درحالی که امیدواری زیادی وجود دارد که توافقنامه ای برای ایجاد «مناطق غیرنظامی شده» در مناطق شدید جنگی سوریه راه را برای یک راه حل سیاسی می گشاید، اما تحلیلگرانی که با دیارنا مصاحبه کردند گفتندکه شاید این احساسات پیش ازموقع باشد.

درتوافقنامه روز 4 مه که در آستانه پایتخت قراقستان میان روسیه، ترکیه و ایران منعقد شد«برتعهد قوی امضا کننده بر تمامیت، استقلال و اتحاد و انسجام منطقه ای سوریه» تأکید دوباره شده است.

طرفها توافق کردند که چهار «منطقه امن» دربخشهای شمالی، مرکزی و جنوبی سوریه ایجاد شود و عزم خودشان را برای کاهش تنشهای نظامی و تأمین امنیت برای غیرنظامیان ابراز نمودند.

دراین توافق مناطق زیر برای کاهش تنشها تعیین شد که «هدف پایان دادن فوری به خشونت، بهبود وضعیت بشری و ایجاد شرایط مناسب برای پیشبرد راه حل سیاسی برای جنگ درسوریه است».

-ادلب و بخش هایی از استانهای لاذقیه حماه و حلب

-بخش هایی از جنوب استان حمص

-غوطه شرقی و دمشق

-بخش هایی از جنوب سوریه شامل درعا و القنیطره

براساس این توافقنامه «ایجاد مناطق کاهش تنش یک اقدام موقتی است، که مدت آن درابتدا شش ماه خواهد بود و به شکل خودکار براساس توافق عمومی ضامن ها تمدید خواهد شد.»

«رسیدن به حل و فصل سیاسی زود است»

اما به گفته سرتیپ خلیل حلو، کارشناس نظامی و افسر بازنشسته ارتش لبنان «ارتباط دادن مناطق امن به حل و فصل سیاسی زود است.»

او به دیارنا گفت که این توافقنامه تنها نشانه ای از خستگی جنگی طرفهای بین المللی مرتبط به جنگ سوریه است که تجربه می کنند.

او توضیح داد که درحالی که در این توافق علاقه مشترک در کاهش اختلاف مورد تأکید قرارگرفته است «دستیابی به یک راه حل با یک فرایند طولانی رو به رو است زیرا توازن قدرت نشان نمی دهد که هیچ کدام از طرفها خواهان دادن امتیاز باشند.

حلو گفت: «رژیم [سوریه] آماده اجرای اصلاحات قانون اساسی، موافقت برای برکناری اسد و توافق برای اجازه به مخالفان در مشارکت درفرایند تصمیم گیری نیست.»

او گفت که درهمین به باور او ایران برای دستیابی به نتیجه ای که بیشتر به سود منافع آن است زمان وقت تلف می کند.

او گفت: «مخالفان ثابت کردند که به رغم اختلافهایی که آن را فراگرفته است [جناح ها] هنوز درمیدان توانایی هایی دارند که رژیم نمی تواند به طور کامل نابود کند» و آن را در سازش برای یک راه حل سیاسی مردد می سازد.

او گفت: «فکر نمی کنم که این مناطق پنجره ای را به روی مذاکرات بگشاید که بتواند درکوتاه مدت به یک حل و فصل سیاسی منجر شود. همه درحال تلف کردن زمان هستند تا به وضعیتی برسند که به سود آنهاست. »

پرسش های بسیاری باقی مانده است

تونی عیسی تحلیلگر سیاسی به دیارنا گفت: «گفت و گو پیرامون مناطق امن می تواند گشایشی برای ایجاد راه حل سیسای باشد.»

او گفت که اما این تواقق پرسشهای تازه ای بوجود می آورد که آیا سوریه به روشی که پیش از آغاز جنگ بوده باز می گردد یا این که مناطق کاهش جنگ به مناطقی از نفوذ برای قدرتهای منطقه ای و بین المللی تبدیل خواهد شد.

او افزود: «گفته شده است که مناطق مورد توافق با هدف کاهش درگیری و جنگ ایجاد شده و به آوارگان داخلی (آی دی پی) ها امکان بازگشت می دهد اما پرسش این است که این چگونه قابل دستیابی است؟»

عیسی گفت: «فکر نمی کنم که یک راه خل سیاسی که به جنگ پایان دهد نزدیک است اما جنگ اصلی و اختلاف اصلی میان نیروها پایان یافته است.»

او گفت: «ما به مرحله جنگهای کوچک و انحلال رسیده ایم که شاید برای سالها ادامه یابد و می توان از آن برای شکل دادن به یک راه حل سیاسی استفاده کرد.»

عیسی گفت که این توافقنامه و وضعیت کلی در سوریه منجرشد تا حزب الله که هدف اولیه آن تقویت مواضع رژیم بود، به بررسی دوباره طرحهای آن درسوریه بپردازد.

او افزود که خروج این گروه از مواضعی که در مرز شرقی لبنان با سوریه داشت نشانه پایان یک اختلاف مهم است.

هدفهای پنهان نظامی

بها ابوکروم رئیس مرکز مطالعات استراتژیک الحدث گفت: «توافقنامه برسر متاق [امن] یکی از مراحل جنگ سوریه است و بعضی از طرفها قصد دارند تا گفت و گوهای آستانه را به پیش ببرند.»

او گفت که تواقفنامه مناطق امن «نتیجه مطلوب نیست» زیرا یک راه حل سیاسی نیازمند یک تغییر در سیستم سیاسی است.

او افزود که این راه حل در مذاکرات ژنو وجود دارد «زیرا این یک فرایند بین المللی است که طی آن طرفهای مرتبط به موضوع سوریه شرکت می کنند.»

ابوکروم گفت که هدفهای نظامی درورای تعیین مناطق امن وجود دارد.

او اشاره کرد که این مناطق بوسیله سازمانهایی که از پناهندگان مراقبت می کنند «امن» به حساب نمی آیند و پناهندگان به بازگشت به این مناطق تشویق نمی شوند.

او گفت بنا بر هنوز این مناطق مورد آزمایش قراردارد.

سنا حمودی استاد روابط بین الملل از دانشگاه عربی بیروت به دیارنا گفت: «ازاین مناطق به عنوان مناطق کاهش تنش یاد می شود و به طور کامل امن نیست بنابراین برای بازگشت پناهندگان مناسب نیست.»

او گفت که این مناطق حاصل «توافقهای سیاسی میان طرفهای خاص درگیر است که درانتظار نتیجه پیشرفتهای نظامی هستند درحالی که بازگشت پناهندگان نیازمند یک توافق روشن و صریح است.»