هه‌واڵه‌كانی عێراق
ئاساییش

میلیشیاکان ئەو چەکانە لە بەغدا و باشوری عێراق دەفرۆشن کە بەنایاسایی دەستیان بەسەردا گرتووە

حەسەن عوبەیدی لە بەغدا

فرۆشیاران چه‌ك نمایشدەکەن بۆ فرۆیشتن لە دوکانێکی چەکفرۆشی لە بەغدای پایتەختی عێراق، 22 ئەیلول 2020. میلیشیاکانی سەر بە سوپای پاسداران تۆمەتباردەکرێن بەوەی بەشێوەیەکی نایاسایی چەکیان گواستۆتەوە و فرۆشتووە، ئەمەش بۆتە هۆی زیادکردنی تاوانکاری و ناکۆکی خێڵەکی لە بەغدا و پارێزگاکانی باشور. [ئەحمەد روبەیعی\ئاژانسی فرانس پرێس]

فرۆشیاران چه‌ك نمایشدەکەن بۆ فرۆیشتن لە دوکانێکی چەکفرۆشی لە بەغدای پایتەختی عێراق، 22 ئەیلول 2020. میلیشیاکانی سەر بە سوپای پاسداران تۆمەتباردەکرێن بەوەی بەشێوەیەکی نایاسایی چەکیان گواستۆتەوە و فرۆشتووە، ئەمەش بۆتە هۆی زیادکردنی تاوانکاری و ناکۆکی خێڵەکی لە بەغدا و پارێزگاکانی باشور. [ئەحمەد روبەیعی\ئاژانسی فرانس پرێس]

بەرپرسانی عێراق و سەرکردە خێڵەکییەکان لە لێدوانەکانیاندا بۆ دیارونا ئەندامانی میلیشیا چەکدارەکانی سەر بە کۆماری ئیسلامییان تۆمەتبارکردووە بە هەڕەشەکردن لە ئەمنیەت و سەقامگیریی باشوری عێراق لەڕێی فرۆشتنی چەکه‌وه‌ بە لایەنی سێیەم.

وتیان لەجیاتی ئەوەی چەکە بەجێماوەکانی داعش رادەستی سوپای عێراق بکرێن، لە پارێزگاکانی خۆرئاوا و باکورەوە دەیانگوێزنەوە بۆ بەغدا و پارێزگاکانی باشور و لەوێش دەیانفرۆشن.

یاسا لە عێراق دەڵێت هەر چەکێکی بەجێماوی سەردەمی داعش دەبێت رادەستی سوپا بکرێت و لەناوببرێت.

لەم ماوەیەی دواییدا ناکۆکی خێڵەکی و چالاکییە تاوانکارییەکان بەشێوەیەکی بەرچاو زیادیانکردووە لە بەغدا، بەسرە، زیقار و میسان. بەگوێرەی پۆلیسی عێراق، مانگی رابردوو چوار عێراقی کوژراون و 10ی دیکەش برینداربوون لە بارگرژییە خێڵەکییەکاندا له‌ ناوچەکانی باشور بەغدا.

پۆلیسی عێراق 11 کەسی دەستگیرکرد دوای رووداوێکی هاوشێوە لە پارێزگای میسان، کە بووە هۆی کوشتنی کەسێک و برینداربوونی کەسێکی دیکە.

بەرپرسێکی باڵا لە وەزارەتی ناوخۆ، کە نەیویست ناوی ئاشکرابکرێت، بە دیارونای وت یەکێک لە هۆکارە سەرەکییەکانی زیادبوونی تاوان لە بەغدا و باشوری عێراق ئەوەیە کە میلیشیاکانی سەر بە سوپای پاسداران "بەلێشاو هاتوونەتە ئەو ناوچانە" و چەکە بەجێماوەکانی داعشیان پێیە، کە بە "چەکە پیسەکان" ناوده‌برێن.

وتی میلیشیاکان دەستیانگرتووە بەسەر ئەو چەکانەدا و گواستوویاننەتەوە بۆ پارێزگاکانی باشور و بەغدا، لەوێش بە نرخێکی زۆر کەم دەیانفرۆشن. بۆنمونە، چەکی جۆری AK-47 بە 250,000 دینار (نزیکەی 200 دۆلار) دەفرۆشن، یان یەک دەستە فیشەک بە 400 دینار (35 سەنت) دەفرۆشن.

