له‌كاتێكدا پارێزگای ئەنبار پاکدەکرێتەوە لە رێکخراوی "دەوڵەتی ئیسلامی" (داعش)، خێڵەكانی ناوچه‌كه‌ هەڵوێستێکی یەکگرتوو وەردەگرن بۆ گێڕانەوەی سەروەریی یاسا.

بەرپرسانی نێوخۆیی بە دیارونایان وت ئەوان بەڵێنیان داوە هەموو ئەو ئه‌ندام خێڵانە رەتبکەنەوە کە پەیوەندییان بە داعشەوە کرد و دڵنیابوونەوە لەوەی ئەو کەسانە سزایەکی دادپه‌روه‌رانه‌ بۆ کردەوەکانیان وەردەگرن.

وتیان له‌كاتێكدا هەستانەوەی تەواوی پارێزگاکە خەریکە نزیكدەبێتەوە، نوێنەرانی خێڵەکان پلانیان هەیە زنجیرەیەك کۆبوونەوەی راوێژکاری ئەنجامبدەن بۆ گفتوگۆکردنی شێوازی سەقامگیرکردنی پارێزگاکە و رێگرتن لە کەوتنەوە ناو بازنەی توندوتیژی.

بۆ ئەو مەبەستەش ئەوان بیرۆکەی هاوبەشیان گەڵاڵە کردووە لەسەر بەهێزکردنی سەروەریی یاسا و فراوانکردنی هەوڵەکانی هێزەکانی عێراق بۆ کۆنترۆڵکردنی ناوچەکە.

'ده‌بێت سەروەری یاسا به‌رقه‌رابێت'

فەرماندەی شەڕکەرانی خێڵەکانی حەدیسە، نازم جوغەیفی، وتی: "پێویستە شتەکان دووبارە راستبکەینەوە."

جوغەیفی بە دیارونای وت: "هەرکەسێك بەیعەتی بە داعش دابێت و خوێنی بێتاوانانی بەدەستی خۆی رشتبێت نابێت بە ئازادی بمێنێتەوە." ئاماژەشی دا بەوەی هێزی خێڵەکان یارمەتیدەردەبن لە دۆزینەوەی ئەندامانی داعش بۆئەوەی "دادگایی بکرێن له‌سه‌ر تاوانەکانیان".

وتیشی: "هەڵوێستی هەموو خێڵەکان سەبارەت بەو تیرۆریستانە هاوتا و یەکگرتووە. پێویستە رووبەڕووی یاسا بکرێنەوە و بە بەرپرسیار دابنرێن بۆ ئه‌و نەهامەتیانه‌ی ئەنجامیانداوە."

وتی زۆربەی خێڵەکان لیستی ئەوانەیان رێکخستووە کە پەیوەندییان بە داعشەوە کردووە و بە کوشتن و لەسێدارەدان و ئاوارەکردنی دانیشتوان و روخاندنی موڵكوماڵ تۆمەتبارکراون.

وتیشی هەرچەندە داعش خەڵکێکی زۆری ناچارکرد بەیعەتیان پێبدەن لەڕێگەی ترساندن و هەڕەشەکردنه‌وه‌، خێڵەکانی ئەنبار دەبێت دڵنیابن ئەو کەسانە لە کردەوەی توندوتیژی تێوەنەگلاون پێشئەوەی بنچینەیان بگێڕدرێتەوە.

جوغەیفی وتی کاتێك خێڵەکان کۆبوونەوە دەکەن ئەو کێشەیە تاوتوێ دەکەن.

وتیشی: "هەر کەسێك مامەڵەی لەگەڵدەکرێت بەگوێرەی ئەوەی کە کردوێتی و بڕیاری کۆتایی لە دادگایە کە ئێمە رێز لە سەروەریەکەی دەگرین."

هه‌روه‌ها وتی خێڵەکان رازیبوون "ئێمە رێگە بەهیچ هەوڵێك نەدەین لە هەرلایەك یان حیزبێكەوە بێت کە هەستی تۆڵەسەندنەوە بجوڵێنێت." جەختیشیکردەوە كه‌ "تەنیا سەروەری یاسا دەبێت به‌رقه‌راربێت".

جوغەیفی وتی سەقامگیری بەدەستدێت بە "توندکردنی کۆنترۆڵ بەسەر سنوردا بۆ رێگرتن لە هەر لێشاوێکی تیرۆریستان و رێگەدان بە خەڵکی زیاتر لە بەشداریکردن لە پاراستنی ئاسایشی شارەکانیاندا."

