حکومەتی خۆجێی پارێزگای نەینەوا دووشەممە (5 ئازار) دەستیکرد بە قەرەبووکردنەوەی دارایی ئەو خەڵکەی موڵکوماڵیان لە ئەنجامی کردەوەکانی رێکخراوی "دەوڵەتی ئیسلامی" (داعش)دا زیانی بەرکەوتووە.

راوێژکاری پارێزگاری نەینەوا دکتۆر دورەید حیکمەت وتی ئەمە یەکەم خولی قەرەبووەکان بوو کە بەخشرا لەوکاتەوەی نەینەوا لەده‌ست داعش رزگارکرا لە ئابی رابردوودا.

حیکمەت بە دیارونای وت دوای تەواوبوونی شەڕی رزگارکردن، حکومەتی خۆجێی "بە هەزاران داواکاریی لە هاوڵاتیانی پارێزگاکەوە بەدەستگەیشت کە ماڵ و ئۆتۆمبیل و موڵكه‌کانیان زیانی پێگەیشتبوو به‌هۆی تیرۆرزمەوە".

وتی پارێزگاکە چه‌ند تیمه‌كی پێکهێنا بۆ لێکۆڵینەوە و توێژینەوە لەم داواکارییانە و ئاماژەشیکرد بەوەی کارەکە روپێوی مەیدانی و خەمڵاندنی زیانەکانی له‌خۆگرتووه‌ لەگەڵ هه‌ڵسه‌نگاندنی ئەو بڕە پارەیەی پێویستە تەرخانبکرێت.

وتی ئەم لیژنانە "تائێستا یەکەم وه‌جبه‌ی داواکارییان تەواوکردووە بۆ 1,850 کەس"، کە دووشەممە (5 ئازار) قەرەبووی مادییان بەدەستگەیشت.

وتیشی داواکاران خەڵکی "هەموو شارەکانی پارێزگاکەن، بەبێ جیاوازی" و هیوای خواست بەوەی خولی دیکەی قەرەبوو بەمزوانە بەدوایدابێت بە ژمارەیەکی زیاترەوە لە سوودمەندان.

وتی هاوکات، تیمە تایبەتمەندەکان کاردەکەن "بەخێرایی و شیاوی بۆ خۆلادان لە دواکەوتن لە دابینكردنی قه‌ره‌بووه‌كان بۆ هاوڵاتیە زیانبەرکەوتوەکان".

میکانیزمه‌كانی قەرەبووكردنه‌وه‌

حیکمەت وتی میکانیزمه‌كانی قەرەبووكردنه‌وه‌ "خەمڵاندنی بەهای تەواوی زیانەکان و پێدانی نیوەی پارە لەخۆدەگرێت بۆ ئەوانەی پێویستیانە بە چەکی باوەڕپێکراوی بانکەوە، لەکاتێکدا ئەو بەرپرسیارە لە نیوەکەی دیکەی".

ئەم میکانیزمە لە ساڵانی پێش هێرشەکەی 2014ی داعشدا بەکاردەهات لە نەینەوا بۆ حاڵەتی زیان کە بەهۆی بۆمب و هێرشی تیرۆریستیەوە ده‌هاتنه‌كاته‌وه‌.

وتی "هیچ ئامارێك نیە بۆ بڕی ئه‌و قەرەبووانه‌ی به‌خشراون" و روونیکردەوە كه‌ "كه‌وتۆته‌سه‌ر قه‌واره‌ و جۆری زیانەکە، کە لە كه‌سێكه‌وه‌ بۆ كه‌سێكی تر ده‌گۆڕێت".

حیکمەت جەختیکردەوە لە گرنگی پارەی قەرەبوو كه‌ له‌قه‌ڵه‌میدا بە "بەشێکی گرنگ لە هەوڵەکانی بنیاتنانی بناغەی سەقامگیری لە پارێزگاکە لە سه‌رده‌می دوای تیرۆریزمدا".

وتیشی داعش "وێرانه‌ی هێناوە بۆ هەموو بەشەکانی پارێزگاکە و ئێستا کاتی قەرەبووکردنەوە هاتووە بۆ هەموو ئەوانەی زیانیان بەرکەوتوە و یارمەتییان بدرێت له‌ بنیاتنانەوەی ماڵ و دوکان و سەرچاوەکانی ژیانیاندا".

وتی ئەو قەرەبووە یارمەتی کەمکردنەوەی باری کێشەکانیان دەدات و هانی خەڵکەکە دەدات بۆ دەستپێکردنەوەی ژیانی ئاسایی و تەرکیزخستنیانه‌ سەر داهاتوو.