ده‌ها حساب کاربری رسانه‌های اجتماعی مستقر در روسیه و ایران که متعلق به شبکه‌های اجراکننده کارزارهای نفوذ و تاثیرگذاری بر افکار عمومی بودند، توسط فیسبوک و با هدف مبارزه با اعمال نفوذ و دستکاری خارجی و انتشار اخبار نادرست در این بستر رسانه اجتماعی، مسدود شده‌اند.

فیسبوک روز سه شنبه (۵ مه) با اعلام این خبر در تارنمای خود گفت که این حساب‌‌های کاربری را در ماه آوریل و در چهارچوب تلاش‌های خود برای پاکسازی بسترهای اجتماعی خود از اطلاعات گمراه‌کننده و حساب‌های کاربری دروغ، که برای مختل کردن انتخابات و به طور کلی جامعه ایجاد شده‌اند، مسدود کرده است.

به گفته فیسبوک، حساب‌های مسدود شده -- که شمار آنها به صدها عدد می‌رسد -- در فیسبوک و اینستاگرام، که آن نیز متعلق به فیسبوک است، فعال بودند و با هشت شبکه ارتباط داشتند.

شرکت فیسبوک علاوه بر مسدود کردن این حساب‌های کاربری روسی و ایرانی، که به گفته این شرکت مطالب‌شان بر امور بین‌المللی متمرکز بود، دو شبکه را در جمهوری گرجستان و دو شبکه دیگر را نیز در ایالات متحده متلاشی کرده است.

فیسبوک می‌گوید اطلاع حاصل کرده است به رغم آن که همه این شبکه‌ها پیش از آغاز این همه‌گیری ایجاد شده‌اند، اما افرادی که در این کارزارهای پخش اخبار نادرست مشارکت داشته‌اند با فرصت‌طلبی برای جلب مخاطب و جذب آنها به محتوای‌شان، اقدام به انتشار مطالب مرتبط با ویروس کرونا می‌کردند.

فیسبوک با انتشار بیانیه‌ای گفت: «ما می‌دانیم که افراد تلاش می‌کنند تا دیگران را -- با روش‌هایی مانند عملیات فیشینگ، کلاهبرداری، و یا نفوذ -- گمراه کنند و می‌کوشند تا از بحران‌ها به عنوان ابزار برای رسیدن به اهداف‌شان استفاده کند. در این میان، همه‌گیری ویروس کرونا نیز تفاوتی با [بحران‌های دیگر] ندارد.»

«رفتار نامعتبر»

فیسبوک در روسیه ۴۶ صفحه، ۹۱ حساب کاربری فیسبوک، دو گروه، و یک حساب کاربری اینستاگرام را حذف کرد. این شبکه که تمرکز آن بر محدوده گسترده‌ای از مناطق سراسر جهان قرار داشت، مطالب خود را به زبان‌های روسی، انگلیسی، آلمانی، اسپانیولی، فرانسوی، مجارستانی، صربستانی، گرجستانی، بهاسا یا اندونزیایی، و فارسی منتشر می‌کرد.

شرکت فیسبوک، که در ایالات متحده مستقر است، گفت: «تحقیقات ما این فعالیت را به افرادی در روسیه، در منطقه دنباس اوکراین، و دو سازمان رسانه‌ای در کریمه -- به نام‌های نیوزفرانت و سَوت‌فرانت -- مرتبط می‌داند. ما این شبکه را در جریان تحقیقات داخلی‌مان در مورد رفتارهای غیرواقعی هماهنگ شده مشکوک در منطقه شناسایی کردیم.»

در همین حال، در ایران، ۱۱۸ صفحه، ۳۸۹ حساب کاربری فیسبوک، ۲۷ گروه، و شش حساب کاربری اینستاگرام حذف شد.

به گفته فیسبوک، این مطالب از ایران منتشر می‌شد و تمرکز آن بر کشورهایی مانند الجزایر، بنگلادش، بوسنی، مصر، غنا، لیبی، موریتانی، مراکش، نیجریه،‌ سنگال، سیرالئون، سومالی، سودان، تانزانیا، تونس، آمریکا، بریتانا، و زیمبابوه قرار داشت.

فیسبوک گفت: «تحقیقات ما نشان دادند که این فعالیت با صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ارتباط داشته است.»

مبارزه‌ای که ادامه دارد

اقدام فیسبوک تازه‌ترین گام برداشته شده توسط این شبکه اجتماعی برای مقابله با دستکاری خارجی، شامل تلاش‌های انجام شده برای رواج ساختگی برخی پیام‌های سیاسی خاص و معمولا همراه با اطلاع‌رسانی نادرست است.

فیسبوک در ماه فوریه گفت که در تازه‌ترین تلاش خود برای ریشه‌کنی فریبکاری و انتشار اخبار نادرست در آن شبکه اجتماعی، ده‌ها حساب کاربری مرتبط با سازمان اطلاعات نظامی روسیه را مسدود کرده است.

آن شبکه مستقر در روسیه که شامل ۸۷ حساب کاربری فیسبوک و نیز چهار حساب اینستاگرام بود، عمدتا بر اوکراین و کشورهای همسایه تمرکز داشت و مطالبی را در مورد جنگ سوریه، تنش‌های قومی در کریمه، و سرنگونی یک هواپیمای خطوط هوایی مالزی در سال ۲۰۱۴ در اوکراین منتشر کرده بود.

این شرکت در ماه اکتبر سال گذشته نیز گفت که چندین حساب کاربری مرتبط با روسیه را که صاحبان‌شان تلاش کرده بودند در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ آمریکا مداخله کنند، مسدود کرده است.

فیسبوک همچنین در ماه مه ۲۰۱۹ و همزمان با یک کارزار ادامه‌دار نفوذ مخرب، که مناطق مختلف از جمله آسیای میانه را هدف قرار داده بود، چندین صفحه، گروه، و حساب کاربری که منشأ آنها روسیه بود را حذف کرد.

این شرکت همچنین در ماه مارس ۲۰۱۹ بیش از ۲۶۰۰ صفحه، گروه، و حساب کاربری مستقر در روسیه را که در اقدامات نفوذ شریرانه هماهنگ در فیسبوک و اینستاگرام مشارکت داشتند، حذف کرد.

فیسبوک همچنین در ماه آوریل ۲۰۱۸ از بستن صدها حساب کاربری فیسبوک و اینستاگرام مرتبط با یک «کارخانه ترول‌ها (اوباش اینترنتی)» روسی متهم به تلاش برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی در سراسر جهان خبر داده بود.