درحالی که «خلافت» خودخوانده داعش در عراق و سوریه از هم فرومی پاشد، تحلیلگران می گویند که حمایت از این گروه تروریستی در افغانستان، پاکستان، آسیای مرکزی و جاهای دیگر فرومی ریزد.

داعش خلافت کوتاه مدت خودش را در سال 2014 پس از تسخیر نوارهای وسیعی از خاک عراق و سوریه اعلام کرد.

اما پس از یک رشته شکستهای فلج کننده فقط دسته های کوچکی از جنگجویان آن در سوریه باقی مانده است که حمله های ناکارآمد اجرا می کنند یا به سرزمینهای کوچکی که به طور کامل محاصره شده اند پنجه انداخته اند.

پیروزی برداعش

حیدر العبادی نخست وزیر عراق روز 10 دسامبر پیروزی علیه داعش را اعلام کرد.

او در یک سخنرانی تلویزیونی گفت: «نیروهای ما کنترل کامل مرز عراق و سوریه را دردست دارند، بنا بر این من پایان جنگ علیه داعش را اعلام می کنم. دشمن ما می خواهد غیرنظامیان را به قتل برساند ولی ما با اتحاد و عظم خودمان پیروز شدیم.»

ناظران می گویند که این گروه در سوریه به همین سرنوشت دچار می شود.

رامی عبدالرحمان دیده بان حقوق بشر برای سوریه گفت که داعش اکنون به شکل اساسی سردرگرم است یگانهای باقیمانده آن درحال دفاع از خودشان هستند.

عبدالرحمان که از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه در حال پیگیری آن بود گفت: «دیگر هیچ فرماندهی مرکزی برای صدور دستورها وجود ندارد». او گفت که داعش فقط به شکل گروه های کوچک پراکنده در سوریه باقی مانده است.

مسئولان و تحلیلگران با فروپاشی «خلافت» داعش درعراق و سوریه به این تکته توجه دارند که آن وضعیت چه معنایی برای آینده این گروه در سایر قسمتهای جهان دارد.

مسئولان افغانی وعده دادند که ولگردهای داعش را نابود کنند

برای افغانستان، جایی که نیروهای امنیتی و دفاع ملی افغان (آ ان دی اس اف) و نیروهای ائتلاف به طور فعال در حال جنگ با شعبه خراسان داعش هستند، شکست گروه های تروریستی در عراق وسوریه شاید حکایت از هجوم این جنگجویان به درون خاک افغانستان باشد.

سرهنگ (بازنشسته) محمد انور سلطانی، یک تحیلگر امور نظامی در جلال آباد استان ننگرهار گفت: «پس ازآن که شکست داعش در عراق و سوریه آغاز شد، نگرانی های بسیاری درمورد نقل مکان آن به افغانستان صورت گرفت.»

پیشتر در این ماه، خبرگزاری فرانسه گزارش داده بود که جنگجویان فرانسوی و الجزایری که بعضی از آنها از سوریه می رسند به رده های داعش در استان جوزجان پیوسته اند.

تحلیلگران می گویند که شاید این جنگجویان خارجی پس از بیرون رانده شدن از سوریه و عراق عازم افغانستان شوند.

با این وجود، عملیات نیروهای امنیتی ودفاع ملی افغان به شکل اساسی توانمندیهای داعش را در خلال دوسال گذشته کاهش داد و نیروهای امنیتی را برای مقابله با شبه نظامیان تازه در موقعیت مناسبی قرارداد.

سلطانی گفت که کار شورشیان داعش درافغانستان تمام است. [آنها] دیگر ارتباطاتی با عراق و سوریه ندارند و جامعه جهانی منابع تأمین مالی آنها را نابود و متوقف کرده است.

او گفت: «داعش دیگر توانمندیهایی را که در گذشته داشت ندارد زیرا ایالات متحده، جامعه بین المللی و افغانستان علیه این گروه به خوبی جنگیدند.»

او گفت که ساکنان استانهای کونار و ننگهار دیگر از داعش نمی ترسند «زیرا حضور آن محدود شده و به این دیل که عملیات بین المللی علیه آن ادامه دارد.»

گروه های متحد داعش در پاکستان حمایت خودشان را از دست می دهند

تحلیل گران می گویند که فروپاشی «خلافت» داعش حامیان این گروه را در پاکستان هم متزلزل می کند.

