شبکه های تونل یکی از ابزارهای مورد استفاده در جنگ بوسیله «دولت اسلامی عراق و سوریه» (داعش) است که به شکل ویژه برای جابجایی وپنهان شدن از دیده بانی های هوایی طراحی شده و به عنوان مسیرهای گریز درزمان نزدیک شدن شکست به کار گرفته می شود.

این تونلها اغلب شامل مسیرهای پیچیده زیرزمینی است و به نور چراغ مجهز بوده و درآنها از مواد و تدارکات غذایی ذخیره شده است تا بتوان از آن به عنوان مکان موقتی زندگی استفاده کرد.

درهای ورودی این تونلها به منظور محرمانه نگاه داشتن وجود این تونلها در مکانهایی نصب می شود که ظن ایجاد نکند مانند خانه ها یا ساختمانهای عمومی و استتار شده و برای دورنگاه داشتن مزاحمان بمب گذاری شده است.

نیروهای عراقی درخلال پیشروی برای آزاد کردن مثل چندین تونل مشابه را نابود کردند که تازه ترین آن در روستای حلیله درغرب شهر بود.

عوامل داعش در خلال اشغال روستا بوسیله این گروه یک شبکه تونل و یک مرکز فرماندهی و کنترل درآنجا ساختند و از تپه های متعدد و ناهمواری منطقه و جاده های خاکی بهره بردند.

وزارت دفاع عراق در یک اعلامیه در 21 آوریل آشکار کرد که داعش از این تونلها برای «جابجا شدن از یک منطقه به منطقه دیگر و گریز ازحمله های هوایی استفاده می کرد.»

دراین اعلامیه آمده است که داعش برای جلوگیری از پیشروی نیروهای عراقی با 14 دستگاه ماشین بمبگذاری شده و عملیات کمین از درون این تونلها آماده شده بود.

اما لشکر نهم زرهی ارتش عراق توانست ازانجام این حمله ها پیشگیری کند و خطهای دفاعی این گروه را نابود کرده و تمامی روستا را تحت کنترل بگیرد.

داعش به زیر زمین می رود

سرتیپ رعد محمود رئیس ستاد فرماندهی نینوا گفت که داعش به سه روش جنگی اصلی یعنی ماشین های بمبگذاری شد، بمبگذاران انتحاری و شبکه های تونل متکی است.

او گفت: «در مسیر نبردهایمان چندین شبکه پیدا کردیم که اکثر آن در شرق و جنوب موصل بود. پیچیده ترین این شبکه ها، تونلهایی است که در شهرک القیاره و منطقه دشت نینوا کشف کردیم.»

محمود گفت که این گروه درانتخاب تونلهای تقویت شده اش از «مناطق ناهموار جغرافیایی و تراکم جمعیت» سوءاستفاده می کند.

نیروهای نظامی در روز 27 دسامبر «بزرگترین شبکه تونلها» را در شرق موصل یافتند که چندین کیلومتر طول و تا 10 متر عمق داشت.

از این تونل به عنوان پناهگاه استفاده می شد و به برق، یخچال، آب و غذا مجهز بوده و دارای خوابگاه و قسمتهای نشیمن بود.

محمود گفت که داعش کل این تونل را یا به صورت دستی با استفاده از ابزارهای ساده و یا کاربرد ماشین حفاری و بلدوزر حفاری کرده بود.

او گفت که درجایی که این تونلها با دست حفر شده است «این احتمال وجود دارد که از زندانی ها برای انجام این کار شاق استفاده کرده باشد».

او گفت که روشهای مکانیکی و استفاده از تجهیزات سنگین بیشتر در ساخت تونلهای عمیق به کار گرفته می شد که مسافت زیادی امتداد داشت.

تونلهای سری آخرین ابزار مورد استفاده است

ساخت تونلها به صورت اتفاقی انجام نشد زیرا عواملی مانند نوع خاک، مهندسی مسیر، شیاره های از پیش حفر شده و منظور اصلی از ایجاد یک تونل خاص ازپیش درنظر گرفته شده بود.

محمد ابراهیم رئیس کمیته امنیتی شورای استانی نینوا گفت که بعضی از تونلها برای پنهان شدن یا مسیرهای فرار به کار می رفت درحالی که از تونلهای دیگر برای ذخیره مهمات، تسلیحات و بمب های دست ساز(آی ای دی) استفاده می شد.

او به دیارنا گفت که این نوع تونل در غرب موصل در منطقه وادی حجر درنزدیکی ارودگاه الغزالی و تپه های اطراف روستای البو سیف کشف شد.

ابراهیم گفت که این گروه برای حفر تونلها از ماشین آلات و تجهیزاتی استفاده کرد که به شهرداری تعلق داشت و در نصب لوله های آب و فاضلاب به کار می رفت.

او افزود که داعش که هنوز کنترل بخش کوچکی از منطقه داخلی موصل را دردست دارد تلاش می کند تا از زیرزمین خانه ها به عنوان تونلهای سری استفاده کند.

او گفت: «اطلاعات ما نشان تأیید می کند که داعش شبکه ها و مسیرهای گذر را با ارتباط دادن یک کوچه به کوچه دیگر در شهر قدیمی و منطقه 17 تموز می سازد که بخشی از تلاش آن برای طولانی کردن جنگ در آخرین سنگرگاه های آن درموصل است.»

بینان الجباره عضو شورای استانی نینوا گفت که با همه اینها، تونل نمی تواند در جلوگیری از شکست داعش کارآمد واقع شود و افزود که نیروهای عراقی «مهارت و تجربه کافی برای جنگ با تروریستها را در رو و زیر زمین به دست آورده اند.»

او گفت: «این روش درنهایت ثابت کرد که یک شکست تحقیرآمیز است زیرا همه تونلهایی که دشمن در موصل ساخت و بر کارآمدن بودن آن حساب کرده بود اکنون ویران شده و بسیاری ازآنها به گور عوامل این گروه تبدیل شده است.»