اخبار عراق
تحلیل

ناکامی آتش بس در سوریه و چشم انداز دوردست امید به صلح

نوشتۀ ولید ابوالخیر در قاهره

کودکان سوریه در حلب از برقراری آتش بس، هر چند کوتاه بهره جسته اند تا برای عید قربان خوش بگذرانند. [عکس با کسب اجازه از محمد العبدالله]

کودکان سوریه در حلب از برقراری آتش بس، هر چند کوتاه بهره جسته اند تا برای عید قربان خوش بگذرانند. [عکس با کسب اجازه از محمد العبدالله]

ناظران به دیارنا گفتند با وجودی که آتش بسی که با میانجی روسیه و ایالات متحده برگزار شده بود، پایان یافت اما پنجره آرامشی که برای مدت کوتاهی گشوده شد، بر امکان موفقیت برای یافتن یک راهکار سیاسی نور تاباند.

آتش بس روز 12 سپتامبر به مرحله اجرا گذاشته شد و یک هفته بعد روز دوشنبه (19 سپتامبر) زمانی با شکست روبرو شد که ارتش سوریه گروه های مخالف (دولت) را به نقض مفاد توافق نامه متهم و اعلام کرد آتش بس پایان یافته است.

چرخه خشونت با حمله هوایی مرگبار به کاروان مشترک سازمان ملل متحد، صلیب سرخ و هلال احمر که حامل کمک های امدادی برای شهر اوروم الکبری در استان حلب به سرعت از سرگرفته شد و دست اندرکاران ارسال این کمک ها واکنش ها و محکومیت های گسترده ای نسبت به این حمله ها داشتند. از سویی دیگر، درگیری های مرگبار و بمباران روز چهارشنبه (21 سپتامبر) در شهر حلب از سرگرفته شدند.

جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده بعد از دیدار روز سه شنبه خود با همتای روسی و سایر افراد ذینفع در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد به امید به ماندگاری آتش بس در سوریه اصرار ورزید.

کری در اظهارات کوتاهی بعد از ترک جلسه متشکل از نماینده های 23 عضو «گروه بین المللی حمایت از سوریه» گفت که گفتگوها اواخر هفته جاری از سر گرفته خواهند شد.

فعالان و خبرنگارهای حاضر در منطقه به کاهش قابل توجه خشونت ها در طی دوران برقراری آتش بس اشاره کردند و فقط گروه های افراطی مسلح که اعلام کرده بودند به مفاد آتش بس متعهد نخواهند بود، با اعمال خشونت های پراکنده آرامش را نقض کردند.

خبرگزاری فرانسه به نقل از ساکنان شهر جنگ زده حلب گزارش داد طی روزهای اول برقراری آتش بس ضدای حمله های هوایی و گلوله باران به گوش نمی رسید و این در حالی است که «سازمان دیده بان حقوق بشر سوریه» اعلام کرد آمار مرگ و تلفات (در مقایسه با گذشته) بسیار پایین تر از معمول بوده است.

راهکار نظامی محکوم به شکست بود

عبد النبی بکار، استاد دانشکده فقه و شرع دانشگاه الازهر و پژوهشگر سیاسی گفت که با وجودی که خشونت ها بار دیگر از سر گرفته شده اند اما طرفین درگیری ها به طور فزاینده ای متقاعد شده اند که از طریق (ادامه) جنگ پیروز نخواهند شد.

او به دیارنا گفت: «هم نیروهای حکومت اسد و هم گروه های مسلح مخالف دولت بعد از گذشت 5 سال جنگ و درگیری و عملیات نظامی به مرحله خستگی مفرط رسیده اند و هر دو طرف متقاعد شده اند که در جنگ فرسایشی قدم گذاشته اند که دستیابی (به پیروزی از مسیر یک) راهکار نظامی غیرممکن است.»

اما پایان دادن به جنگ و درگیری با چالش های متعددی روبرو است.

بکار هشدار داد گروه های افراطی مسلح در مناطق تحت کنترل جناح های مخالف (دولت اسد) تلاش خواهند کرد تا شرایط را ملتهب تر کنند و مفاد توافق نامه های آتش بس را به هدف محافظت از موجودیت خود نقض کنند.

او افزود در همین ضمن، گروه ها و جناح های مسلح وابسته به حکومت اسد در مناطق تحت کنترل رژیم سوریه حضور دارند که آن ها نیز اهداف سیاسی و محاسبات و ملاحظات ویژه خود را دارند.

محمد العبدالله، خبرنگار سوری تبار مقیم قاهره گفت: «همه متوجه شده اند که راهکار سیاسی (بحران) سوریه را حل و فصل خواهد کرد، حتی اگر دستیابی به آن زمان یادی طول بکشد.»

او به دیارنا گفت: «هر دو طرف (درگیری) برای یافتن راهکار سیاسی از طریق اقدام نظامی شکست خورده اند.»

او گفت که هنوز شاید این احتمال باشد که با نهادن بنیان فاز بعدی مبارزه با داعش و دیگر گروه های افراطی مسلح آتش بس، هرچند کوتاه مدت موفق شود.

امید به یافتن راهکار سیاسی ماندگار است

عبدالله الحسن، بازرگان سوری تبار اهل شهر حماء است که در حال حاضر در قاهره اقامت دارد. به دیارنا ضمن اشاره به تلاش های ناکام پیشین برای برقراری آرامش می گوید چندان به دوام آتش بس اعتقادی نداشت.

وی گفت اما هنوز به ماندگاری آن امید دارد.

وی افزود: «امید من این است که روند صلح سریع تر شود و برای فردای سوریه بنیانی محکم بر پایه ای استوار شود که حیات افتخارآمیز مردم ضمانت شده و به قتل عام ها و تخریب و ویرانی پایان داده شود.»

الحسن گفت که هنوز برای دستیابی به دستاوردهای جدید از مسیر یافتن یک راهکار سیاسی فرصت هست، راهکاری که در درجه اول منافع مردم سوریه را در اولویت اصلی قرار داده باشد.

او افزود با این وجود، در حال حاضر در قاهره مقیم خواهد بود.

وی گفت: «هنوز برای بازگشت (به سوریه) خیلی زود است چون بیشتر مناطق کشور ویران شده است و ضروریات ایتدایی زندگی وجود ندارد و داعش هنوز تهدید جدی محسوب می شود.»

حلیم الرملی، استاد اقتصاد دانشگاه دمشق گفت: «همه ملت سوریه، فارغ از وابستگی های کنونی خواهان پایان یافتن این حمام خونی است که به راه افتاده است، همه مردم می دانند که بحران و شرایط اسف باری که پدید آمده ساخته و پرداخته گروه های تروریستی است که از شرایط سوء استفاده کرده تا حضور خود را در مناطق متعددی گسترش دهند.»

او به دیارنا گفت آتش بس ماندگار و طولانی «برای گشایش به سمت مشارکت همه برای جنگ واقعی علیه تروریسم فرصت طلایی فراهم می کند.»

الرملی افزود این شرایط (ادامه آتش بس) راه را برای بازگشت به گفتگوی بین همه اقشار و جناح های داخل سوریه هموار خواهد کرد که در نهایت شرایط را برای آینده هموار خواهد کرد.

او گفت مردم سوریه بعد از این همه درد و رنج و شوربختی چند سال گذشته، نیازمند «یک راهکار سیاسی فوری و اضطراری نیاز مبرم هستند.»

آیا این مقاله را می پسندید؟

0 نظر
شیوه نامۀ بیان دیدگاه ها در ديارنا * به معنی فیلد ضروری است 1500 / 1500