سپهبد (بازنشسته) طلعت مسعود، یک کارشناس نظامی و دفاعی در اسلام آباد گفت : «شکست داعش در عراق و سوریه یک ضربه جدی به حامیان آن درپاکستان است.»

او گفت که چنین هوادارانی به دنبال «بقای اقتصادی و فیزیکی» داعش بودند اما شکست این گروه در عراق و سوریه یعنی این که «دیگر هیچ حمایت مالی و مادی از داعش» دریافت نخواهد شد.

مسعود گفت: «ساختار داعش درمنطقه فروخواهد پاشید.»

عقیل یوسفزای، یک خبرنگار ارشد و تحیلگر امنیتی مستقر در پیشاور گفت: «شکست در عراق و سوریه درنهایت یک نشانه آشکار از سقوط داعش در منطقه پاکستان-افغانستان است.»

او گفت: «بعضی از حامیان تحریک طالبان پاکستان (تی تی پی) و اعضای سایر گروه های بشه نظامی که با البغدادی [ابو بکر رهبر داعش] بیعت کرده بودند [دیگر از داعش حمایت نمی کنند] زیرا هیچ وابستگی عقیدتی به آن ندارندو به خاطر نیازها و منافع خودشان باز آن حمایت می کردند.»

او گفت: «به این حامیان باقیمانده داعش [ضربه های جدی تری] در پاکستان و افغانستان وارد خواهد شد [اگر دوکشور] متحد شده و دشمن مشترک را درهم بشکنند.»

سرتیپ (بازنشسته) محمود شاه از پیشاور، معاون پیشین امنیتی در مناطق قبیله ای تحت کنترل مرکز (اف آ تی آ) گفت که پاکستان در گذشته در شکست دادن تروریسم در منطقه ملکند، خیبر پختون خواه (کی پی) و مناطق قبیله ای تحت کنترل مرکز موفق بود.

او افزود: «بنا بر این شکست دادن بقایای داعش [در پاکستان و افغانستان] پس از اعلام شکست آنها در عراق و سوریه تضمین شده است.»

بازگشت جنگجویان داعش به آسیای مرکزی نگرانی ها را افزایش می دهد

درهمین حال در آسیای مرکزی نگرانی اصلی بازگشت شهروندانی است که برای جنگ درکنار داعش درسوریه و عراق کشورخودشان را ترک کرده بودند.

مراد تلیبکف رئیس اتحادیه مسلمانان قراقستان در آلماتی گفت که شکست داعش در سورهی و عراق «بدون شکت بر آسیای مرکزی اثر خواهد داشت.»

او گفت: «به احتمال بسیار زیاد شبه نظامیان اکنون درجستجوی یک میدان دیگر آغاز نبرد هستند. احتمال این که آسیای مرکزی به چنین جایی تبدیل شود غیرممکن نیست.»

خیرات عثمانالیف، یک استاد حقوق در بیشکک و عضو کمیسیون انتخابات قرقیزستان گفت: «این بد است که بستری مناسب برای بی ثباتی و تبدیل شده به میدان پرورش و بهشت امن برای افراط گرایان باشید. پس از نابود کردن آن بستر مناسب، با این خطر رو به رو هستید که [شبه نظامیان] باقیمانده درجای دیگری بساط برپا کنند.

او گفت: «شاید کشورهای آسیای مرکزی[درحال جنگ درسوریه] تلاش کنند تا ازطریق ترکیه و افعانستان به خانه بازگردند. سازمانهای امنیتی ما از پیش شواهدی دارند که نشان می دهد آنها به تدریج می آیند.»

تلقاط ایسماگامبتوف، یک تحلیلگر سیاسی مستقر در آلماتی درباره جنگجویان باقیمانده دعش گفت: «آنها کجا خواهند رفت؟»

او افزود که افغانستان یا جای دیگر، یا به خانه بازخواهند گشت؟ چه نوع [دستورالعلهای] داخلی از سلسله مراتب باقیمانده [شبه نظامی] دریافت خواهند کرد. حمایت خارجی آنها چقدر قوی است؟

ایسماگامبتوف گفت: «قسمت بد این است که بعضی از شبه نظامیان بازخواهند گشت. آنها باید تحت نظر باشند. اما خبر خوب هم وجود دارد. برای زمان حال، منطقه ما هنوز مرکز توجه جنبشهای بین المللی اسلامی قرارنگرفته است.»

[خالد زراعی، محمد اهل از پیشاور و آرمان خلیلف از بیشکک و آلماتی به نگارش این گزارش کمک کردند.]