اخبار عراق
تروریسم

تلاش تاجیکستان برای بازگرداندن زنان و کودکان از اردوگاه های سوریه به آن کشور

نوشته نگمت الله میرسیدف

تاجیکستان قصد دارد زنان و کودکان بازداشت شده در اردوگاه های الحول و روج سوریه را به کشور بازگرداند. این عکس در زمان بازدید اعضای سفارت تاجیکستان در کویت از اردوگاه الحول در آذر ماه ۱۳۹۹ توسط یکی از کارکنان آن سفارتخانه گرفته شده است.

تاجیکستان قصد دارد زنان و کودکان بازداشت شده در اردوگاه های الحول و روج سوریه را به کشور بازگرداند. این عکس در زمان بازدید اعضای سفارت تاجیکستان در کویت از اردوگاه الحول در آذر ماه ۱۳۹۹ توسط یکی از کارکنان آن سفارتخانه گرفته شده است.

دوشنبه -- دیپلمات ها و مسئولان تاجیکستان تلاش می کنند حدود ۸۰۰ تن از اعضای خانواده های جنگجویان خارجی «دولت اسلامی» (داعش) را از دو اردوگاه تحت تسلط کردها در استان الحسکه سوریه به کشورشان بازگردانند.

حدود ۸۰۰ شهروند تاجیک در اردوگاه های بیابانی الحول و روج اقامت دارند. به گفته دولت تاجیکستان، بیشتر این افراد را زنان و کودکان تشکیل داده اند.

سخنگوی وزارت خارجه تاجیکستان در این باره گفت که سفارت تاجیکستان در کویت در حال هماهنگ کردن روند بازگرداندن این افراد به کشور است.

بنا بر اعلام این وزارتخانه زبیدالله زبیدزاده، سفیر تاجیکستان در کویت، اوایل آذر ماه برای گفت و گو با مسئولان رژیم سوریه و هلال احمر عربی سوریه به دمشق سفر کرد. هلال احمر عربی سوریه در هر دو اردوگاه فعالیت می کند.

در این تصویر روستای تغایاک در شهرستان اسپیتمن تاجیکستان در روز ۳۰ آذر دیده می شود. در سال ۱۳۹۱ چندین خانواده این روستا را ترک کردند تا با دولت افغانستان بجنگند. بعضی از این ستیزه جویان کشته شدند، شماری دیگر همچنان در زندان های افغانستان به سر می برند، و از سرنوشت برخی دیگر اطلاعی در دست نیست. [نگمت الله میرسیدف]

در این تصویر روستای تغایاک در شهرستان اسپیتمن تاجیکستان در روز ۳۰ آذر دیده می شود. در سال ۱۳۹۱ چندین خانواده این روستا را ترک کردند تا با دولت افغانستان بجنگند. بعضی از این ستیزه جویان کشته شدند، شماری دیگر همچنان در زندان های افغانستان به سر می برند، و از سرنوشت برخی دیگر اطلاعی در دست نیست. [نگمت الله میرسیدف]

عقیله اوراکوا، دخترش حلیمه (راست)، و یکی از خواهرزاده هایش روز ۲ دی در خانه مادرشوهرش در روستای تغایاک در شهرستان اسپیتمن نشسته اند. [نگمت الله میرسیدف]

عقیله اوراکوا، دخترش حلیمه (راست)، و یکی از خواهرزاده هایش روز ۲ دی در خانه مادرشوهرش در روستای تغایاک در شهرستان اسپیتمن نشسته اند. [نگمت الله میرسیدف]

این اردوگاه ها تحت نظارت دولت خودمختار کردی اداره می شوند.

نیروهای دموکراتیک سوریه -- بازوی نظامی دولت [کردی] -- با پشتیبانی ائتلاف بین المللی در اسفند ۱۳۹۷ داعش را از آخرین سنگر خود در سوریه بیرون راند.

زبیدزاده در یک گفت و گوی اینترنتی با کاروانسرای گفت: «ما به دو اردوگاه الحول و روج رفتیم و با نمایندگان نیروهای کرد مستقیماً گفت و گو کردیم.»

