برپایه ارزیابی مقامات، بقایای حداقل 14 هزار قربانی داعش در گورهای دسته جمعی در سراسر عراق مدفون شده اند و مقامات کماکان گورهای دسته جمعی جدید کشف می کنند.
روز 18 دسامبر پلیس فدرال یک گور دسته جمعی در منطقه الحویجه استان کرکوک در غرب کشف کرد.
معن الحمدانی، یکی از اعضای شورای استانی کرکوک در گفتگو با دیارنا گفت که این گور در نزدیکی روستای ابو الجیس در منطقه ای واقع شده است که مردم محلی به آن جنگل البعیر می گویند و در بخش اداری العباسی قرار دارد.
الحمدانی گفت محل دفن این اجساد حاوی استخوان ها و جمجمه هایی افراد ناشناسی است که در دورانی به قتل رسیدند که الحویجه تحت کنترل (داعش) آن بود.
وی افزود «تعداد دقیق قربانیانی که در این گور مدفون شده اند، مشخص نیست اما براساس اطلاعاتی که منابع ما کسب کرده اند، بقایای حدود 70 نفر در این محل دفن شده است».
او گفت که در بازرسی های اولیه از منطقه و لباس های بقایای اجساد مشخص شد که بعضی از قربانیان مردم غیرنظامی، حتی زنان و کودکان نیز بین آن ها بودند، تعدادی هم پرسنل نظامی بین این قربانی ها بود.
الحمدانی گفت که در محل گور دسته جمعی سیم های فلزی کشف شد که عناصر شبه نظامی برای بستن دست و پای قربانیان پیش از قتل عام و یا تیراندازی به آن ها از فاصله نزدیک استفاده کرده بودند.
او گفت این گور یکی از چندین گور دسته جمعی است که بعد از شکست داعش کشف شد و «انعکاس دهنده وحشی گری و سبوعیت این گروه و جنایاتی است که علیه مردم عراق مرتکب شد».
وجود بیش از 200 گور دسته جمعی در عراق
در گزارشی که سازمان ملل متحد روز 6 نوامبر منتشر کرد از کشف 202 گور دسته جمعی در عراق خبر داده است که حاوی بقایای اجساد افرادی است که به دست داعش کشته شدند.
بیشتر این گورهای دسته جمعی در استان های کرکوک، نینوا، انبار و صلاح الدین واقع شده اند.
الحمدانی گفت «سازمان ملل متحد به مقامات محلی مربوطه اطلاع داده است تا از محل هایی که گورهای جدید کشف شده اند، محافظت کنند و از مداخله دستکاری در گورها و احتمال از بین رفتن هر گونه شواهدی پیشگیری به عمل بیاورند که به محکومیت داعش منتهی شود».
یک هیات رسمی متشکل از نماینده های «کمیسیون عالی حقوق بشر عراق»، «اداره اطلاعات و امنیت کرکوک» و «بنیاد شهدا» روز 20 دسامبر از محل این گور دسته جمعی بازدید کردند.
سبهان الجبوری، شهردار الحویجه می گوید نیروهای امنیتی و عشیره ای محل این گور دسته جمعی را پس از بارش بارانی های سیل آسایی کشف کردند که بر اثر آن بقایای اجساد انسان هایی که در یک حفره کم عمق مدفون شده بودند، به سطح زمین آورده شده بود.
الجبوری به دیارنا گفت که اداره شهرداری بلافاصله پس از کشف این گور دسته جمعی مقامات دولتی و سازمان های بین المللی را از وجود آن مطلع کرد و بازرسی اولیه انجام شد.
وی گفت «ما منتظر ورود تیم های کارشناسی هستند تا بعد از نبش قبر اجساد داخل گور با آزمایش های ژنتیک بقایای اجساد، تعداد قربانی ها، شیوه و زمان کشته شدن آن ها و هویت آن ها را مشخص کنند».
تعداد قربانیان مشخص نیست
الجبوری افزود داعش مردم غیرنظامی، به ویژه افرادی را که سعی می کردند از قلمروهای تحت کنترل این گروه متواری شوند را به صورت تصادفی و بی رویه به قتل می رساند.
وی گفت «تعیین تعداد افرادی که به دست این تروریست ها در دورانی که کنترل شهرهایمان در دست این گروه بود، کشته شدند دشوار است. آن ها با خونسردی قربانیان خود را به قتل می رساندند و اجساد آن ها را در محل های نامعلوم مخفی می کردند».
علی البیاتی، سخنگوی «کمیسیون عالی مستقل حقوق بشر» در گفتگو با دیارنا می گوید این گور دسته جمعی در الحویجه جدیدترین نوع از این گورها است که به تازگی کشف شده است. وی خاطرنشان کرد «این محل یکی از گورهای دسته جمعی متعددی است که وجود دارند».
او افزود براساس ارزیابی ها به نظر می رسد تعداد قربانیان به حدود 14 هزار نفر برسد. وی افزود احتمال کشف تعداد بیشتری از این نوع گورهای دسته جمعی بسیار زیاد است.
او گفت که تا به حال از 28 گور دسته جمعی بقایای 1258 قربانی نبش قبر شده اند که 4 گور دسته جمعی در دیالی، 1 گور در نینوا و 23 گور دسته جمعی در صلاح الدین بودند.
برنامه ریزی برای نبش قبر همه گورهای دسته جمعی
البیاتی اشاره کرد مسئولیت نبش قبر اجساد داخل این گورهای دسته جمعی بسیار دشوار است.
وی گفت «در بعضی از این گورها مین جاسازی شده است و پیش از حفر و نبش قبر از آن ها، اول باید مین زدایی شوند».
وی گفت «از سویی دیگر، کمبود بودجه و تیم های کارشناس محلی که قادر باشند بقایای اجساد را با دقت و بدون مخلوط کردن اعضا و یا دستکاری و بر هم زدن صحنه وقوع جرم خارج کنند، از جمله جنبه های دیگر این مسئله است».
او افزود از سویی دیگر، برای شناسایی هویت قربانیان انجام آزمایش ژنتیکی ضروری است.
دولت عراق روز 4 ژانویه اعلام کرد «یک طرح جامع برای کشف و نبش قبر همه گورهای دسته جمعی» امسال طراحی کرده است».
البیاتی تاکید کرد نبش قبر در محل همه این گورهای دسته جمعی «براساس استانداردهای بین المللی و با رعایت قانون عراق برای خارج کردن همه اجساد» از این گورها انجام می شود.
او افزود برای انجام صحیح این عملیات، «کمیسیون عالی مستقل حقوق بشر»، «بنیاد شهید»، مقامات اداره پزشکی قانونی، «شورای عالی قضایی» و پلیس محلی باید این عملیات را به طور گروهی و مشترک انجام دهند.