پنجشنبه (۱۶ بهمن) گفت: «این بی رحمی ها وجدان را شگفتزده می کند و باید با پیامدهای جدی رو به رو شود.»
نایجل ادمز، وزیر بریتانیا در امور آسیا، گفت که گزارش بی بی سی از «اعمالی به وضوح شیطانی» پرده برداشته است.
او روز پنجشنبه به مجلس گفت: «شواهد مربوط به مقیاس و شدت این تخلفات اکنون بسیار گسترده است؛ این شواهد، تصویری به واقع آزاردهنده را ترسیم می کند.»
این گزارش موجب شد که درخواست های جدیدی از رژیم چین برای صدور اجازه دسترسی بازرسان حقوق سازمان ملل متحد به شین جیانگ، مطرح شود.
گروه های حقوقی می گویند که بیش از یک میلیون اویغور و دیگر مسلمانان ترک زبان، از جمله قزاق تباران و قرقیزتباران، در اردوگاه های شین جیانگ زندانی شده اند؛ اردوگاه هایی که در آنها «موارد اذیت و آزار وحشتناک و سازمان یافته» روی می دهد.
پکن پس از انکارهای اولیه در مورد وجود این اردوگاه ها، اکنون از آنها دفاع می کند. پکن می گوید که این اردوگاه ها «مراکز آموزش حرفه ای» هستند و هدفشان ریشه کنی تروریسم و بهبود فرصت های شغلی است.
پژوهشی که توسط بازفید نیوز انجام شد و در مرداد ماه منتشر شد، از وجود صدها مجتمع در منطقه شین جیانگ که دارای مشخصه های زندان یا اردوگاه های بازداشت بودند، پرده برداشت. بنا بر این پژوهش، بسیاری از این مراکز طی سه سال گذشته ساخته شده اند.
تحقیقات بیشتری که در اوایل دی ماه منتشر شد، آشکار کرد که حکومت کمونیستی به ساخت بیش از ۱۰۰ بازداشتگاه تازه در شین جیانگ ادامه داده است.
ارتباط داشتن «ارشدترین رده های حکومت» با سیاست چین در قبال اویغورها
وزارت خارجه چین این تحقیق بی بی سی را «نادرست» خوانده و ادعاهای مربوط به عقیم سازی اجباری را کاملاً «بی اساس» دانسته است.
یک خانم سخنگوی دولت چین با انتشار بیانیه ای گفت: «دولت چین از حقوق و منافع همه اقلیت های قومی به شکل مساوی محافظت می کند.» وی افزود که دولت «اهمیت بسیار زیادی برای محافظت از حقوق زنان قائل است.»
اما بنا بر پژوهش های مستقل، نرخ زاد و ولد در شین جیانگ طی چند سال گذشته به شدت کاهش یافته است. تحلیلگران این وضعیت را به منزله «یک نسل کشی جمعیتی» توصیف کرده اند.
دیپلمات های چینی توضیح دیگری را ارائه می کنند.
سفارت چین در ایالات متحده روز ۱۸ دی به نقل از یک پژوهش منتشر نشده توسط مرکز پژوهش توسعه شین جیانگ، در توییتر نوشت: «اندیشه های زنان [اویغور] در شین جیانگ آزاد شد و برابری جنسیتی و بهداشت باروری ارتقاء پیدا کرد. این امر موجب شد که آنها دیگر ماشین های تولید کودک نباشند.»
چارلز پارتن، دیپلمات پیشین بریتانیا در چین که اکنون هموند ارشد مؤسسه خدمات متحده سلطنتی است، گفت که سیاست چین بر ضد اویغورها «به بالاترین رده های [حکومت] ارتباط دارد.»
او به بی بی سی گفت: «قطع به یقین هیچ تردیدی وجود ندارد که این سیاست شی جین پینگ است.»
پارتن گفت که اگرچه بعید است شی یا سایر مسئولان ارشد دستور یا اجازه تجاوز یا شکنجه را داده باشند، آنها «قطعاً از وجود آن آگاه هستند.»
او گفت: «من فکر می کنم که آنها در ارشدترین رده ترجیح می دهند چشم شان را بر این موضوع ببندند. دستور صادره این بوده است که این سیاست با سختگیری شدید اجرا شود، و این همان چیزی است که دارد اتفاق می افتد.»