کەشتیگەلی سەربازی ژمارەیەك لە ئەندامانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی دژی رێکخراوی "دەوڵەتی ئیسلامی لە عێراق و شام" (داعش) -- لەنێویاندا فەرەنسا -- لە کەناری سوریا لە دەریای ناوەڕاستدا جێگیرکراون، شیکاروانێکی سەربازی بە دیارونای وت.

شیکاروانی سەربازی و لیوای خانەنشینی سوپای میسر، عەبدولکەریم ئەحمەد وتی ئەمە بەشێکە لە جێگیرکردنێکی بەرفراوانی زەمینی و دەریایی و ئاسمانی لە خۆرهەڵاتی ناوەند و وەك بەشێك لە ئۆپەرایسۆنی ورەی خۆرسك.

وتی لەم بوارەدا کەشتیگەلی جەنگیی فەرەنسا رۆڵێکی سەرەکیی هەیە لە چاودێری و دەستێوەرداندا و ئاماژەیکرد بەوەی کەشتیە فەرەنسیەکان -- لەنێویاندا کاڤالێر پۆڵ و ئاوڤێرگن -- ئەرکێکی دیکەشیان لەئەستۆگرتووە.

وتی جیا لە ئامادەیی بۆ شەڕکردن دژی داعش، ئه‌ركی چاودێریكردنیشیان گرتۆته‌ ئه‌ستۆ تا درك بە هەر دەستێوەردانێکی سەربازیی نایاسایی بکەن و وه‌ڵامیبده‌نه‌وه‌ کە رەنگە لەسەر خاکی سوریا رووبدات -- بەتایبەتی بەکارهێنانی چەکی کیمیایی لەلایەن هێزەکانی رژێمی سوریاوە، .

لێکۆڵەرە نێودەوڵەتیەکان بۆیانده‌ركه‌وتووه‌ کە لانیکەم سێ جار رژێمی سوریا بە چەکی کیمیایی هێرشی ئەنجامداوە.

مانگی رابردوو، وەزیری دەرەوەی فەرەنسا جان-یڤ لۆ دریان هۆشدارییدا لەوەی هەر هێرشێك بە چەکی کیمیایی بۆ سەر دوا پێگەی ئۆپۆزسیۆن لە ئیدلیب "ئاکام"ی لێدەکەوێتەوە بۆ رژێمی سوریاو پاریس وەڵامیدەداتەوە.

وتی: "فەرەنسا هۆشداریدەدات دژی بەکارهێنانی چەکی کیمیایی" و بە "هێڵی سوور" ناویبرد.

لێدوانەکەی لۆ دریان کەمێك دوای بەیاننامەیەکی هاوبەش هات لە ئابدا، کە تێیدا ئەمریکا و بەریتانیا و فەرەنسا هەڕەشەی وەڵامدانەوەیان کردگەر رژێم چەکی کیمیایی لە هەر هێرشێكدا بەکاربهێنێت بۆ گرتنەوەی پارێزگای ئیدلیب.

ئەو سێ هێزە وتیان "تەواو نیگەرانن" لە هێرشی سەربازی بۆسەر ئیدلیب و کارەساتە مرۆییەکانی دواتر و تیشکیان خستە سەر نیگەرانییان لە ئەگەری بەکارهێنانی زیاتری چەکی کیمیایی.

توانای چاودێری و هێرشكردن

ئەحمەد وتی: "کەشتیگەلی فەرەنسی کە لە دەریای ناوەڕاستدا جێگیرکراوە دوایین تەکنەلۆژیای چاودێری و هەواڵگریی له‌سه‌ره‌، له‌ڕێی ساته‌لایت و فڕۆکەی تایبەت بە وێنەگرتنه‌وه‌ به‌ سیستمی گواستنەوەی زانیاری."

ئەمانە راستەوخۆ بەستراونەتەوە بە ژووری ئۆپەراسیۆنەکانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی و ژووری ناوەندی ئۆپەراسیۆنەکانی کەشتیەوانی جەنگیی فەرەنسا.

وتی: "لە شوێنی خۆیانەوە لە کەناری لازقیە، کەشتیگەلی فەرەنسی توانای درککردنی هەیە بە جوڵەی نائاسایی پەیوەست بە چەکی کیمیایی کە دەکرێت هێزەکانی رژێم ئه‌نجامیبده‌ن و دەتوانن دەستێوەردانی سەربازی بکەن بۆ رێگرتن لێی."

وتی ئامانجەکە پاراستنی خەڵکی سوریایە لە ئاکامەکانی هێرشێکی لەوشێوەیە و ئاماژەیکرد بەوەی دەستێوەردانی سەربازی لە دۆخێکی لەوشێوەیەدا به‌ "شیاوترین وەڵام" لەقەڵەمدەدرێت بۆ رێگرتن لە خوێنڕێژی.

وتی دەستێوەردان لە حاڵه‌تی وادا دوای پشتڕاستكردنه‌وه‌ی دێت له‌ڕێی سیستمێکی ئاڵۆزی کۆکردنەوەی زانیارییه‌وه‌ کە سوود دەبینێت لە وێنەی ساته‌لیتی و درككردن به‌ جوڵەی فڕۆکە.

وتی ئەمە پشتڕاستدەکرێتەوە بە زانیاریی کۆکراوە لەلایەن فڕۆکەکانی چاودێری و سەرچاوەی مرۆییه‌وه‌ لە ناوچەکە. لەبەرئەوەی ئەم جۆرە هێرشانە بە فڕۆکەی جەنگی ئەنجامدەدرێن، ئەرکی چاودێری فڕۆکە و ئه‌و چه‌كانه‌ش لەخۆدەگرێت كه‌ ئاماده‌كراون.

کەشتیگەلی جەنگی لە کەناری لازقیە جێگیرکراون

کەشتی فەرەنسی لە کەنارەکە جێگیرکراون کە ئاوڤێرگن (D654)یان تێدایە کە کەشتیەکی فرەئەرکە و لە 2017 خرایەکار و توانای ئەنجامدانی هێرشی راستەوخۆی دەریایی و زەمینی و ئاسمانی هەیە.

ئەحمەد وتی کەشتی فڕۆکەهەڵگری کاڤالێر پۆڵ (D621) بەشێکە لە گروپی کەشتیگەلی به‌رگریی جەنگیی چارلس دی گۆڵ.

ئەو دوو کەشتیە له‌ڕابردوودا بەشدارییانكردووه‌ لە ئۆپەراسیۆنەکانی كه‌نداودا، کە کەشتیەوانیی فەرەنسی ده‌وریه‌ی هەماهەنگیکراوی لەگەڵ کەشتیگەلی 5ی ئەمریکادا ئەنجامدەدا و بەشدارییكرد لە دۆزینەوەی مینی دەریایی و ئۆپەراسیۆنه‌كانی پاککردنەوەدا.

ئەرکه‌كه‌ی فەرەنسا فەرماندەیی بەنۆرەی هێزە هاوبەشەکانی 150 (ئۆپەراسیۆنە ئەمنیە دەریاوانیەکان و دژەتیرۆر)یش له‌خۆده‌گرێت، کە تایبەتمەنده‌ له‌ چاودێریكردنی كه‌شتی و دەستێوەردانی خێرادا له‌ حاڵه‌تی بەقاچاخبردنی مادده‌ هۆشبه‌ره‌كان یان تیرۆریزمدا.