مسیحیان آواره شده از موصل تشویق می شوند که به خانه هایشان در آن شهر بازگردند و دوران «دولت اسلامی» (داعش) را کاملاً پشت سر بگذارند.

به رغم سپری شدن بیش از سه سال از شکست خوردن داعش در عراق، روند بازگشت مسیحیان به خانه هایشان در موصل به کندی پیش رفته است. شهر موصل زمانی عملاً پایتخت داعش در عراق محسوب می شد.

داعش در زمان حکمرانی خود، جامعه مسیحیان این منطقه را وحشیانه هدف قرار داد. داعش خانواده های مسیحی را از منطقه بیرون راند، خانه ها و دارایی هایشان را تصرف کرد، و کلیساهای تاریخی شان را مورد هتک حرمت قرار داد و ویران کرد.

اکنون یک گروه داوطلب محلی موسوم به «بازوان موصل» تصمیم گرفته است روابط میان ادیان مختلف این شهر را بازسازی کند. این گروه داوطلب، این کار را از طریق مشارکت در فعالیت های مختلفی که هدف از آنها نشان دادن همبستگی اجتماعی و التیام بخشی است، انجام می دهد.

محمد عصام بهاءالدین، یکی از بنیانگذاران این گروه، گفت که تیم او کلیسای مار توما در مرکز موصل را بازسازی کرد. وی گفت که این کار به عنوان بخشی از کارزار «آثار باستانی ما، هویت ما» با هدف بازسازی هفت مکان تاریخی انجام شد.

این کارزار از پشتیبانی آژانس توسعه بین المللی ایالات متحده برخوردار بوده است.

بهاءالدین به دیارنا گفت که تیم او ضمن پاکسازی این کلیسا، مشکل نور آن را نیز برطرف کرد. او این عملیات بازسازی را به منزله «پیامی از مهر خطاب به مسیحیان آواره موصل [به منظور] تشویق آنها برای بازگشت» توصیف کرد.

او گفت که این داوطلبان امیدوارند به مسیحیان اطمینان دهند که شهرشان به آن چه در گذشته بود - یعنی «یک شهر برای همزیستی مسالمت آمیز که منتظر مراجعت آنهاست» ـ بازگشته است.

بهاءالدین افزود، اکنون که این کلیسا بازسازی شده است، تیم او در فکر برگزاری مراسمی در آن است. او گفت که آنها قصد دارند خانواده های مسیحی آواره و برخی از سرشناسان شهر را به این مراسم دعوت کنند تا همبستگی اجتماعی تقویت شود.

هموار کردن مسیر بازگشت

بهاءالدین گفت، داوطلبان در اقدامی جداگانه به بازسازی ۲۵ خانه در موصل که توسط داعش تخریب شده بود، کمک کرده اند. به گفته او، هدف آنها از این کار تشویق صاحبان آن خانه ها به بازگشت بوده است.

به گفته او، آنها به حمایت از همه خانواده های بازگشت کننده، چه مسیحی باشند و چه عضو دیگر گروه های دینی، ادامه می دهند. او گفت که داوطلبان سبدهای غذایی و سایر اقلام ضروری را در اختیار آنها قرار می دهند و محله هایشان را پاکسازی می کنند.

این گروه داوطلب در طرح های دیگر نیز فعال است. از جمله آن طرح ها می توان به ارائه پوشاک و کمک های دیگر به کودکان یتیمی که والدینشان در جریان جنگ بیرون راندن داعش از دست داده اند، و نیز ارائه فرصت های شغلی به بیکاران اشاره کرد.

یونادم کنّا، نماینده مجلس عراق، که ریاست جناح «مسیحیان رافدین» در مجلس عراق را بر عهده دارد، به دیارنا گفت که موصل در تاریخ ۴ هزار ساله خود همواره خانه پیروان بسیاری از گروه های دینی و قومی مختلف بوده است.

او گفت: «اما امروز این شهر از آن تنوعی که مدت ها از بابت آن شناخته می شد، تهی است.»

وی گفت که پیش از حکومت داعش ۵۰ هزار مسیحی در موصل زندگی می کردند. او یادآور شد که از زمان شکست آن گروه تاکنون، تنها حدود ۱۰۰ تن از آنها بازگشته اند.

به گفته کنّا، این امر عمدتاً به دلیل «تأثیر روانی منفی است که تروریست ها بر روح و روان جمعیت مسیحی به جای گذاشتند. افزون بر آن، احساس ناامنی حتی پس از پایان سلطه آن گروه نیز وجود دارد.»

وی بر اهمیت آشتی اجتماعی و ضرورت ایجاد یک فضای پایدار تأکید کرد؛ فضایی که حقوق ساکنان را، فارغ از پیشینه شان، تضمین می کند.

او گفت که دولت باید از حضور تاریخی مسیحیان در منطقه دشت های نینوا پاسداری کند. وی افزود که دولت همچنین باید با هر گونه تلاشی برای ایجاد تغییرات جمعیتی در آن منطقه مقابله کند.

«مردم باید به خانه بیایند»

کنّا گفت که مسیحیان منطقه القوش، قره قوش، بعشیقه، بحزانی، برطله، کرملس، بطنایه، تلسقف، و تلکیف در سال های اخیر به شهرهای خودشان بازگشته اند.

او تاکید کرد، اما تعداد آنها به دلیل کمبود خدمات عمومی و فرصت های شغلی همچنان محدود است. وی یادآور شد که بسیاری از این مردم به زندگی در مناطق محل سکونتشان - از جمله بغداد، اربیل، و دهوک - خو گرفته اند.

وی اظهار داشت که به منظور تسهیل بازگشت مسیحیانی که اموالشان را از دست داده اند و معیشت شان تحت تأثیر داعش قرار گرفته است، باید به آنها غرامت مالی پرداخت شود.

جورج شمعون کاکو، رئیس انجمن نیکوکارانه دشت های نینوا در شهرستان برطله، در این باره گفت که فضا برای بازگشت مسیحیان مناسب است. او آنها را تشویق کرد که به این آوارگی طولانی مدت خود خاتمه دهند.

کاکو، یک تاجر که مدیریت گروهی از شرکت های صنعتی مستقر در نینوا را بر عهده دارد، به دیارنا گفت که او از جمله نخستین افرادی بود که به خانه اش در دشت های نینوا بازگشت.

او گفت که شرکت های او اکنون به بازسازی محلی و بهینه سازی بخش خدمات کمک می کنند. وی یادآور شد که «اگر شرایط عادی و باثبات نمی بود، من گزینه بازگشت و از سر گیری کار را انتخاب نمی کردم.»

وی گفت: «دوران داعش سر آمده و نگرانی های امنیتی مدت هاست که از بین رفته است.» او افزود که مردم «نباید در بازگشت به خود تردید راه دهند.»