خێڵەکان پشتیوانی له‌ سەقامگیری دەکەن

سەکردەیەکی خێڵەکان لە حەدیسە کە سەرۆکی ئەحرار فوراتیشە، شێخ عەبدوڵا جوغەیفی، جەختیكرد لەسەر پێویستی "بنبڕکردنی هەموو شێوازەکانی گەندەڵی لەناو دامودەزگا ئەمنیه‌كاندا" لە ئەنبار.

جوغەیفی بە دیارونای وت: "ئێمە وەك ئەندامانی خێڵەکان هەمووان پشتیوانی هەوڵەکان دەکەین بۆ بەدەستهێنانی سەقامگیری. ئەوە بەرپرسایرێتی ئێمەیە شانبدەینە بەر ئەو بارە بە هاوکاری بەردەوام لەگەڵ هێزە ئەمنیەکان."

بەگوێرەی جوغەیفی رەتکردنەوەیەکی بەهێز هەیە دژی ئەوانەی پەیوەندییان بە داعشەوە کردبوو.

وتیشی: "ئەوان داواکراون بۆ دادگایی کردن و خێڵەکان بەردەوامن بۆ یارمەتیدانی پۆلیس و سوپا تا شوێنپێیان هەڵبگرن و دەستگیریان بکەن."

هەروەها وتی: "هەندێك شار لە ئەنبار، وەك حەدیسە، عامریەی فەلوجە و خالیدیە، بەتەواوی لە تیرۆیرستان پاککراونەتەوە،" بەڵام ئەوانیتر، بە تایبەتی شارە تازە ئازادکراوەکان، هێشتا ئازاردەچێژن بەدەست پێشێلکاریی ئەمنیەوە.

وتیشی ئەوە بەزۆری بەهۆی شانە نوستووەکان و پشتیوانی بنکە و پێگەی بەهێزیانەوەیە کە وایانلێدەکات خۆیان حەشاربدەن "کە دەبێت شەڕی دژ بکرێت و لەناوببرێت".

جوغەیفی وتی: "ئەوە کاری لەپێشینەمان دەبێت لە قۆناغی داهاتوودا و ئێمە ئەوە په‌سه‌ندناکەین کە تیرۆریستان هیچ ئامادەییەکیان هەبێت لە ناوچەکانی ئێمەدا و رێگەش بەهیچ کێشە و تۆڵەسەندنەوەیەکی خێڵەکانیش نادەین."

پاراستنی ته‌بایی کۆمەڵایەتی

ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای ئەنبار، کەریم کەربولی، بە دیارونای وت هەموو خێڵەکانی ئەنبار رازین پشتیوانی و پارێزگاری لە یەکگرتوویی کۆمەڵایەتی ئەنبار بکەن.

وتیشی: "رێککەوتنێکی نوسراو دوو ساڵ لەمەوبەر واژۆکرا لەنێوان زۆربەی خێڵەکانی ئەنباردا کە پشتیوانی حکومەتی خۆجێی ئێمە و پەرلەمانی نیشتیمانیشی بەدەستهێنا."

وتی داوای رەتکردنەوەی تیرۆریزم و پەیوەستبوونی كرد بە یەکێتی عێراق و پێکەوەژیانی ئاشتیانەوه‌.

کەربولی وتی لە رۆژانی داهاتوودا سەرکردە و نوێنەرانی خێڵەکانی ئەنبار لەگەڵ سەرکردە ئەمنی و نێوخۆییەکاندا کۆدەبنەوە بۆ بوژاندنەوەی رێککەوتنەکە.

وتیشی: "له‌كاتێكدا ئازادکردنی ئەنبار بەرەو تەواوبوون دەچێت، قۆناغی دڵنیاکردنەوەی سەقامگیری كه‌متر زه‌حمه‌ت نیە و پێویستی بە هاوکارییەکی نایاب هەیە لەنێوان هەموواندا."

هەروەها وتی: "خێزانه‌كانی ئەندامانی داعش کە پشتیوانی منداڵەکانیان کردووە نابێت ببەخشرێن." ئاماژەشی کرد بەوەی "ئەوان رووبەڕووی دەرەنجامە یاساییەکان دەبنەوە".

وتیشی ئەو خێزانانەی خۆیان بەدوورگرتووە لەو ئەندامانەی پەیوەندییان بە داعشەوە کرد، رووبەڕووی کردەوەی یاسایی و تۆڵەسەندنەوە نابنەوە و ئاماژەشی کرد بەوەی کۆبوونەوەکانی داهاتووی خێڵەکان "داهاتوویەکی نوێ بۆ پارێزگاکە ده‌نه‌خشێنێت".