کشاورزان منطقه القائم در استان انبار که توسط داعش از زمین های خود رانده شده اند، شکایت دارند که شبه نظامیان مورد حمایت ایران مانع از بازگشت آنها و پس گرفتن اموالشان شده اند.
نیروهای عراقی با پشتیبانی نیروهای بسیج مردمی (حشد الشعبی) سه سال پیش داعش را از بخش «طرح های کشاورزی» در جنوب منطقه بیرون راندند.
اما بیشتر این منطقه روستایی تحت نفوذ شبه نظامیانی که تحت نظارت نیروهای بسیج مردمی فعالیت می کنند باقی مانده است. برخی از این شبه نظامیان، به ویژه کتائب حزب الله، توسط ایران پشتیبانی می شود. شبه نظامیان این منطقه را به یک محدوده بسته نظامی تبدیل کرده اند.
ابوعلی، کشاورز محلی، که خواست از نام کامل وی استفاده نشود، به دیارنا گفت که وقتی داعش از منطقه وی بیرون رانده شد، خوش بین بود و امیدوار بود که برگردد و زمین خود را که تنها منبع درآمد او می باشد، زیر کشت ببرد.
با این حال، پس از شنیدن اینکه شبه نظامیان مستقر در منطقه، به این بهانه که مواد منفجره دست ساز و مین ها هنوز پاکسازی نشده اند، به مردم محلی اجازه بازگشت نمی دهند، ناامید شد.
وی گفت: «این چیزی بجز یک بهانه نیست، چرا که اکنون زمان زیادی از آزاد شدن منطقه می گذرد.» و اشاره کرد که فرصت کافی برای پاکسازی منطقه از هر مواد منفجره ای وجود داشته است.
به گفته ساکنان محلی، شبه نظامیان بر مقامات محلی القائم فشار وارد کرده اند و آنها را وادار کرده اند تا تسلیم خواسته های ساکنان آواره برای بازگشت سریع نشوند.
آنها به مناطق دیگر عراق اشاره کردند، جایی که شبه نظامیان مورد حمایت ایران کشاورزان را مجبور به پرداخت هزینه ماندن در خاک خود یا بازگشت به سرزمین خود کرده اند.
مسدود کردن زمین های کشاورزی توسط شبه نظامیان
غانم العابد، تحلیلگر سیاسی، به دیارنا گفت که این وضعیت تنها مختص مناطق کشاورزی القائم، که ساکنان آن سال ها پس از آزادسازی شهرهای خود هنوز در اردوگاه های آوارگی به سر می برند، نیست.
او گفت که ساکنان جرف الصخر، جنوب غربی بغداد، هم در همین وضعیت قرار دارند، چرا که شبه نظامیان از این منطقه به عنوان پایگاه عملیات خود استفاده می کنند.
وی گفت: «این موضوع دیگر سری نیست چون شبه نظامیان به رهبری كتائب حزب الله خانه ها و مزارع متعلق به ساکنان این مناطق را تصرف کرده و از آنجا به عنوان اردوگاه های نظامی و انبارهای اسلحه و تجهیزات استفاده می کنند.»
العابد گفت که شبه نظامیان در این مکان ها همچنین زندان ها و بازداشتگاه های مخفی دارند.
او گفت که علاوه بر تلاش برای تبدیل مناطق تحت نظارت خود به پایگاه های نظامی، شبه نظامیان همچنین به دنبال بهره برداری از منابع طبیعی در این مناطق هستند.
به گفته او، منطقه طرح های کشاورزی امکان سودآوری اقتصادی دارد و کتائب حزب الله و سایر شبه نظامیان در تلاش برای به دست آوردن آن هستند. وی افزود، همچنین موقعیت استراتژیک این منطقه در نزدیکی مرز با سوریه برای آنها اهمیت دارد.
وی خاطرنشان کرد که استقرار آنها در این منطقه می تواند باعث گسترش نفوذشان و تسهیل انجام عملیات های قاچاق شود.
در این منطقه علاوه بر دامپروری، صدها طرح کشاورزی، که شامل محصولات مختلفی از میوه و سبزیجات گرفته تا محصولات استراتژیک مانند گندم و جو، در حال اجراست.
معیشت در معرض خطر
مقامات منطقه القائم خواستار عقب نشینی شبه نظامیان مستقر از حدود ۵۰۰ طرح کشاورزی متعلق به کشاورزان محلی شده و گفته اند که این طرح ها علی رغم ثبات اوضاع امنیتی در این منطقه ناتمام مانده اند.
تقریباً ١ هزار ۶۰۰ طرح کشاورزی به دلیل خسارات وارده در جریان نبردها برای بیرون راندن داعش و کمبود برق در این منطقه به حالت تعلیق درآمدند.
غاضی فیصل حسین، مشاور مرکز مطالعات استراتژیک عراق گفت، کشاورزی در این قسمت از منطقه القائم منبع اصلی تأمین معیشت مردم محلی است که اکثر آنها کشاورزان ساده هستند.
وی به دیارنا گفت که برخی از آنها دامداری و زراعت می کنند، در حالی که بقیه در بخش تجارت صنعت کشاورزی فعالیت می کنند.
حسین گفت: «امروزه، صدها خانواده آواره قادر به بازگشت به خانه های خود و کار در سرزمین هایشان، که منبع اصلی درآمدشان است، نیستند.»
او گفت: «كتائب حزب الله، و سایر شبه نظامیان [همسو با ایران]، زندگی اقتصادی را در این منطقه و مناطق دیگر مختل کرده و خسارات زیادی به اقتصاد محلی وارد می کنند.»
به گفته او «شبه نظامیان از ثروت و منابع عمومی در جهت منافع خود و قاچاق مواد مخدر» و سایر کالاهایی که برایشان سود مالی داشته باشد استفاده می کنند و «این به زیان كشور و اقتصاد ملی است.»
او گفت: «این که شبه نظامیان به زور مهار اموال مردم را در دست بگیرند یک تخلف جدی و بزرگ است. مردم نباید بی خانمان بمانند و به زور از مناطق سکونت خود رانده شوند و از حق بازگشت و ادامه کار و زندگی عادی خود محروم شوند.»