وتی ئەو چەکانە دەفرۆشرێن بە خێڵەکان و ئەو گروپانەی تاوانی رێکخراو ئەنجامدەدەن و هەروەها بەو تۆڕانەی بازرگانی بە مادده‌ هۆشبه‌ره‌كانه‌وه‌ دەکەن. بەمدواییانە، لێکۆڵینەوە تاوانکارییەکان دەریانخستووە گومانلێکراوانی کردەوەکانی کوشتن و دزی و تاڵانیی چەکدارانه‌ ئەو چەکانەیان لە چەکدارانی میلیشیاکان دەستکەوتووە کە بەوە ناسراون سەر بە ئێرانن.

بەرپرسەکە وتیشی ئەندامانی میلیشیاکان سوود لە ناسنامەكانیان له‌ حەشدی شەعبی دەبینن بۆ گواستنەوەی چەک و تەقەمەنییەکان و فرۆشتنیان لە بەغدا و پارێزگاکانی باشور.

'شەڕێكی سه‌خت بۆ لێسه‌ندنه‌وه‌ی چەكه‌كان'

سەرکردەیەکی خێڵەکی لە پارێزگای زیقار، شێخ عەلی خەفاجی بە دیارونای وت ئه‌و چه‌کانه‌ی له‌ داعش گیراون ئێستا هەڕەشە لە ئەمنیەتی ناوچەکانی باشور دەکه‌ن و بوونەته‌ "شێوازێکی نوێی تیرۆریزم لەلایەن میلیشیا سه‌ركێشه‌كانه‌وه‌".

وتی وەزارەتی ناوخۆ دووچاری شەڕێكی سه‌خت بووه‌ بۆ لێسه‌ندنه‌وه‌ و دەستبەسەرداگرتنی پاشماوه‌ی ئه‌و چەکانە.

شارەزایه‌كی خانەنشین لە بواری پەیوەندییە ئەمنییەکاندا، عەمید سەعد حەدیسی وتی میلیشیاکانی کەتایب حیزبوڵا، نوجه‌با، سەرایا خوراسانی، جوند ئیمام، سەید شوهەدا، عەسایب ئەهل حەق و بەدر چەکه‌ دزراوه‌كانیان بۆ پشتیوانیکردنی خۆیان فرۆشتووە.

حەدیسی هۆکاری ئەمەی گەڕاندەوە بۆ بێتوانایی سوپای پاسداران له‌ دابینکردنی دارایی بۆ میلیشیاکان، ئەمەش وایانلێدەکات خۆیان پشتیوانی بۆ خۆیان پەیدابکەن لەڕێگەی فرۆشتنی چەک و مادده‌ هۆشبه‌ره‌كان و پاره‌كێشانه‌وه‌ له‌ بەرهەمهێنەران.

بە دیارونای وت سەرباری ئەو فەرمانانەی لەلایەن حکومەتی عێراقەوە دەرکران لە کانونی دووەمی 2017 سەبارەت بە چەک و تەقەمەنییەکانی داعش -- کە دەبێت رادەستی سوپا بکرێنەوە -- میلیشیاکانی بارهەڵگر و ناسنامەی حه‌شدی شه‌عبی بەکاردەهێنن بۆ گواستنەوە و فرۆشتنیان.

وتی بەشێک لە ئەندامانی میلیشیاکان بەمدواییانە دەستیانکردووە بە گواستنەوەی چەک لە سوریاوە و فرۆشتنەوەیان لە عێراق، ئەمەش نیشانەیەکی دیکەیە کە کەمبوونەوەی داهاتی سوپای پاسداران دەردەخات.

وتەبێژی فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنە هاوبەشەکان، لیوا تەحسین خەفاجی بە دیارونای وت هێزە ئەمنییەکان بەردەوامن له‌ هەوڵەکانی دەستبەسەرداگرتنی چەکەکان و لەمدواییەدا سەرکەوتنێکی باشیان لە بەغدا و بەسرە بەدەستهێناوە.

وتی به‌ڵام به‌هۆی كه‌ڵه‌كه‌بوونیانه‌وه‌ له‌ ماوه‌ی چه‌ند ده‌یه‌یه‌كدا، ژماره‌ی چەک و تەقەمەنییە بەجێماوه‌كان له‌ عێراق زۆر زیاترە لەوەی پێشبینیدەکرێت.

خەفاجی وتی ژمارەیەک له‌ خه‌ڵك کە له‌ بازرگانی نایاسایی چه‌كه‌وه‌ تێوه‌گلاون، دەستگیرکراون و رادەستی دەسەڵاتی دادوەری کراون بەگوێره‌ی مادەی 111ی یاسای سزادانی عێراقی. ناوبراو ئاماژەی بۆ ئەوە نەکرد کەی دەستگیرکردنەکان ئەنجامدراون.

ئەم بابەتەت بەدڵە؟

0 كۆمێنت
رێوشوێنەکانی کۆمێنت نوسین * واتە ئەم خانەیە پێویستە 1500 / 1500