میلیشیا عێراقیەکانی سەر بە ئێران لە وڵاتی خۆیان رووبەڕووی رەخنە بوونەتەوە بەهۆی بەپەلە رۆیشتن بۆ یارمەتیدانی ئێرانلە کاتی لافاوه کارەساتبارهكانی ئەمدواییەدا پێشئەوەی بەدەم هاوڵاتیانی وڵاتهكهی خۆیانەوە بچن، پسپۆڕانی عێراقی وتیان.
کاتێك میلیشیا عێراقیەکان بەخێرایی گردبوونەوە بۆ یارمەتیدانی هەوڵەکانی فریاگوزاریی لافاو لە ئێران، بەکارهێنەرانی تووڕەی تۆڕە کۆمەڵایەتیەکان لە عێراق وێنەی کاروانە عێراقیەکانیان بڵاوکردەوە کە بەنێو ناوچەی زیانباری هاوشێوەدا دەڕۆیشتن لە عێراق لە رێگەیاندا بەرەو سنوور، بەبێ ئەوەی بوەستن بۆ یارمەتیدانیان.
وتیان ئەمە ئاماژەیە بەوەی میلیشیاکان تەرکیزیان زیاتر لەسەر خهنیكردنی رژێمی ئێرانە، کە راهێنانی پێکردوون و چەکداری کردوون، نەك دابینکردنی کۆمەکی مرۆیی.
ئەو میلیشیانەی بەپەلە رۆیشتن بۆ ئێران دوای لافاوەکە، بریتیبوون لە عەسائیب ئەهل حەق، حەرەکهت نوجەبا، رێکخراوی بەدر، لیوای سەید شوهەدا، لیوای توفوف، حەرەکهت حیزبوڵا و لیوای ئەبوفەزل عەباسی سەر بە ئێران.
توێژەری کاروباری سیاسی، عەبدولقادر نایل وتی ئەم میلیشیانە "بە دەیان کاروانیان نارد و نزیکەی 400 تەن لە خۆراك، دەرمان، خێمە، بەتانی و ئەمبولانسیان نارد بۆ ناوچە ئێرانیە زیانبارەکان بەهۆی لافاوەوە".
بە دیارونای وت: "سەیر لەوەدایە، پێش گەیشتن بە ئێران، ئەم کاروانانە به چەند شارۆچکەیەکدا تێپهڕین لهسهر سنووری عێراق کە بەهۆی لافاوەوە داغون بووبوون."
وتی دانیشتوانی شارۆچکە سنووریەکان "بێ پەناگە بوون و دەیانناڵاند بەدەست کەمی خزمەتگوزاری و نەبوونی پشتگیرییەوە".
نایل وتی دوای لافاوەکە، میلیشیا عێراقیەکانی سەر بە ئێران نزیکبوونەوە لە خاوەنکارە خۆجێیەکانی باشوری عێراق و "ناچاریانکردن خۆراك و شمەك دابینبکەن بۆ گواستنەوەیان بۆ ئێران".
وتیشی: "ئامادەن هەموو شتێك بکەن بۆ دڵخۆشکردنی ئێران، تەنانەت لەسەر حسابی بەرژەوەندیەکانی عێراق و خەڵکەکەی کە مەینەتبارن."
گەندەڵی تەشەنەی سهندووه
تێبینی ئەوە کراوە لە عێراق لەکاتێکدا ئەم میلیشیانە هیچ کەمتەرخەم نەبوون لە بهدهمهوهچوونی کارەساتی لافاو لە ئێران و مامەڵەیان بەو شێوەیە شەرەفمەندانە نەبوو کاتێك 120 کەس گیانیان لەدەستدا لەکارەساتی بەلەمەکەی موسڵدا لە 21 ئازار.
لەکاتێکدا عەسائیب ئەهل حەقی سەر بە ئێران تۆمەتبارە بەوەی دەستی هەبووە لە نقومبوونی بەلەمەکەدا، بەرپرسانی خۆجێی وتیان ئەندامانی لیژنەی دۆزینەوەی راستیەکان فشاریان لێکراوە لێکۆڵینەوەکە بەلاڕێدا بەرن یان هەندێك کەسایەتی بە بێتاوان دەربخەن.
ئەو گەندەڵیەی بڵاوبۆتەوە لەو ناوچانەی ئەم میلیشیانە بوونیان هەیە بەشداریکردووە لە کارەساتەکەدا، لەبەرئەوەی بەرژەوەندی ماددی پێش سەلامەتی خەڵك خراوە، نایل وتی.
وتی: "بۆ شاردنەوەی ئەم تاوانە، لەئێستادا هەوڵی بەربەست دروستکردن دەدەن بۆ تیمی لێکۆڵینەوە و رێگرتن لێیان لەوەی بچنە ئەو دوورگە گەشتیارییەوە."
راوێژکارێك لە ناوەندی عێراقی بۆ توێژینەوە ستراتیژییەکان، غازی فەیسەڵ حسێن وتی کارەساتی بەلەمەکە سروشت و ئاستی گەندەڵی دارایی ئەو لایەنە چەکدارانەی دەرخست کە پەیوەندییان بە رژێمی ئێرانەوە هەیە.
بە دیارونای وت ئەم میلیشیانە لە چوارچێوەی سوپای عێراقدا کارناکەن و "نیشتمانپەروەر نین" چونکە بە پەیوەندی ئایدۆلۆژی و سیاسیانەوە بە ئێرانەوە دەجوڵێنەوە و ئاماژەیکرد بەوەی بەشێوەیەك کاردەکەن وەك ئەوەی لەسەروو یاساوە بن.
وتی بە پارێزبەندییەوە کاردەکەن، تەنانەت گەر سەروەریی عێراقیش پێشێلبکەن بە وەڵامدانەوە بۆ فەرمانێك کە سوپای پاسدارانی شۆڕشی ئیسلامی ئێران (پاسداران) دەریکردبێت، کە سەرپەرشتی راهێنان و چەکدارکردنیان دەکات.
ئێران دڵسۆزیی دەوێت
پسپۆڕی ستراتیژی، عەلا نەشوع بە دیارونای وت: "دەرکەوتنی میلیشیا [عێراقیەکان]ی سەر بە ئێران رقی لەنێو خەڵکی ئێراندا دروستکردووە، بەتایبەتی لە بەشی خۆرئاوای وڵاتەکە، بەجۆرێك زۆریان داوای دەرکردنیان دەکەن."
وتی زۆر ئێرانی رقیان لە پشتیوانیكردنی رژێمەکەیە بۆ لایەنە چەکدارە بیانیەکان، کە سەرچاوەکانی وڵاتەکە کەمدەکاتەوە و قەیرانی دارایی زیاتر دەكات.
وتیشی: "ئێران ساڵانە 700 ملیۆن دۆلار دەدات بە میلیشیای حیزبوڵا بەشێوەی مووچە بۆ ئەندامانی، جیا لەو پشتگیرییەی دەیدات بە میلیشیا عێراقیەکان."
وتی سەرکردەی ئەم گروپانە "بوکەڵەی کۆنترۆڵکراوی دەستی پاسدارانن و بەگوێرەی حەزی گەورە ئێرانیەکانیان دەجوڵێن".
وتیشی رژێمی ئێران "بەردەوام داوا لەم میلیشیانە دەکات دڵسۆزی و وەفایان دەربخەن و وەڵامدەرەوەی خێرای فەرمانەکانی ئێران بن،، بەتیابەتی ئەوانەی پەیوەندییان بە سزا نێودەوڵەتی و فشارە ناوخۆییەکانەوە هەیە.