یونایتد، تیم تحقیقاتی سازمان ملل متحد برای ارتقاء پاسخگو کردن داعش در قبال جنایاتی که «دولت اسلامی» (داعش) مرتکب شده، یک بستر اینترنتی تازه را راه اندازی کرده است. هدف از این اقدام دریافت شهادت های نجات یافتگان و شاهدان عینی است.
علی البیاتی، سخنگوی کمیسیون مستقل حقوق بشر عراق، گفت که این بستر آنلاین دومین مرحله از کار آن تیم است.
او به دیارنا گفت که مرحله نخست به جمع آوری شواهد و مدارک اختصاص داشت. به گفته او، این کار از طریق نبش گورهای دسته جمعی قربانیان داعش انجام شد. این قربانیان در زمانی که آن گروه مناطق گسترده ای در شمال و غرب عراق را زیر سلطه خود داشت، کشته شده بودند.
او گفت که هدف این بستر اینترنتی جمع آوری گواهی های نجات یافتگان از چنگ داعش و نیز آن دسته از شاهدان عینی است که در آن زمان در مناطق تحت سلطه داعش زندگی می کردند.
البیاتی افزود که دلیل راه اندازی این بستر این بود که تیم مذکور در این زمان و به ویژه در میانه همه گیری ویروس کرونا نوپدید (کووید-۱۹) نمی تواند به همه قربانیان دسترسی پیدا کند.
وی گفت که استفاده از این بستر آنلاین آسان است و نشانه اینترنتی آن در وبسایت ها و صفحات رسانه های اجتماعی به صورت گسترده پخش شده است. دسترسی به این بستر به سادگی و حتی با اینترنت ضعیف نیز امکان پذیر است.
او گفت که این سایت شامل جعبه های ورودی برای دریافت شهادت های کتبی است. این سایت همچنین کاربران را قادر می سازد پیوست های مربوطه را بارگذاری کنند.
البیاتی افزود که این تیم بین المللی در برخی موارد از طریق یک بازدید میدانی یا تماس مستقیم با شاهدان ارتباط برقرار خواهد کرد.
به گفته او، احتمال دارد شهادت های مهمی از طریق این بستر دریافت شود؛ چرا که دسترسی به آن برای شهود آسان است و نیازی نیست که آنها برای بیان اظهاراتشان رنج سفر را بر خود هموار کنند.
چالش های جمع آوری اطلاعات
به رغم قابلیت بالقوه این بستر، برخی از نجات یافتگان داعش و کارشناسان فعالیت های این گروه تروریستی نسبت به مفید بودن آن ابراز تردید کرده اند. آنها در این رابطه به فقدان آشنایی با رسانه های اجتماعی و ضعف خدمات اینترنتی در عراق اشاره کرده اند.
محمد الزیدی، ساکن استان ذیقار، یکی از نجات یافتگان قتل عام پایگاه اسپایکر است. داعش در آن قتل عام بیش از ۱۵۰۰ تن از دانشجویان نیروی هوایی عراق را اعدام کرد. الزیدی می گوید که تا قبل از گفت و گو با دیارنا چیزی درباره این بستر جدید نشنیده بود.
الزیدی گفت که راه اندازی این بستر با پوشش گسترده رسانه ای همراه نبوده است. به باور او، خبر این موضوع به گوش مردم نرسیده است.
مهند عبدالحسین، رئیس بنیاد شهیدان ذیقار، به دیارنا گفت که این بستر آنلاین ممکن است برای کسانی که از خدمات اینترنتی برخوردارند و شیوه کار با فناوری ارتباطات را می دانند، مفید باشد.
با این وجود، وی از این بابت که این بستر ممکن است برای صدها تن از شاهدان ساکن در اردوگاه های آوارگان مفید نباشد، ابراز نگرانی کرد. به گفته او، در این اردوگاه ها هیچ گونه خدمات اینترنتی و یا دسترسی به فناوری پیشرفته، مانند رایانه و یا دستگاه های هوشمند، وجود ندارد.
او پیشنهاد کرد: «اگر این تیم بین المللی می خواهد به شواهد واقعی و مهم دسترسی پیدا کند، باید با مسئولان محلی و نهادهای معتبر، از جمله بنیاد شهیدان، ارتباط برقرار کند.»
او گفت که بنیاد شهیدان ذیقار انبوهی از اسناد و مدارک جنایات داعش را در اختیار دارد. وی افزود که این موضوع در مورد سرویس ضدتروریسم و سایر نهادهای عراقی، که با آن گروه جنگیدند و اطلاعات مربوط به جنایات آن را جمع آوری کردند، نیز صدق می کند.
وی همچنین بر لزوم سوال کردن از آن دسته از عناصر داعش که در زندان های عراق به دلیل ارتکاب جرایم تروریستی زندانی هستند، تأکید کرد. به گفته او، این افراد ممکن است بتوانند نام رهبران آن گروه در داخل و خارج از کشور را ارائه دهند.
حسین گفت که این تیم بین المللی همچنین باید از دادگاه های تحقیقات جنایی عراق نیز کمک بگیرد.
این تیم تحقیق بین المللی بر اساس قطعنامه شماره ۲۳۷۹ شورای امنیت سازمان ملل متحد در سال ۱۳۹۶ تشکیل شد. هدف از تشکیل این تیم، حمایت از تلاش های عراق برای پاسخگو کردن داعش در قبال جنایاتش علیه عراقی ها بود.
