در ماه های اخیر تعدادی از فرماندهان ایران به دلیل نقش مستقیم در جنگ سوریه برجسته شده اند، از جمله محمدرضا فلاح زاده مشهور به ابوباقر.

در جنگ سوریه ابوباقر دومین فرد پس از قاسم سلیمانی است که فرماندهی سپاه قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را بر عهده دارد.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران با نظارت بر شبه نظامیانی که در جبهه ها می جنگند و همچنین هدایت ارتش رژیم سوریه، در جنگ این کشور نقش فعالی دارد.

فتحی السید، محقق مرکز مطالعات منطقه ای و استراتژیک الشرق به دیارنا گفت: «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران به رغم آنچه می گوید، خود را به ارائه کمک مستشاری به ارتش سوریه محدود نمی کند.»

وی گفت، این گروه در مناطق متعدد با هدایت حرکات ارتش سوریه و اعمال کنترل کامل بر شبه نظامیان تشکیل شده توسط ایران و در حال نبرد در سوریه، فعالانه در جبهه ها شرکت دارد.

او گفت که این شبه نظامیان متشکل از سربازان مزدبگیری هستند که از کشورهایی نظیر لبنان، عراق، افغانستان و پاکستان می آیند.

وی گفت، عاملان اصلی سپاه پاسداران در سوریه شامل سلیمانی، فرمانده سپاه قدس و ابوباقر از فرماندهان سپاه است که یکی از قدرتمندترین شخصیت ها در سپاه و یکی از مهمترین فرماندهان فعال در خارج از ایران محسوب می شود.

السید گفت، ابوباقر «در ایران به عنوان پرچمدار مدافعان حرم حضرت زینب معرفی شده است، ماموریتی که برای توجیه دخالت سپاه در سوریه استفاده می شود.»

وی افزود، دخالت در سوریه در لفافی دینی پیچیده شده تا «خیابان ها [ایران] و هرگونه مخالفی ساکت شود.»

دومین فرمانده در سوریه

السید گفت، ابوباقر دور از توجهات قرار دارد، اما در گزارشی که توسط شورای مقاومت ایران که در پاریس مستقر است منتشر شده است، به عنوان فرمانده ایرانی معرفی شده که مسئولیت بخش نظامی در سوریه را بر عهده دارد.

در سال 2017 او در کنفرانس آستانه بین رژیم سوریه و مخالفان، رسما به عنوان مشاور وزیر خارجه ایران معرفی شد.

به گفته السید، گذشته شخصی ابوباقر احتمالا راهش را برای تبدیل شدن به یک فرمانده نظامی در سوریه هموار کرده است.

وی گفت، در زمان محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور سابق ایران، ابوباقر شش سال فرماندار استان یزد بود و همچنین سمت دستیار فرماندار شهر مقدس قم را نیز برعهده داشت.

السید گفت: «چنین سمت هایی تنها به کسانی داده می شود که بسیار به شاخه رادیکال سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران نزدیک باشند.»

محقق شیار ترکو که امور سپاه پاسداران و منابع مالیش را مورد مطالعه قرار داده گفت: «با اینکه ابوباقر دومین فرمانده پس از سلیمانی در سوریه است، در بخش ویژه ای در سوریه مسئولیت های نظامی دارد که تا جبهه های شرقی هم گسترش می یابد.»

ترکو به دیارنا گفت، این شامل حومه دیرالزور، حلب، الرقه، الحسکه و مناطق وسیعی از منطقه بادیه (صحرا) می شود.

نظارت بر سربازان مزدبگیر خارجی

او گفت که ابوباقر فرمانده گردان نظامی 18 هزار نفری است که توسط سپاه پاسداران به منظور انجام عملیات خارجی شکل گرفته و به میزان زیادی متشکل از غیرایرانی هاست.

ترکو گفت که ابوباقر همچنین هماهنگ کننده بین فرماندهی های ایرانی و سوری است، خصوصا در مورد ورود سلاح، کارشناسان و مبارزان خارجی و ایرانی.

وی اشاره کرد، عملیات انجام شده توسط مبارزان افغان و پاکستانی در سوریه، به عنوان بخشی از شبه نظامیان فاطمیون و زینبیون تحت اختیار و فرماندهی ابوباقر انجام می شود.

ابوباقر در سال 2016 وقتی در حال نظارت بر عملیات نظامی در حلب بود به شدت مجروح شد. در این شهر چند فرمانده ایرانی به همراه فرماندهان و اعضایی از شبه نظامیان فاطمیون، که اکثرا افغان هستند، کشته شدند.

ترکو اشاره کرد که ابوباقر به لطف موقعیت سیاسی و نظامی خود کاملا ناظر بر عملیات واحدهای خارجی در سوریه است که تحت نظارت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران قرار دارد.

وی گفت، این شامل «جذب و تقسیم آنها در اردوگاه ها، نظارت بر آموزش و اعزام متعاقب آن ها به جبهه ها و حتی فرماندهی آن ها در بعضی جنگ های حیاتی» می شود.

ماموریت های «بسیار مهم»

سرلشگر عبدالکریم احمد تحلیلگر نظامی و بازنشسته ارتش مصر گفت که حضور ابوباقر در سوریه برای ایرانی ها از جنبه های بسیاری مهم است، چراکه به سلیمانی نزدیک است.

احمد به دیارنا گفت، از این رو ماموریت های او بسیار مهم است و اولویت بالایی دارد.

او گفت، چنین ماموریت هایی شامل ایجاد مسیرهای زمینی است که تهران را از طریق بغداد و سوریه به بیروت وصل می کند.

احمد می گوید: «به احتمال زیاد، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران به رغم اینکه جان [فرماندهان] به خطر می افتد، اصرار به فرماندهی مستقیم عملیات های نظامی دارد، چون فرماندهان ایرانی هیچ اطمینانی به واحدهای تشکیل شده در سوریه ندارد.»

وی گفت، به این خاطر است که این شبه نظامیان عمدتا از «گروه هایی از سربازان مزدبگیر» تشکیل شده اند.