هفته گذشته با حمایت روسیه یک کنفرانس دو روزه در سوریه برگزار شد که هدف آن تسهیل بازگشت پناهجویان بوده است. کارشناسان امور سوریه به دیارنا گفتند این کنفرانس «هیچ ارزشی ندارد» چون کشورهای اصلی میزبان پناهجویان آن را تحریم کرده ‌اند.

کارشناسان این کنفرانس را نمایشی با پوشش ناشیانه از سوی روسیه، ایران و چین توصیف کردند که با هدف تسریع فرآیند بازسازی و قراردادهای پرسود همراه آن و همچنین تقویت سوریه بدون پاسخگویی در قبال جنایات این رژیم برگزار شده است.

محمد العبدالله، روزنامه ‌نگار سوری، به دیارنا گفت کنفرانسی که ۲۱ و ۲۲ آبان با موضوع بازگشت پناهجویان سوری در دمشق برگزار شده در شرایط کنونی «کاملاً بی ‌معنی» است چرا که هیچ چیز در سوریه عوض نشده است.

او گفت شرایطی که مردم غیرنظامی را به فرار از کشور و پناهجویی واداشته بود همچنان پابرجاست، به ‌ویژه دستگیری ‌های خودسرانه، سرکوب، قتل و فساد، که هنوز هم با حمایت کامل روسیه و ایران در جریان است.

او این پرسش را مطرح کرد: «چطور می ‌شود از آوارگان داخلی و پناهجویان خواست به شهرهایشان برگردند در حالی که همان شهرها امنیت ندارند و تقریباً هر روز شاهد دستگیری افراد، بمباران و حملات متعدد هستند؟»

عبدالله افزود قبل از اینکه حرفی از بازگشت پناهجویان زده شود، باید بحران آوارگی سوریه حل شود، بویژه در منطقه ادلب که بیش از سه میلیون پناهجویی سوری دارد.

سوریه همچنان ناامن است

عبدالله گفت سوریه همچنان آسیب ‌پذیر است و مردم در هیچ نقطه از این کشور در امان نیستند، به‌ ویژه در مناطق تحت نظارت رژیم که شاهد دستگیری‌ های خودسرانه و بی‌ توجهی همه‌ جانبه به مردم و نیازهایشان هستیم.

وی خاطرنشان کرد علی ‌رغم قول‌ های رژیم به مردم محلی، در نواحی روستایی دمشق و در استان جنوبی درعا امنیت به میزان چشمگیری تضعیف شده است که احتمال طغیان خشونت را افزایش می ‌دهد.

عبدالنبی بکار، پژوهشگر علوم سیاسی، کنفرانس مربوط به بازگشت پناهجویان سوری را «حرکتی ریاکارانه از سوی روسیه، ایران و چین» توصیف کرد.

او به دیارنا گفت این کنفرانس دو هدف اصلی داشته است.

بکار گفت یک هدف این کنفرانس مشروعیت ‌بخشی به بشار اسد، رئیس جمهوری رژیم سوریه، بوده است، گویی قتل عام غیرنظامیان و آوارگی ‌های اجباری اصلاً رخ نداده است. و هدف دیگر آن زمینه ‌سازی برای تقسیم قراردادهای بازسازی کشور است.

او گفت قراردادهای تأمین زیرساخت ‌های اولیه در این کنفرانس اعلام شده است و خاطرنشان کرد تزریق پول به سوریه برای بازسازی به بقای رژیم حاکم کمک می‌ کند.

به گفته برگزارکنندگان این کنفرانس، کشورهای همسایه بیشترین سهم پذیرش پناهجویان را دارند، اما از میان همه این کشورها، فقط لبنان و عراق نمایندگان خود را به کنفرانس فرستاده‌ اند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، ترکیه میزبان بیشترین تعداد پناهجویان سوری است و پس از آن لبنان و اردن رتبه ‌های بعدی را دارند. اما اردن در کنفرانس شرکت نکرده و ترکیه نیز که از جناح اپوزیسیون در سوریه حمایت می ‌کند دعوت نشده بود.

اتحادیه اروپا نیز به این دلیل که سوریه هنوز برای بازگشت پناهجویان امن نیست در این کنفرانس شرکت نکرد.

بکار گفت از سوی دیگر، بسیاری از کشورهایی که به کنفرانس دعوت شده ‌اند «هیچ ارتباطی به بحران پناهجویان سوری ندارند.»

او گفت که این موضوع باعث تردید در اعتبار کنفرانس می ‌شود.

کشورهای مذکور عبارتند از کوبا، الجزایر، نیجریه، قرقیزستان، کلمبیا، آرژانتین، سریلانکا و آبخاز.

بکار گفت برگزارکنندگان این کنفرانس با دعوت از هیئت‌ های نمایندگی این کشورها، سعی داشته ‌اند از آنها به عنوان پوششی برای مخفی کردن مقاصد خودشان در ارتباط با رژیم اسد استفاده کنند.

اکنون زمان مناسبی نیست

بکار هشدار داد دعوت از پناهجویان برای بازگشت به کشور پیش از مساعد شدن اوضاع مصداق «نقض قوانین بین‌المللی» است.

وی گفت که طبق الزام کنوانسیون‌ های بین‌ المللی، باید شرایط زندگی عادی برای غیرنظامیانی که بازمی ‌گردند فراهم شود، یعنی پایان دادن به عملیات‌های نظامی، تضمین امنیت و اطمینان از عدم آزار و اذیت مردم.

وی افزود مطابق با کنوانسیون ‌های بین ‌المللی، پناهجویانی که به کشور برمی‌گردند باید از دسترسی به خدمات و زیرساخت ‌های اساسی برخوردار باشند، که در حال حاضر به دلیل حجم ویرانی ناشی از جنگ چنین شرایطی فراهم نیست.

بشیر البسام، وکیل اهل سوریه، به دیارنا گفت سخنرانی بشار اسد در افتتاحیه کنفرانس «خنده ‌دار» بود، مخصوصاً آن قسمتی که کشورهای بی ‌طرف در جنگ را مسئول آوارگی مردم سوریه دانست.

بسام گفت اسد از آمریکا و کشورهای اروپایی نام برده است در حالی که این کشورها صدها هزار نفر از آوارگان سوری را به پناهندگی پذیرفته‌ اند تا از آنها در برابر اعمال رژیم سوریه محافظت کنند.

وی افزود بشار اسد همچنین ادعا کرده است که «میلیون‌ ها سوری» که در خارج از کشور زندگی می ‌کنند خواهان بازگشتند، که این گفته اصلاً صحت ندارد.