کارشناسان می‌گویند که تظاهرات مردمی در مناطق شیعه‌نشین جنوب عراق که در آن مخالفت‌های معترضان با نفوذ فزاینده ایران در کشورشان به نمایش گذاشته شده است، نشان دهنده شکست و ناکامی راهبرد ایران برای جلوه دادن خود به عنوان حامی شیعیان عراق محسوب می‌شود.

ایران از مدت‌ها پیش کوشیده است که با ایجاد شبه‌نظامیان وفادار به خود و گسترش نفوذ خود بر علمای شیعه در نجف، نفوذش در عراق را تحکیم و تثبیت کند.

اکنون غازی فیصل حسین، مشاور مرکز راهبردی عراق، به دیارنا می‌گوید که به رغم این تلاش‌ها، نفوذ ایران همچنان جزئی و بسیار ضعیف است.

وی گفت که شیعیان عراق در عین داشتن هویت نیرومند عربی، پیوندهای نزدیکی نیز با نجف دارند.

او گفت که این پیوندها «به رغم تلاش‌های مداوم ایران و ماموران آن در اعمال و اجرای دکترین ولایت فقیه در شیعیان به هر قیمت ممکن - آن هم نه تنها در عراق بلکه در سراسر منطقه و جهان - پیوندهایی بسیار محکم و ژرف هستند.»

ولایت فقیه مبتنی بر بیعت و وفاداری نسبت به علی خامنه‌ای، رهبر ایران، است.

حسین گفت که رژیم ایران «فعالانه در تلاش است تصویر نادرستی را ارائه دهد که بر اساس آن همه شیعیان از ایران حمایت می‌کنند و یا به خامنه‌ای وفادار هستند. این در حالی است که در واقعیت تنها افراد و گروه‌های خاصی دستور کار ایران را پذیرفته‌اند.»

حسین گفت که علمای دینی در نجف با قاطعیت و استوار در برابر ولایت فقیه ایستاده‌اند و حوزه [نجف] نیز اندیشه‌هایی مانند مدرنیته و وفاداری به میهن را ارج می‌نهد.

او گفت که این رویکرد از طریق «مواضع خردمندانه» اتخاذ شده توسط آیت‌الله العظمی علی سیستانی، عالی‌ترین مرجع مذهبی شیعه در عراق، مشاهده می‌شود.

او گفت که برای نمونه، در جریان اعتراضات مردمی در عراق آیت‌الله سیستانی حملات انجام شده علیه معترضان عراقی را محکوم و «از مطالبات مشروع مردم عراق برای احقاق حقوق‌شان پشتیبانی کرد.»‌

حسین گفت که «اظهارات میهن‌پرستانه و منطقی [سیستانی] که مورد استقبال پیروان همه مذاهب و فرق عراق قرار گرفت، تاثیری آرامش‌بخش داشت و به جلوگیری از سقوط کشور به ورطه هرج و مرج،‌ یعنی همان چیزی که ایران می‌خواست، کمک کرد.»

وی گفت: «این موضع‌گیری‌ها تفاوت بنیادین میان مرجعیت مذهبی در نجف با نهاد مذهبی مستقر در [قم] - که ایدئولوژی و اقدامات آن با مخالفت عراقی‌ها و ایرانی‌ها روبه‌رو شده است - را به نمایش می‌گذارد.»‌

نفوذ رو به کاهش ایران

غیث التمیمی، پژوهشگر و از علمای پیشین حوزه نجف، در این باره گفت که نفوذ ایران در شهرهای عمدتا شیعه‌نشین عراق «به میزان چشمگیری ضعیف شده است.»

او به دیارنا گفت: «مردم دیگر دروغ‌های ایران را باور نمی‌کنند.»‌ وی افزود که دیگر نمی‌شود که مردم را با شعارهایی که رژیم در دفاع از اقدامات و ایدئولوژی خود می‌دهد، فریب داد.

التمیمی گفت: «شیعیان عراق اکنون سرسخت‌ترین مخالفان دستور کار ایران هستند؛ دستور کاری که به عنوان یک اقدام فرصت‌طلبانه برای از بین بردن هویت ملی مردم عراق و سلب فرهنگ، تاریخ، و حس هویت‌شان از آنها شناخته شده است.»‌

او گفت که رژیم ایران می‌خواهد شیعیان عراق را در منطقه و در جامعه جهانی منزوی کند «تا به این ترتیب، کنترل منابع و ثروت آنها را به دست بگیرد.»

التمیمی گفت که اعتراضات مردمی پیام روشنی مبنی بر محکومیت سپاه پاسداران «و حمایت آن از شبه‌نظامیانی که در خدمت منافع ایران هستند و مستقیما مسئول سرکوب و فقر به شمار می‌آیند» را فرستاده است.

وی افزود که ایران توانایی خود در به دست آوردن پشتیبانی و اعتماد شیعیان عراق و همچنین لبنان، سوریه و مناطق دیگر را از دست داده است، که این نتیجه «مداخله و سیاست‌های زیان‌باری است که چیزی جز مصیبت و بحران برای این منطقه به ارمغان نیاورده است.»

عراقی‌ها فعالیت‌های سپاه پاسداران را محکوم می‌کنند

مثال الالوسی، نماینده سابق پارلمان عراق، به دیارنا گفت که اقشار مختلف مردم عراق فعالیت‌های سپاه پاسداران و شبه‌نظامیان وابسته به آن را محکوم می‌کنند.

وی گفت که شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران به خاطر جنایات‌شان و نیز تخطی از قوانین بین‌المللی، و در نتیجه تضعیف ثبات منطقه‌ای و ترویج فرقه‌گرایی، یک «تهدید تروریستی جهانی» محسوب می‌شوند.

او گفت که اقدامات مخرب سپاه پاسداران «آن را به دشمن شماره یک ملت در عراق تبدیل کرده است؛ چرا که این نهاد، سلاح‌های مرگبار را در اختیار شبه‌نظامیان عراقی قرار می‌دهد و به آنها کمک می‌کند که در تلاش برای پاسداری از نفوذ ایران [در عراق]، فساد و نفوذ خودشان را نیز گسترش دهند.»

الالوسی گفت که سپاه پاسداران در چهارچوب اقدامات خود برای حمایت از این شبه‌نظامیان طی دو سال گذشته به آنها برای ایجاد یک «سامانه الکترونیکی یکپارچه» در منطقه جرف الصخر، در جنوب بغداد، کمک و پشتیبانی تخصصی ارائه کرده است.

او گفت که این امر شبه‌نظامیان را قادر می‌سازد تا تماس‌ها و ارتباطات میان نهادهای رسمی عراق را شنود و رهگیری کرده و علیه مقامات عراقی و نیز دیپلمات‌ها و سفارتخانه‌های خارجی جاسوسی کنند که این امر «نقض جدی حاکمیت ملی و روابط خارجی کشور» است.