در هفته های آخر ماه اکتبر، دهها هزار نفر از آوارگان داخلی به خانه هایشان در استان نینوا بازگشتند.

به گفته مسئولین، بازگشت آنها نشان دهنده عزم واراده مسئولین عراقی برای حل بحران آوارگی، برخلاف چالشهای بزرگی است که پس از آزاد سازی آن از دست داعش بر سر راه این استان وجود دارد.

از زمانی که داعش کنترل نینوا را در ماه ژوئن 2014 به دست گرفت، این استان شاهد موج پیاپی آوارگی بود که به هنگام عملیات نظامی برای آزاد سازی استان نینوا با همراه شدن با موج آوارگان ناشی از عملیات، به اوج خود رسید.

به گفته مدیر رسانه ای وزارت مهاجرت و امور مهاجرین، سیف صباح به دیارنا، در اواخر ماه اکتبر، بیش از 37,000 تن از آوارگان داخلی در دو گروه 15,277 و 21,743 نفری به خانه هایشان در این استان بازگشتند.

او گفت که آوارگان از اردوگاههای الخازر و حسن شام در شرق نینوا و اردوگاههای الجدعه، المدرج، حاج علی و حمام العلیل در جنوب این استان، و همچنین از اردوگاه نرکزلیه در استان دهوک بازگشتند.

افرادی که بازگشته اند در محله های موصل مانند الزنجیلی، الوحده، الانتصار، الیرموک، منطقه صنعتی و 17 تموز و نیز مناطق بیرون از شهر مانند بعشیقه، زمار، ربیعه، القیاره، تلعفر،المحلبیه، الکسک، حمام العلیل و بادوش ساکن شده اند.

وی افزود که این وزارتخانه با همکاری با فرماندهی عملیات مشترک، برای جابجایی آوارگان داخلی و وسایل آنها برای بازگشت به خانه های سابق شان، تعدادی مینی بوس و کامیون اختصاص داده و برای آنها بسته های مواد غذایی فراهم کرده است.

اشتیاق زیاد به بازگشت

ساجده محمد، نماینده نینوا در مجلس عراق به دیارنا گفت که ساکنین برای بازگشت به خانه هایشان در این استان، صرف نظر از موانع موجود، اشتیاق زیادی دارند.

وی گفت: «بسیاری از آنها ترجیح می دهند که در ویرانه های خانه های خود اردو بزنند تا اینکه در اردوگاههای آوارگان در بیرون از موصل زندگی کنند.»

او افزود که افرادی که بازگشته اند همراه با سازمانهای جامعه مدنی و دولت محلی کار کرده اند تا محله هایشان را برای اسکان و زندگی بازسازی کنند.

وی افزود: «مانع اصلی که از بازگشت مابقی خانواده های آواره جلوگیری می کند، وسعت خرابی است، به ویژه در بخش غربی شهر که در عملیات نظامی برای بیرون راندن داعش، دچار خسارات زیادی شده است.»

او افزود که مناطق باقیمانده، که خسارت چندانی ندیده اند، به محض به پایان رسیدن مراحل امنیتی، آمادۀ پذیرش افرادی هستند که بازمیگردند.

محمد از مسئولین امنیتی خواست تا صدور مجوزهای امنیتی برای مابقی آوارگان داخلی را تسریع کنند تا آنها بتوانند سریع تر به خانه هایشان بازگردند.

اما او همچنین بر لزوم بررسی دقیق اطلاعات امنیتی مربوط به هریک از آوارگان داخلی به منظور جلوگیری از تلاش جنگجویان داعش برای نفوذ در بین افرادی که بازمی گردند، تأکید کرد.

موانع بر سر راه

داود جندی عضو شورای استان نینوا از بابت موانع بسیاری که می تواند مانع از حل و فصل کامل پرونده آوارگان داخلی در ماههای آینده بشود،به وِیژه از نبود خدمات در بسیاری از مناطق آزاد شده،ابراز نگرانی کرد.

وی گفت که این امر ممکن است منجر به دلسردی خانواده ها از بازگشت به خانه هایشان بشود، و اشاره کرد که فرارسیدن زمستان، شرایط سخت آنها در اردوگاهها جایی که هوا بسیار سرد و خدمات رسانی بسیار کم است را بدتر می کند.

وی افزود که موانعی که مانع بازگشت آوارگان داخلی می شوند شامل بازسازی مناطق آزاد شده و زیرساخت ها هستند و توضیح داد که آوارگان داخلی تا زمانی که آب و برق قطع است به خانه هایشان بازنخواهند گشت.

وی گفت: «مسائل امنیتی نیز یک مانع هستند، چرا که بسیاری از افرادی که مظنون به عضویت در داعش هستند در بین آوارگان داخلی نفوذ کرده اند و در بین آنها در اردوگاهها زندگی می کنند.»

او گفت که اطلاعات شخصی آنها باید پیش از آنکه به آنها اجازه بازگشت داده شود، بررسی شود و این موجب تأخیر بازگشت بسیاری از خانواده های آواره می شود.

وی افزود که مسئولین امنیتی همچنین تا زمانی که مناطق از بمب های دست ساز و بقایای جنگی پاکسازی نشده و آوار برداشته نشود، به ویژه در مناطقی که دچار خسارات زیادی شده اند، مانع از بازگشت آوارگان داخلی می شوند.