تحت حکومت افراط گرایان آنها فرودست محسوب می شدند و نمی توانستند کاری بدون اجازه پدر یا همسر خود انجام بدهند اما امروز کسب و کار خود را در موصل عراق راه می اندازند.

تابلویی با حروف قرمز «ام مصطفی و پسران» بر سر در مغازه کوچک او در میان انبوهی از نام های مردانه مشخص است.

ام مصطفی با لباس سیاه به خبرگزاری فرانسه گفت: «اولش همه به من بد نگاه می کردند اما من مستمری نداشتم و هیچ راهی جز باز کردن مغازه برای باقی نمانده بود.»

او فقط 27 سال سن دارد و بیوه است. همسرش توسط داعش در دوران حکومت وحشیانه سه ساله گروه اعدام شده است.

افراط گرایان در سال 2014 کنترل موصل را در دست گرفتند و این کلانشهر ویران تنها یک سال و نیم پیش توسط ارتش تحت حمایت بین‌المللی عراق پس گرفته شد.

ام مصطفی درآمد مغازه را که در منطقه کارگرنشین الفاروق واقع شده است برای سیر کردن پسران شش و چهارساله خود نیاز دارد.

کارآفرینی ام مصطفی به رغم تعجب اولیه محلی ها - به خاطر فرهنگ محافظه کاری که بسیار فراتر از میان پرده افراطیان می رود - مشتری های دائمی پیدا کرده است.

خلیفه گری خودخوانده داعش ام مصطفی و دیگر زنان را به سایه رانده بود و به آنها اجازه نمی داد در پایتخت استان نینوا از خانه بیرون بیایند و در فضاهای عمومی حرف بزنند.

سردر مغازه ام مصطفی امکان نداشت مانند امروز بالا برود.

سرپرست خانوار

طبق تحقیق سازمان ملل، حدود دو سوم جوانان عراق از حقوق زنان برای کار کردن حمایت می کنند اما تنها 42 درصد از افراد مسن تر طرفدار چنین رویه ای هستند.

همین تحقیق دریافت که تنها 14 درصد از زنان کار می کنند یا به دنبال کار هستند و این رقم برای مردان 73 درصد است و در بخش خصوصی تنها 2 درصد از کارکنان زن هستند.

نرخ رسمی بیکاری کشوری 10.8 درصد است و در نینوا و استان های دیگر که تا چندی پیش درگیر جنگ بوده اند یا تحت کنترل داعش قرار داشتند این رقم بالاتر است.

حدود چهل سال است درگیری های خونین کشور را رها نمی کند -- با جنگ ایران و عراق 1980 میلادی آغاز و 1988 به پایان رسید -- و صدها هزار نفر را کشته یا معلول کرده و باعث جدایی زوج های بیشماری شده است.

به گفته سازمان ملل، در نتیجه امروزه یک دهم خانواده های عراقی توسط زنان سرپرستی می شود.

عادل زکی از همسایگان ام مصطفی که مرتب برای خرید شکلات یا یک بطری آب‌میوه به مغازه او می آید گفت: «خوداتکایی ام مصطفی باید الگو باشد.»

دانیا سالم یک شهروند موصلی دیگر نیاز مبرمی به پول درآوردن نداشت.

اما پس از فرار از دست افراط گرایان به همراه خانواده، عشق خود را در اربیل پایتخت منطقه کردنشین پیدا کرد.

این فارغ التحصیل اقتصاد 23 ساله آنجا در یک گلفروشی به کار مشغول بود و دسته یا تاج هایی از گل درست می کرد.

او پس از بازگشت به موصل در اوت 2018 یک گلفروشی باز کرد که اکنون کارش رونق گرفته است.

او می گوید: «برای من یک چالش بود. راهی برای بهبود جایگاه زنان در جامعه که تغییر زیادی کرده است.»

«اولین قدم»

از زمان شکست داعش در موصل - که مدتها مرکز تجاری خاورمیانه بود - شهر دچار یک شکوفایی فرهنگی شده است.

زنان بیشتر و بیشتری وارد فضای عمومی می شوند، چه با کار در کنار مردان یا با راه انداختن شرکت های خود.

سالم پیش از بازگشت به آرایش گل ها گفت: «این مغازه اولین قدم است و برنامه هایی برای بعد دارم»

برای ریم محمد فعال حقوق زنان این ضروری است که دولت از کسب و کارهای زنان حمایت کند.

او گفت: «حقوق اجتماعی آنها باید تضمین شود، استخدام شوند و جایگاهشان در زندگی فرهنگی و سیاسی تضمین شود.»

خلف الحدیدی که اداره برنامه ریزی استان نینوا را مدیریت می کند گفت این پیام را دریافت کرده است.

وی گفت، اعتبارات کوچکی بین پنج تا 10 میلیون دینار (4200 تا 8400 دلار) به زنان، پسران و دختران پرداخت خواهد شد.

او وعده داد که این موضوع به محض اینکه استان بودجه یک میلیارد دلاری خود را از بودجه فدرال دریافت کند انجام خواهد شد. او به تاریخ مشخصی اشاره نکرد.