او گفت: «ما پس از گفت و گوهای طولانی توانستیم فهرستی متشکل از بیش از ۲۰۰ شهروند تاجیکستان را که مایلند ... به همراه فرزندانشان بازگردند، تهیه کنیم.»

«بحران انسانی»

به گفته وزارت کشور تاجیکستان، تنها در اردوگاه الحول حدود ۶۰۰ زن و کودک تاجیک سکونت دارند. برآورد می شود که حدود ۲۰۰ شهروند تاجیک نیز در اردوگاه های دیگر باشند.

زبید زاده در توصیف شرایط در اردوگاه الحول گفت که این اردوگاه در آستانه یک بحران انسانی قرار دارد. ساکنان این اردوگاه ها از کمبود خوراک، آب، و دارو، و نرخ بالای مرگ و میر کودکان شکایت دارند.

او گفت: «وقتی باران می بارد، همه جا پر از گودال های آب و گل آلود می شود و وضعیت غیربهداشتی در همه جا وجود دارد.» وی افزود: «ما برای خارج کردن شهروندانمان از این وضعیت فاجعه بار هر چه از دستمان برآید، انجام خواهیم داد. ما مطمئن هستیم که می توانیم این کار را انجام دهیم.»

یک منبع در وزارت کشور تاجیکستان گفت که پیش از سفر آن هیأت به سوریه، این وزارتخانه فقط اطلاعاتی در مورد وضعیت در الحول داشت. او افزود که اکنون «وضعیت در اردوگاه های دیگر هم دارد مشخص می شود.»

مؤمن احمدی، خبرنگار تاجیک رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی که چندین مقاله در رابطه با این موضوع منتشر کرده است، می گوید: «هنوز تعداد زنان و کودکان تاجیک در اردوگاه های سوریه مشخص نشده است.»

او گفت که مسئولان تاجیکستان فقط در مورد اردوگاه های تحت تسلط کردها اطلاعاتی دارند. وی یادآور شد که آنها نمی دانند آیا شهروندان تاجیک نیز در میان ساکنان اردوگاه های آوارگان استان ادلب در نزیکی مرز با ترکیه هستند یا نه. آنها همچنین هیچ اطلاعی از حضور تاجیک ها در عفرین ندارند. عفرین منطقه ای در استان حلب است که نیروهای ترکیه و ارتش آزاد سوریه بر آن تسلط دارند.

ادلب زیر سلطه رژیم سوریه قرار ندارد. این شهر در اختیار ائتلاف افراطی تحریرالشام و سایر گروه های مخالف حکومت است. رژیم سوریه و نیروهای روسیه در آن جا مشغول انجام کارزارهای نظامی بوده اند.

تمایل تندروها به ماندن

برخی از زنان ساکن اردوگاه های سوریه که تلاش ها برای بازگرداندن آنها آغاز شده است، می خواهند به میهن شان برگردند. اما هواداران تندروی داعش، که حاضر نیستند قبول کنند که آن گروه نابود شده است، نمی خواهند بازگردند.

برخی از این زنان گروه های کیفرخواه خودخوانده را تشکیل داده اند. این گروه ها به «حسبه» (پلیس مذهبی) معروف هستند. آنها با استفاده از این گروه ها سایر زنان اردوگاه ها را تحت فشار قرار می دهند تا به داعش وفادار بمانند و به ایدئولوژی افراطی آن پایبند باشند.

زنانی که تلاش می کنند از صف تندروها خارج شوند هدف حمله این افراد قرار می گیرند. آنها در برخی موارد حتی کشته می شوند و چادرهای شان به آتش کشیده می شود.

احمدی گفت که اختلاف میان زنانی که همچنان از داعش حمایت می کنند با دیگران، در مورد زنان تاجیک در الحول و روج نیز صدق می کند. او گفت که بین این دو گروه بحث و جدل دائمی وجود دارد.

