شرکت سینوفارم، غول داروسازی چینی، روز چهارشنبه (۱۰ دی) اعلام کرد طبق یافته ‌های مرحله سوم کارآزمایی ‌های بالینی واکسن کروناویروس این شرکت، کارآیی آن ۷۹ درصد بوده که پایین ‌تر از واکسن رقبای آن مدرنا و فایزر بایو ان تک است.

چین به عنوان منشأ همه‌ گیری ویروس کرونا از ابتدا برای ساخت واکسن کووید ۱۹ وارد رقابت با غرب شده بود؛ در حال حاضر، پنج واکسن کارآزمایی‌ های بالینی گسترده مرحله سوم را طی می ‌کنند اما هنوز هیچ کدام رسماً به تأیید نرسیده است.

خبری که ۱۰ دی‌ ماه اعلام شد اولین داده ‌ای است که در ارتباط با اثربخشی یک واکسن بالقوه چینی منتشر می ‌شود.

مؤسسه فرآورده ‌های بیولوژیکی پکن، یکی از زیرمجموعه ‌های سینوفارم که با همکاری گروه ملی بایوتک چین (سی ‌ان ‌بی ‌جی) دست به ساخت واکسن زده است، گفت: «تأثیر محافظتی واکسن (سینوفارم سی‌ ان‌ بی‌ جی پکن) ضد کووید ۱۹ برابر با ۷۹.۳۴ درصد است.»

در این بیانیه با اشاره به نوعی مایه ‌کوبی با استفاده از ذرات ویروس کرونا، گفته شده که سینوفارم درخواست خود را برای تأیید واکسن غیرفعال این ویروس به سازمان تنظیم مقررات دارویی چین تقدیم کرده است.

اما رژیم چین در تقلا برای کسب اعتماد بین ‌المللی نسبت به واکسن ‌های بالقوه ‌اش چندان موفق نبوده است، که البته عدم شفافیت در مورد نتایج آزمایش ‌ها یکی از دلایل آن محسوب می ‌شود.

این کشور از سرعت عمل کافی در رقابت با دیگر کشورها برای انجام کارآزمایی ‌های بالینی مرحله سه برخوردار نبوده است؛ این کارآزمایی ‌ها باید خارج از چین انجام می ‌شد.

از سوی دیگر، کشورهای غربی با کسب تأییدیه و توزیع واکسن‌ های خود به سرعت جلو زده ‌اند.

صدها میلیون دوز از واکسن‌ های پیشگام فایزر بایو ان تک و مدرنا، که به ترتیب ۹۵ درصد و ۹۴ درصد اثربخشی دارد، پیش ‌خرید شده است.

عدم شفافیت، دلیل بی ‌اعتمادی

عدم شفافیت در اظهارات سازندگان واکسن و مقام‌ های بهداشتی چین باعث شده است اعتماد جهانی نسبت به واکسن ‌های بالقوه چینی برای کووید ۱۹ زیر سؤال برود.

این موضوع تلاش ‌های مذبوحانه رژیم چین برای اعاده حیثت از دست رفته‌ اش را بی ‌اثر می ‌کند چرا که این کشور ابتدا انتشار اخبار مربوط به بروز همه ‌گیری جهانی را سرکوب کرد و جهان را به فاجعه کشاند و سپس تمام قوای خود را برای ساخت واکسن به کار گرفت.

به عنوان نمونه، در یک نظرسنجی که ۲۳ آذر انجام شد، ۵۰ درصد از پاسخ ‌دهندگان در برزیل گفته بودند که از واکسن ساخت چین استفاده نخواهند کرد در حالی که ۴۷ درصد حاضر به استفاده از چنین واکسنی بودند.

البته این نظرسنجی قبل از اعلام اثربخشی پایین واکسن چینی انجام شده بود.

بر خلاف واکسن ‌های ساخت مدرنا، استرازنکا و جانسون اند جانسون، شرکت ‌های داروسازی چینی اطلاعات کمی در مورد ایمنی یا اثربخشی واکسن‌ هایشان منتشر کرده ‌اند.

با بیشتر شدن حجم سفارش‌ ها و همچنین افزایش اعتماد نسبت به واکسن ‌های غربی، رژیم چین در تلاش است تا واکسن ‌های تولید کشورش را به کشورهای فقیرتر بدهد؛ این تاکتیک شبیه همان روشی است که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، در اقدام تبلیغاتی اخیر خود در مورد واکسن آزمایشی کشورش اسپوتنیک وی به کار گرفت.

اما این گشاده‌ دستی کاملاً هم از روی نوع ‌دوستی نیست چرا که پکن چشم امید به بازگشت طولانی ‌مدت به عرصه دیپلماسی دوخته است.

هوآنگ یانژونگ، عضو ارشد بخش سلامت جهانی در شورای روابط خارجی ایالات متحده، در آذر ماه به خبرگزاری فرانسه گفت: «تردیدی نیست که چین در تلاش برای بازیابی چهره خدشه ‌‌دار خود به دیپلماسی واکسن روی آورده است.»

از طرف دیگر طبق اعلام مسئولین بهداشت چین در همین هفته، داده ‌های مربوط به پادتن ‌هایی که در ووهان در چرخش است نشان می ‌دهد که تعداد موارد ابتلا در کانون همه ‌گیری بیماری ممکن است ۱۰ برابر بیشتر از گزارش ‌های قبلی باشد.

این خبر پس از آن اعلام شد که یک روزنامه‌ نگار چینی روز دوشنبه (۸ دی) به دلیل گزارش ‌های خود درباره مراحل اولیه شیوع بیماری کووید ۱۹ در چین به چهار سال حبس محکوم شد؛ محکومیت این روزنامه‌ نگار درست چند هفته پیش از شروع تحقیقات سازمان بهداشت جهانی در مورد منشأ ویروس اتفاق افتاد.