فعالان سوری به دیارنا گفتند، ترور گزارش شده این به اصطلاح مفتی داعش در عراق، نشان دهنده مناقشه و شکاف های عمیق ایدئولوژیک در داخل این گروه است.

عمر القحطانی اهل عربستان سعودی که با نام ابوبکر القحطانی نیز شناخته می شود، در سال 2012 برای پیوستن به داعش به سوریه رفت و در نهایت تبدیل به بالاترین «مقام شریعت» این گروه شد.

تصور می شود که القحطانی توسط عناصر داعش که پیرو ایدئولوژی افراطی یک سعودی دیگر به نام احمد الحزیمی هستند و به «حزیمی ها» مشهورند و نظرات فوق افراطی دارند کشته شده باشد.

به گفته رسانه های سوری، عناصرحزیمی بیشتر دیرالزور را کنترل می کنند که اخیرا در آن اختلاف بین القحطانی و مقامات تندروی شریعت داعش که از آموزه های حزیمی پیروی می کنند بالا گرفته بود.

با اینکه داعش ادعا کرده القحطانی در حمله ائتلاف در تلعفر عراق کشته شده است اما رسانه ها می گویند او توسط اعضای تندروی گروه خود در هفتم اوت در شهر المیادین در اطراف دیرالزور سوریه به قتل رسیده است.

جمیل العابد، فعال رسانه ای به دیارنا گفت، القحطانی 42 ساله کهنه سرباز القاعده بود و رابطه نزدیکی با ابوبکر البغدادی رهبر داعش داشت.

العابد گفت: «مشهورترین فتوای او آن است که مبارزه با جبهه النصره و گروه های مخالف دیگر را خصوصا با استفاده از بمبگذاری انتحاری تایید می کند.»

اختلاف شدید بین امیران

العابد گفت که خبر اعدام القحطانی در المیادین بین اعضای داعش می گشت و«به نظر می رسید هدفش این باشد تا به کسانی که با عقاید و جهت گیری های شاخته حزیمی گروه مخالف هستند پیامی بفرستد.»

او گفت: «فعالان سیاسی و نظامی در اطراف دیرالزور کاملا نسبت به ماهیت روابط بین امرای گروه و مقامات شریعت و اختلافات عمیق بین آنها آگاه هستند.»

او گفت که این اختلاف به جایی رسید که قلمروی گروه بدون سر و صدا بین شاخه های مختلف تشکیل دهنده داعش تقسیم شده و هر کدام پیروان و حامیان خود را دارند.

او گفت: «این در مورد القحطانی که نفوذش در دوران اخیر به شدت کاهش یافته بود نیز صدق می کند.»

العابد گفت که گزارش های اخیر حاکی از آن است که پیرو تصمیم کمیسیونی متشکل از مقامات شریعت گروه که مستقیما زیر نظر البغدادی هستند، القحطانی در حبس خانگی قرار داشت و جابجایی او محدود بوده است.

مناقشات ایدئولوژیک داخلی

محمد العبدالله روزنامه نگار سوری گفت که این اولین بار نیست که یک مقام دینی یا شخصیتی پرنفوذ داعش توسط خود گروه اعدام می شود.

وی گفت، این را می توان به مناقشات ایدئولوژیک بر سر مسائل تکفیری و افراطی بین شاخه های درونی گروه نسبت داد که مهمترینشان حزیمی ها و شاخه ای است که پیشتر تحت رهبر ترکی البینالی قرار داشت.

او گفت، مهمترین شاخه گروه همان است که توسط رهبر داعش ابوبکر البغدادی فرماندهی می شود که به نظر می رسد با حزیمی ها همسو هستند و منطقه دیرالزور را تحت کنترل خود دارند.

او گفت: «به رغم این واقعیت که ابوبکر القحطانی مسئول صدور و گردش فتوای مشروع دانستن مبارزه با جبهه النصره و ارتش آزاد سوریه و تمام شاخه های مخالف بوده است»، اما این فتوا در دوره اخیر موجب جلب حمایت از او در داخل گروه نشده است.

او توضیح داد که در حال حاضر داعش نیازمند همکاری با هر گروهی است که بتواند در کنترل قلمروی خود تا هر زمان ممکن به آن کمک کند.

فرار رهبران خط مقدم

سرلشکر وائل عبدالمطلب افسر بازنشسته ارتش مصر و کارشناس گروه های افراطی گفت: «وضعیت گروه در میدان نبرد سوریه و عراق منجر به مناقشات و شکاف های بیشتر در صفوفش خواهد شد.»

او به دیارنا گفت، این احتمال خصوصا در مورد فرماندهان خط مقدم نیز وجود دارد چراکه از کشورهای مختلف هستند و به ایدئولوژی های متفاوتی وابستگی دارند و همه زیر چتر داعش گرد هم آمده اند.

او گفت: «در دوره گذشته هرکس در پی قدرت، نفوذ، پول و تجارت غیرقانونی بود. حالا که همه اینها از دست رفته است، تصفیه شخصیت های رده بالا برای گروه لازم شده است.»

طبق گزارش های رسانه های مختلف، تعدادی از فرماندهان داعش پایگاه های خود را ترک و گروه را مجبور به تنگ کردن کنترل بر مرزهای مناطق دیرالزور کرده تا از فرار آنها جلوگیری کنند.