مصطفی کاظمی رئیس سازمان جاسوسی، سومین نامزد امسال برای پست نخست وزیری عراق، یک مدیر عملگرا است که روابطش با واشنگتن و تهران می تواند به عبور دادن عراق از بحران های مختلف کمک کند.
این رئیس سرویس ملی اطلاعات عراق روز پنجشنبه (۹ آوریل) توسط رئیس جمهور برهم صالح در مراسمی با حضور وزرا، رقبای سیاسی و حتی نماینده سازمان ملل در عراق معرفی شد که نشان دهنده حمایت از این شخصیت اسرارآمیز دارد.
کاظمی که در سال ۱۹۶۷ در بغداد متولد شده است در عراق به تحصیل حقوق پرداخت اما برای فرار از سرکوب های صدام حسین دیکتاتور اسبق به اروپا رفت و به عنوان روزنامه نگار مخالف فعالیت کرد.
کاظمی پس از سقوط صدام حسین در سال ۲۰۰۳ برای کمک به راه اندازی شبکه رسانه ای عراق بازگشت و جنایات رژیم گذشته را در بنیاد حافظه عراق آرشیو کرد و به عنوان وکیل حقوق بشر به فعالیت پرداخت.
اما در سال ۲۰۱۶ در یک جهش شغلی، در اوج جنگ علیه «دولت اسلامی» (داعش) توسط نخست وزیر وقت، حیدر العبادی، به عنوان رئیس سازمان ملی اطلاعات انتخاب شد.
منابع نزدیک به کاظمی می گویند، در این جا بود که او روابط نزدیک خود با بازیگران کشورهای کلیدی از جمله واشنگتن، لندن و کشورهای نزدیکتر را برقرار کرد.
یک منبع سیاسی و از دوستان او به خبرگزاری فرانسه گفت: «او ذهنیتی عملگرا دارد و با تمام بازیگران اصلی صحنه عراق در ارتباط است و روابط خوبی با آمریکایی ها دارد و اخیرا توانسته است روابط خود با ایران را نیز دوباره ترمیم کند.»
این روزنامه نگار سابق بویژه روابط نزدیکی با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان دارد.
در ویدئویی از سفر او به ریاض پس از انتصاب، ولیعهد عربستان دیده میشود که او را به گرمی در آغوش میکشد.
اما این مرد اصلاح کرده با موهای مرتب و شقیقه های سفید اغلب در سایه بوده است.
اجماع «بی سابقه»
کاظمی ابتدا در سال ۲۰۱۸ برای پست نخست وزیری مطرح شد اما بلوک های سیاسی به جای او عادل عبدالمهدی را به عنوان سرپرست نخست وزیری انتخاب کردند که در ماه دسامبر پس از ماه ها تظاهرات استعفا داد و قرار است کاظمی جایگزین او شود.
نام این رئیس اطلاعات دوباره چند ماه پیش به عنوان گزینه مطلوب برهم صالح مطرح شد اما یک مشاور سیاسی نزدیک به مذاکرات به خبرگزاری فرانسه گفته است که او در مورد قبول این ریسک مردد بوده است.
این مشاور می گوید، بعد از شکست دو نامزد -- عدنان الزرفی نماینده مجلس و محمد علاوی وزیر سابق -- «نمی خواست این پیشنهاد را مگر در صورت اطمینان (از موفقیت) قبول کند.»
علاوی نتوانست در مهلت ۳۰ روزه کابینه تشکیل کابینه دهد و الزرفی روز پنجشنبه زیر فشار احزاب شیعه نزدیک به ایران که این نماینده مجلس را به واشنگتن بسیار نزدیک می بینند استعفاء داد.
در ماه ژانویه، همین جناحها کاظمی را به دست داشتن در و حمله پهپادی آمریکا که منجر به کشته شدن ژنرال ایرانی قاسم سلیمانی و فرمانده عراقی ابومهدی المهندس در بغداد شد متهم کردند.
این مشاور و دیپلمات مستقر در بغداد به خبرگزاری فرانسه گفت، از آن زمان کاظمی از طریق محمد الهاشمی رئیس ستاد پرنفوذ سرپرست نخست وزیری تلاش کرد تا روابط خود را با ایران و تمام متحدانش در عراق ترمیم کند.
این مشاور گفت، با توجه به حضور صوری جناحهای هوادار تهران «اکنون در مورد کاظمی اجماع بی سابقهای در میان جناحهای شیعه وجود دارد.»
«مذاکره کننده عالی»
این موجب می شود که کاظمی نسبت به دو نامزد قبلی بخت بیشتری داشته باشد، اما هنوز با چالشهای زیادی روبروست.
اقتصاد عراق به خاطر سقوط قیمت نفت و تلاش برای جلوگیری از گسترش ویروس جدید کرونا که بیش از ۶۰ نفر را در این کشور به کشتن داده، بسیار ضعیف شده است.
تنش ها بین تهران و واشنگتن بالا گرفته و به نظر می رسد که آمریکا آماده است به خاطر روابط نزدیک عراق با ایران، موضع شدیدتری در قبال این کشور اتخاذ کند.
ناظران می گویند، شخصیتی مانند کاظمی می تواند رابط مناسب برای عبور دادن عراق از میان این بحران ها باشد.
توبی داج رئیس مرکز خاورمیانه دانشگاه اقتصاد لندن گفت: «کاظمی یک مذاکره کننده عالی و بازیگری به شدت زیرک است.»
او تا ۹ ماه مه فرصت دارد تا با احزاب ناهماندیش عراق مذاکره و کابینه خود را به مجلس ۳۲۹ عضوه این کشور معرفی کند.
داج می گوید: «عراق دیگر وقتی ندارد و مخاطرات بسیار بیشتر شده است.»
او به خبرگزاری فرانسه گفت: «اگر نامزدی کاظمی هم به خطا رود، پیامدهای بسیار شدیدتری در سطح بینالمللی و داخلی، سیاسی و اقتصادی نسبت به دو شخصیت تقریبا دون پایه تر (قبلی) خواهد داشت.»