احمدی درباره زنان تندرو گفت: «برخی از زنان تاجیک … می گویند که آنها تونسی هستند. همچنین زنان ازبک خودشان را اویغور معرفی می کنند.»

وی گفت: «من شخصاً با ده ها زن تاجیک که فکر می کنند نابودی داعش موقتی است، صحبت کرده ام.»

او افزود: «شاید دلیل آن این باشد که داعش همچنان در ادلب فعال است. بسیاری از آنها امیدوارند که بتوانند فرار کنند و در ادلب به متحدانشان بپیوندند.»

مسئولیت حکومت در قبال شهروندان

سیاستمداران، دیپلمات ها، تحلیلگران، و رهبران مذهبی در کشورهای آسیای میانه بر بازگرداندن شهروندان کشورهایشان پافشاری می کنند. کشورهای ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان، و تاجیکستان هر یک در حال رسیدگی به این موضوع هستند.

در زمان همه گیری ویروس کرونا نوپدید (کووید-۱۹) روند بازگرداندن این افراد به کشور کند شد. اما پس از تثبیت اوضاع همه کشورهای منطقه اقدامات شان را از سر گرفته اند.

عزیزالله سلامُف، امام جماعت مسجد نور اسلام در خجند، در رابطه با بازگرداندن افرادی که در اردوگاه های سوریه هستند، گفت: «اسلام از پیروانش می خواهد نیکی، رحمت، همدردی، و مهربانی را پیشه خود کنند.»

وی گفت در میان کسانی که به سوریه سفر کرده اند، «بسیاری از افراد فریب خورده و راه گم کرده هستند که حالا توبه کرده اند. در قرآن و احادیث حضرت محمد بر بخشایش و مهربانی تأکید شده است.»

رستم عزیزی، معاون مرکز مطالعات اسلامی زیر نظر رئیس جمهوری تاجیکستان، گفت که قانون اساسی تاجیکستان تعهدات حکومت در قبال شهروندان را مشخص کرده است.

او گفت که شهروندان تاجیکستان بر همه چیز مقدم هستند. او با اشاره به تلاش ها برای بازگرداندن تاجیک ها به آن کشور گفت: «در این مورد حکومت دارد به تعهدات خود عمل می کند. حال این که آنها مرتکب جنایتی شده باشند یا نه، موضوع دیگری است.»

بازگشت از افغانستان

مسئولان تاجیکستان علاوه بر تلاش های اخیرشان در سوریه، برای بازگرداندن زنان و کودکان از افغانستان نیز تلاش کرده اند.

عقیله اوراکوا، نادره عثمانُوا، و شفاعتهان حمیدوا به همراه فرزندانشان در شمال افغانستان زندگی رقت انگیزی داشتند.

پس از آن که شوهران آنها تحت تأثیر افراط گرایان قرار گرفتند و به گروه های ستیزه جوی افغان پیوستند، آنها نیز به دنبال شوهرانشان به آن کشور جنگزده رفتند.

نیروهای امنیتی افغانستان شوهرانشان را دستگیر کردند و آنها بعداً زندانی شدند. این زنان به ناچار با کمک ها و اعانات ساکنان محلی -- که خودشان نیز زندگی مشقت باری داشتند -- امرار معاش می کردند.

مسئولان تاجیکستان هزینه سفر والدین این زنان به افغانستان و بازگرداندن آنها و فرزندانشان به وطن را پرداختند و به این ترتیب به آنها کمک کردند.

اوراکوا و حمیدُوا دی ماه ۱۳۹۷ و عثمانُوا خرداد ۱۳۹۸ به تاجیکستان برگشتند.

این در حالی است که شوهران آنها همچنان در زندان هستند. این زنان و کودکان که اکنون در امن و امان در تاجیکستان به سر می برند، هنوز هم سال های کابوس وار سرگردانی در کشورهای خارجی و جدال با فقر، گرسنگی، و انفجار بمب و گلوله را به یاد می آورند.

آیا این مقاله را می پسندید؟

0 نظر
شیوه نامۀ بیان دیدگاه ها در ديارنا * به معنی فیلد ضروری است 1500 / 1500