کارشناس مشهور افراط ‌گرایی هشام الهاشمی روز دوشنبه (۶ ژوئیه) در بیرون از خانه خود در بغداد مورد اصابت گلوله قرار گرفت و مدت کوتاهی پس از آن در بیمارستان محلی درگذشت.

الهاشمی صدای نیرومندی علیه جناح‌های افراطی از جمله داعش بود، اما در عین حال اغلب رسانه‌ها و دولت‌های خارجی در مورد سیاست داخلی عراق و شبه‌نظامیان تحت حمایت ایران با او مشورت می‌کردند.

او روابط صمیمانه‌ای با عالی‌ترین تصمیم‌گیران از جمله رئیس جمهور برهم صالح داشت، اما احزاب رقیب و گروه‌های مسلح نیز به او اعتماد داشتند و از او به عنوان میانجی استفاده می‌کردند.

بازپرس اختصاص یافته به این قتل به خبرگزاری فرانسه گفت الهاشمی، ٤۷ ساله از خانه خود در شرق بغداد بیرون آمد و داشت سوار خودرویش می‌شد که سه فرد مسلح سوار بر دو موتورسیکلت از فاصله چند متری به او شلیک کردند.

این بازپرس گفت الهاشمی زخمی شد و در پشت خودرویش پناه گرفت، اما افراد مسلح به او نزدیک شدند و چهار بار به سرش شلیک کردند.

یک منبع پزشکی در بیمارستان به خبرگزاری فرانسه گفت الهاشمی متحمل زخم گلوله در چند قسمت بدنش شده است.

سعد معن، رئیس اداره دفتر رسانه‌ای وزارتخانه گفت: او درگذشته است و اکنون جسدش در سردخانه بیمارستان قرار دارد.

آشنا با تهدیدات

الهاشمی که در بغداد بزرگ شده بود، کتاب‌های زیادی درباره افراط ‌گرایی منتشر کرد، سپس به همکاری با مراکز پژوهشی برتر از جمله چتهام هاوس در لندن و اخیراً مرکز سیاست جهانی در واشنگتن دی سی پرداخت.

او شدیداً طرفدار اعتراضات مردمی بود که در ماه اکتبر در سراسر بغداد و جنوب عراق در اعتراض به فساد، ناکارآمدی و سرسپردگی دولت به کشور همسایه یعنی ایران رخ داد.

بیش از ۵۰۰ نفر در خشونت‌های مربوط به اعتراضات جان خود را از دست دادند، از جمله چندین فعال برجسته که در بغداد، بصره در جنوب و سایر شهرهای درگیر تجمعات به قتل رسیدند.

بجز این موارد، قتل ‌های سیاسی سطح بالا در سال‌های اخیر به ‌ندرت رخ داده است.

اما الهاشمی با تهدیدات بیگانه نبود.

در پی این حمله، فعالان در رسانه‌های اجتماعی پیام‌هایی از الهاشمی را به اشتراک گذاشتند که تأیید کرده بود از سوی کتائب حزب الله، قدرتمندترین گروه شبه‌نظامی طرفدار ایران در عراق تهدید به مرگ شده است.

قتل او موجی از شوک را در سرتاسر عراق به راه انداخته است. از معترضین و فعالان گرفته تا سفیران خارجی و سازمان ملل متحد که بسیاری از آنها به‌سرعت برایش اعلام سوگواری کردند.

حریث حسن، پژوهشگر دانشگاهی قبل از رسیدن به مقام مشاور نخست وزیر فعلی عراق، نوشت: بزدلان، هشام الهاشمی، دوست من و یکی از درخشان‌ ترین محققان عراق را کشتند. از شنیدن این خبر شوکه شده‌ام.

منتقد صریح شبه ‌نظامیان تحت حمایت ایران

غانم العباد، تحلیلگر سیاسی به دیارنا گفت ترور الهاشمی به منزله از دست دادن شخصیتی برجسته است که درکی عینی و حرفه‌ای درخصوص موضوعات مختلف امنیتی داشت.

او گفت وی تخصصی منحصر به فرد و گسترده در زمینه سازوکار درونی گروه‌های مسلح داشت و با ارائه مشاوره، اطلاعات و تحلیل اطلاعات، شدیداً از نیروهای امنیتی در جنگ علیه تروریسم پشتیبانی می‌کرد.

او گفت این قربانی همچنین به خاطر عقاید آزاد و جسورانه خود علیه نفوذ فزاینده اعضای شبه‌نظامی تحت حمایت سپاه و تلاش آنها برای تضعیف ثبات و امنیت [عراق] شناخته شده بود.

العباد گفت الهاشمی شدیداً از حملات موشکی این گروه‌ها به مراکز دولتی و مراکز دیپلماتیک و نظامی خارجی انتقاد می‌کرد و به بی‌اعتنایی آنها به جان غیرنظامیان و تهدید حاکمیت [عراق] اشاره می‌نمود.

او افزود ترور وی ادامه جنایات هولناکی است که از اکتبر سال گذشته توسط شبه‌نظامیان علیه تظاهرکنندگان و فعالان جوان صورت گرفته است.

وی گفت اعضای عراقی دولت در سایه که دستور کار ایران را به پیش می‌برند می‌خواهند از طریق این ترورها عراق را به هرج و مرج بکشانند و ترور را گسترش دهند تا صداهایی را که خواستار حاکمیت قانون و خاتمه دادن به مالکیت غیرقانونی سلاح هستند خاموش کنند.

العباد از مصطفی کاظمی، نخست وزیر خواست تا از اختیارات و مسئولیتهای قانونی خود برای مهار نفوذ این گروه‌ها و فعالیت‌های غیرقانونی آنها استفاده کند و تأکید کرد که مردم از هر گامی که در این زمینه برداشته شود حمایت خواهند نمود.

عمل بزدلانه

کاظمی سوگند یاد کرد قاتلان الهاشمی را وادار خواهد کرد پاسخگوی عملشان باشند.

کاظمی در بیانیه‌ای گفت: ما به قاتلان او قول می‌دهیم که آنها را تعقیب خواهیم کرد تا به شکلی عادلانه مجازات شوند. ما حتی برای یک ثانیه اجازه نخواهیم داد ترور دوباره به عراق برگردد.

او گفت: ما تمام تلاش خود را خواهیم کرد تا مالکیت سلاح را فقط به دولت محدود کنیم و اجازه ندهیم هیچ نیرویی فراتر از قانون باشد.

جنین هنیس پلاسچارت، مقام عالی سازمان ملل متحد در عراق این قتل را عملی بزدلانه و شنیع خواند.

او نوشت: ما به خانواده و عزیزانش صمیمانه تسلیت می‌گوییم. من از دولت می‌خواهم عاملان را به سرعت شناسایی کرده و به پیشگاه عدالت بیاورد.

الهاشمی چندین کتاب در مورد گروه‌های تندرو نوشته است از جمله جهان داعش و داعش از درون، همچنین صدها مقاله و مطالعه نگاشته که جدیدترین آنها مطالعه‌ای بود که از افزایش اختلافات بین جناح‌های نیروی بسیج مردمی خبر می‌داد.