رژیم ایران از مدت‌ها پیش زرادخانه موشکی خود را به عنوان یک نیروی بازدارنده و توانایی پدافندی نیرومند تبلیغ کرده است.

اما تحلیلگران سیاسی می‌گویند که این رژیم طی یک دهه گذشته مقیاس برنامه موشکی‌اش را به حدی گسترش داده که مشخص شده است انگیزه‌های واقعی این اقدام اهداف توسعه‌طلبانه و منافع اقتصادی هستند.

به گفته تحلیلگران مستقل، زرادخانه ایران از هزاران فروند موشک بالستیک و کروز، که برخی از آنها می‌توانند اهداف را در فواصل دست‌کم ۲ هزار کیلومتری هدف قرار دهند، تشکیل شده است.

در ماه ژانویه خبرگزاری تسنیم ایران، که روابط نزدیکی با سپاه پاسداران دارد، با انتشار تصاویری مدعی شد که آن تصاویر «شهرهای موشکی» گسترده زیرزمینی را نشان می‌دهند.

به گزارش رادیو فردا، سپاه پاسداران طی شش سال گذشته مدعی ساخت سه «شهر موشکی» زیرزمینی شده و پیشتر تصاویری از تونل‌های مملو از موشک‌های مختلف را منتشر کرده است.

امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران، گفته است که انبارهای موشکی ایران به صورت سنگرهایی در عمق ۵۰۰ متری زیر کوه‌ها در نقاط مختلف کشور ساخته شده‌اند.

ارسال اسلحه برای نیروهای نیابتی منطقه

ایران علاوه بر انباشتن جنگ‌افزارها، یکی از بزرگترین توسعه‌دهندگان موشک و فناوری موشکی است. شرکا و شبه‌نظامیان نیابتی ایران، از جمله حزب‌الله لبنان و رژیم سوریه مرتبا سلاح‌های ساخت ایران را دریافت می‌کنند.

حاجی‌زاده در سال ۲۰۱۱ در جریان یک مصاحبه با تسنیم گفته بود که کارخانه‌های تولید موشک با کمک ایران در سوریه در دست ساخت هستند و موشک‌های طراحی شده توسط ایران در آنجا تولید می‌شوند.

ایران همچنین به گروه حوثی‌ها (انصارالله) در یمن نیز موشک‌ها بالستیک و کروز پیشرفته و همچنین هواپیماهای بدون سرنشین (پهپادهای) دوربرد را تحویل داده است.

شبه‌نظامیان عراقی همپیمان ایران از جمله تازه‌ترین دریافت‌کنندگان موشک‌ها ودیگر پرتابه‌های کوچک ساخت ایران هستند و از آنها علیه اماکن و تاسیسات نظامی و دیپلماتیک عراقی و آمریکایی استفاده کرده‌اند.

تحلیلگران می‌گویند که اقدام سپاه در انتقال فناوری موشکی‌اش در سراسر منطقه نشان دهنده برنامه ایران برای گسترش ناآرامی‌ها و نیز آمادگی آن کشور برای درگیری احتمالی در آینده است.

امیررضا تقی‌پوریان، یک تحلیلگر سیاسی مقیم ایران، می‌گوید: «سپاه نگران تغییر معادلات در منطقه است. تحلیل فرماندهان سپاه پاسداران این است که بالاخره بین ایران و آمریکا درگیری نظامی جدی اتفاق خواهد افتاد.»

او به دیارنا گفت: «انتقال موشک‌ها به منطقه و تقویت نیروهای شبه‌نظامی نیابتی با این هدف انجام می‌شود که اگر در آینده جنگی اتفاق افتاد، بتوانند از این امکانات هم استفاده کنند و جنگ را به کل منطقه گسترش دهند.»

بااین حال، تقی‌پوریان این طرح را «نشانه ناپختگی فرماندهان سپاه» دانست و آن را رد کرد.

او با اشاره به پیامدهای کشتن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، گفت: «اگر روزی درگیری میان ایران و آمریکا صورت گیرد، شبکه متحدان منطقه‌ای ایران به سرعت از هم می‌پاشد.»

تقی‌پوریان در توضیح این مطلب گفت: «با مرگ او نفوذ ایران در میان گروه‌های شبه‌نظامی متحدش کاهش یافته و دچار از هم‌گسیختگی جدی شدند و حتی معلوم نیست که آیا این وضعیت ترمیم خواهد شد یا نه.»

وی گفت که نهایتا این به اصطلاح همپیمانان ایران هم منافع خودشان را دارند.

منافع سیاسی و اقتصادی

تقی‌پوریان گفت که توسعه برنامه موشکی ایران ریشه در ایدئولوژی توسعه‌طلبانه رژیم «که بخشی از هویت آن شده است» دارد.

وی گفت: «اما ادعاهای ایدئولوژیک تنها دلیل ادامه سیاست توسعه‌طلبانه نیست. منافع سیاسی و اقتصادی هنگفتی پشت این ماجرا هست.»

تقی‌پوریان گفت: «سپاه به عنوان یک گروه مافیایی نظامی، سیاست و منافع اقتصادی ایران را به گروگان گرفته است.»

وی افزود: «برنامه موشکی سپاه میلیاردها دلار بودجه عمومی را در سال‌های [اخیر] بلعیده است.»

«بر اساس برآوردی که چند سال پیش منتشر شد، هزینه برنامه موشکی ایران در سال ۲۰۱۷ حدود ۲۱ میلیارد دلار بود. در حالی که، کل درآمد نفت ایران در همین سال حدود ۵۷ میلیارد دلار بوده است.»

«به همین دلیل برنامه موشکی سپاه بدون در نظر گرفتن منافع اقتصادی و همچنین سیاسی قابل درک نیست.»

پای میلیاردها دلار در میان است

سیاوش میرزاده، فعال سیاسی مقیم تهران، به دیارنا گفت که وقتی صحبت از سیاست‌های نظامی ایران به میان می‌آید، منافع اقتصادی عمده‌ای پشت صحنه وجود دارند.

او گفت که علاوه بر هزینه تولید موشک‌ها، «مخفی‌ کردن زراد‌خانه‌های موشکی هم میلیاردها دلار هزینه دارد و پیمانکارهای سپاه چند برابر هزینه واقعی پول می‌گیرند.»

«این هم نکته مهمی است که یک کشور موشک‌هایش را در داخل خاک خودش و زیرزمین مخفی کند!»

او گفت: «از یمن تا سوریه و غزه همه گروه‌های نیابتی و مورد حمایت ایران از این موشک‌ها دریافت می‌کنند. در بعضی مناطق، سپاه پاسداران به تولید این موشک‌ها در خارج از مرزهای ایران نیز کمک کرده است.»

میرزاده گفت:‌ «هزینه برنامه هسته‌ای ایران میلیاردها دلار بیش از هزینه واقعی راه‌اندازی یک نیروگاه اتمی بوده است. این میلیاردها دلار پول ناپدید نمی‌شود، بلکه به جیب همین گروه‌های مافیایی سرازیر می‌شود.»

او گفت که سپاه پاسداران بی‌ثباتی و مناقشه در منطقه را به عنوان راهی برای توسعه نفوذ خود تشویق می‌کند.

وی گفت: «هرچه این مافیا بزرگتر می‌شود، درآمد آن بیشتر خواهد شد و وسوسه گسترش نفوذ در دیگر نقاط جهان را خواهد داشت.»

«وقتی خبری درباره آفریقا یا آمریکای لاتین می‌شنوید و می‌فهمید که نیروی قدس در آنجا هم اقداماتی کرده، نباید تعجب کنید.»